- " (...) Hakiki zaman, mekanikçilerin saat kadranının çevresine irca ve nihayet mekâna kalp ettikleri boş ve mücerret bir zaman olmayıp, bilakis her ânı farklı oluşlarda beliren daimi bir değişme, durmayan bir oluştur..."
Dergah yayınları
- " (...) Sadece zekânın arayabileceği şeyler vardır; fakat zekâ bunları tek başına aslâ bulamayacak, ancak içgüdü bulacaktı; fakat o da bunları hiç aramayacaktır..."
Dergah yayınları
- " (...) Yaşayan her varlığın bir tarafında, zamanın yazıldığı bir defter mutlaka vardır..."
Dergah yayınları
- " (...) Birtakımlarının dedikleri gibi hayatın sırrı belki de analık sevgisinde görünüyordur.
Nitekim her neslin kendinden sonra gelen nesil üzerine düşkünlüğünü gösteren analık sevgisi canlı varlığın bilhassa bir geçit yeri olduğunu ve asıl hayatın bu sevgiyi aktaran harekette bulunduğunu sezdirir gibidir..."
Dergah yayınları
ZİHİN FELSEFESİ...
- " (...) Yarın bir gün zihin zaferini ilan etmiş olduğunda, demin sözünü ettiğim ruhanî kuvvetler yaratıcı güçlerini ortaya çıkardıklarında, dünyanın gördüğü en heybetli maddi hazırlıkların -askerî, endüstriyel vb- karşısında bunlarınkine denk ve üstün gelen kelimesi kelimesine ahlâkî ve ruhanî cesaretten menkul kıymetler sahiden de doğaçlama bir şekilde -heyhat ki, bu kuvvetlerin doğaçlama olması gerekiyordu- dikildiğinde, yarın, dünyanın kocaman ruhanî bir soluk alacağını söylüyorum.
O zaman eminim ki, bir tek sözünü ettiğim patolojik, normal, ilmî olgularca değil, spekülasyon ile de değil, aksiyona dayalı olgularla bunun ispatlandığını göreceğiz. Hiç şüphem yok ki, yarınlar ruhanî kuvvetlerin yaratıcı gücünü bize ispatlayacak ve en azından, öyle umarım bu çift yöntem ve çift temel üzerinde kusurlu bir şekilde de olsa, genel hatlarıyla yolunu çizmek istediğim felsefe, izninizle zihin felsefesi diye adlandırdığım felsefe kurulacak..."
[Henri Bergson, Madrid Konferansı, 1916]
- " (...) Zekânın esas fonksiyonu, tıpkıyı tıpkıya bağlamak olduğuna göre kadrolarına girecek olanlar ancak tekrarlanan vakıalardır..."
Dergah yayınları