Beyaz Geceler

Turgenyev'in romanlarının bittiği gün  sadece biten kitabı düşünmeye başlıyorsunuz. Beyninizi ele geçiriyor ve sadece o roman kalıyor aklınızda. Ham Toprak'ı okuduğumda böyle hisssetmiştim ve Duman'da aynı çizgiyi devam ettiriyor.

Bildiğimiz kitaplar gibi düz bir zaman çizgisinde ilerlemiyor roman, arada yapılan geçmişe dönüşlerle her karakter daha net bir şekilde gözler önüne seriliyor. Beş sayfa önce hiçbir şey ifade etmeyen İrina beş sayfa sonra Litvinov için hayati bir karakter olarak yer alıyor

Duman Rus burjuvasını küçümsemek içün yazılmış bir roman ancak kesinlikle sadece bundan ibaret değil.

İrina sanırım Rus romanlarında kötü karakter olmaya mahkum olan kadınlardan biri. Ben onu en çok Beyaz Geceler'deki Nastenka'ya benzettim. Tam olarak kızıp sinirlenemediğiniz zaafınız olan insanlar gibi Litvinov'da asla tam olaeak küsmedi ve kızmadı İrina'ya...

SPOİLER!!!!!!

Kitabın sonunda Litvinov trende giderken her şeyin geride kaldığını ve aslında o kadar büyütülen şeylerin -zenginliğin, siyasetin, söz sahibi olmanın hatta tutkunun bile-  bir dumandan ibaret olduğunu fark ediyor.

Rus romanları genellikle mutsuz sonlarla biter ancak bu roman ne tam mutlu ne de tam mutsuz bitti. Karakterler bir süre mutsuz olduktan sonra mutlu olmayı hak ettiler bence yazarın gözünde. Tabi ki İrina hariç.

Bu kitapla ilgili söyleyebileceğim ilk şey -en azından bana göre- büyük bir beklenti ile okunmaması gerektiği yönünde. Öyle aman aman şaşırtmaz, çok büyük etkiler yaratmaz vs... Ama akarı yok, kokarı yok malum koskoca Dostoyevski yazmış, illa ki kaliteli bir kitap okuduğunuz hissini yaşayacaksınız zannımca. (:
Lakin bana edebi yönü biraz abartılı geldi. Çok fazla süslü cümleler ile örülmüş bir roman... Keza bana göre romanda bu kadar aşırı süslü cümlelerin bulunması kurgunun inandırıcılığını yitirmesine neden oluyor. Bunu özellikle de karşılıklı diyaloglarda çok sık görmekteyiz. Ancak anlatımı kesinlikle akıcı ve sürekleyici...

Kitabın yarattığı hisse gelecek olursam. Okutturuyo sonuna kadar ama bütün numarasını son sayfaya saklamışlar sanki. Bayağı küfür etmişliğim var o son sayfayı okuduktan sonra (: Aslına bakarsanız çok da tahmin edilemez bir sonu yok ama kitaba kapılıp okuduğunuzda, anlatım kalitesinden ötürü sadece yazanlara odaklandığınız için ve "zaten çok uzun bi roman değil bi solukta okuyayım da bitsin" kafasıyla okuduğunuz için sonu hakkında çok da fikir yürütmüyorsunuz okurken. Doğal olarak böyle bir sonla karşılaşınca istemsizce masumane küfürler savuşturabiliyorsunuz. (:

Konusuna gelecek olursam; bir Dostoyevski klasiği olarak yine, yine ve yine ve tekrar, mütemadiyen Petersburg üzerine inşa edilmiş bir kurgu görmekteyiz :D Ve şunu da söylemeliyim ki, geçmişinde -bu kitapda ki kadar olmasa da- benzer bir durum yaşayanlarınız varsa, çok fena 'deja vu' yaşayabilirsiniz. :D

Öhö öhöm... Konusuna odaklanalım... Kitabımız, Petersburg'da yaşayan, adını hiçbir zaman öğrenemediğimiz bir abimizin 4 gece ve 1 gündüzünü konu edinmektedir. Olaylar anlatıcı bakış açısıyla ele alınmıştır. Kahramanın anlatımıyla ilerleyen romanda, kahramanımızın yalnızlığını, Petersburg şehri ile kurduğu ilginç arkadaşlığını, tanıştığı bir kızla kurduğu ilginç bağı ve sonunda nasıl sap gibi kaldığını görmekteyiz. (:

Bu da böyle olsun madem. Umarım keyifle okursunuz. (: