Sinema Faşizme bakıyor/Ali Gevgilili
Savaş boyunca ABD sinemasının verdiği bir düzine film, faşizmin genel nitelikleriyle Amerikan toplumunun günlük gerçekleri, davranışları arasındaki bazı benzerlikleri ortaya koyması yönünden, çok daha büyük bir öneme ulaşır. Orson Welles’in, basın kralı Hearst’ün portresini çizdiği çarpıcı filmi Yurttaş Kane (Citizen Kane, 1941), William Wyler’in toprak kapitalizminin içyüzünü ortaya koyduğu Küçük Tilkiler (The Little Foxes, 1941 ), John Ford’un, Amerikan tarım işçilerinin ezilişini belirli bir duyarlıkla gün ışığına çıkardığı Gazap Üzümleri (The Grapes of Wrath, 1940) ve Tütün Yolu (Tobacco Road, 1941), John Huston’un Amerikan toplumunun zenciler karşısındaki ırkçı tutumunu tanımlamaya çalıştığı İşte Bizim Hayatımız (In This Our Life, 1942) ve William Wellman’in bir linç olayını anlattığı Ox-Bow Olayı (Ox-Bow Incident, 1943) ile Lewis Milestone’un, Steinbeck’in ünlü yapıtından, sanayileşmenin ardındaki yalnızlık ve güvensizliği bir çiftlikteki olaylar aracılığıyla ortaya koyduğu Fareler ve İnsanlar (Of Mice and Men, 1939), Savaş yıllarının yürekli oldukları kadar anlamlı filmleridir.
Sayfa 79 - sayı 35Kitabı okudu
SUNRISE (1927) Şafak
Ne yazık ki film gişe açısından tam bir fiyasko oldu ve Murnau birkaç yıl sonra bir trafik kazasında öldü. Ancak Şafak, diğer tüm filmlerin de ğerlendirilmesinde denektaşı olarak kullanılması gereken bir film; daha ilkel bir çağda, o günlerde sahip olunan kaynakların yetersizliğini hiç belli etmeyen karmaşıklığıyla tâm bir ustalık gösterisi olmaya devam ediyor. Orson Welles'in Citizen/Cane'inden (Yurttaş Kane,1941), Jean Cocteau'nun Beauty and the Seasf'ine (Güzel ve Çirkin, 1946) kadar uzanan bir yelpazede, ardılı olan birkaç filmde gölgesi güçlü bir biçimde hissedilse de, ihtişamıyla taklit edilemez olma özelliğini de koruyor.
