Ebu Hanife'nin ictihad yöntemi onun şu sözünde özetlenir: "Biz önce Allah'ın kitabında olanı alırız. Onda bulamazsak Hz. Peygamber'in sünnetine bakarız, ya da bir şey bulamazsak ashabın ittifak ettiğini benimseriz, ihtilaf etmişlerse dilediğimizin görüşünü alırız. Başkalarının görüşlerini onlara tercih etmeyiz. Ancak Hasan-ı Basri, Ibrahim en-Nehal, Sald b. Müseyyeb gibi tabiîn alimlerine gelince onların ictihadlarına bağlı kalmayız. Onlar gibi biz de ictihadda bulunuruz Aralarında müşterek illet bulununca bir hükmü diğerine kıyas ederiz.
Sayfa 68Kitabı okudu
Hanefi mezhebinin teşekkülü ve yayılmasındaki bir diğer önemli etken de Ebu Hanife ve öğrencilerinin ilmî faaliyetleri sonucu ortaya çıkan fıkhi birikimin daha kendi zamanlarında sistematik bir şekilde düzenlenip yazılmaya (tedvin) başlanmasıdır. Ebu Hanife'den önce de bazı alimlerin fıkhi görüşlerini küçük mecmualarda bir araya getirdikleri bilinmekle birlikte fıkıh, ilk defa Ebu Hanife ve talebeleri eliyle daha kapsamlı ve sistemli bir şekilde tedvin edilmiştir.
Sayfa 58Kitabı okudu
Akılcılığın Yenilgisi (1): Fıkıh; Ahmed bin Hanbel
Mutezile'nin yenilgisi özgür aklın ve bireysel iradenin ("re'y"in) yenilgisi olmuştur. İrrasyonalizmin "zafer"i de üç kanaldan beslendi. Bunlardan birincisi ve belki de en önemlisi Hanbeli mezhebi kurucusu ve izleyicileri oldu.
Ahmed bin Hanbel (780-855) Basralı idi ve Abbasi ordusunda görev yaptıktan sonra Bağdat'a yerleşmiş bir askerin çocuğuydu. Öğrenimini Bağdat'ta yaptı ve en çok etkilendiği hocası da ünlü fıkıhçı Ebu Yusuf oldu. Ebu Yusuf, Hanefi mezhebinin kurucusu Ebu Hanife'nin öğrencisi ve en yetkin
izleyicisi idi.
Sayfa 58 - Yordam KitapKitabı okudu
Hayatının 52 yılı Emeviler, 18 yılı da Abbasiler devrinde geçti. Her zaman haklı gördüğü fikrin savunucusu olan Ebu Hanife, Emevilere karşı Abbasileri, onlara karşı da Hz Ali evladını desteklerken hep bu tavrını korudu.
Hanefi Mezhebi
Irak-Kufe ekolünün en güçlü ismi olan Ebu Hanife adına, onun Ebu Yusuf Ya'kub b. İbrahim (ö. 182/798), Muhammed b. Hasen eş-Şeybani (ö. 189/804), Züfer b. Hüzeyl (ö. 158/775) ve Hasen b. Ziyad (ö. 204/819) gibi müctehid öğrencilerinin eliyle kurulmuştur. Kufe medresesinin ve burada kurulan mezhebin imamı Ebu Hanife'nin adı Numan b. Sabittir. 80/699 yılında Kufe'de doğmuş 150/767 yılında Bağdat'ta vefat etmiştir. Hocası Hammad b. Ehi Süleyman (ö. 120/738), onun hocası İbrahim en-Nehai (ö. 96/714), onun hocası Alkame b. Kays (ö. 62/681) onun da hocası sahabi Abdullah b. Mes'ud'dur (ö. 32/652-53).
Sayfa 89 - Sünni MezheplerKitabı okuyor
Bağdad'da Safevilerin hâkim olması ile birlikte Hanefi mezhebi kurucusu ve Ehl-i Sünnet Müslümanlarının göz bebeği İmam-ı Azam Ebu Hanife'nin türbesi yerle beraber edilmiş ve namı nişanı belirsiz kılınmıştı. Kanuni ilk olarak bağlı bulunduğu o yüce imamın kabrini buldurdu ve ziyaret etti. Üzerine müzeyyen bir türbe ile yanına cami yaptırılması emrini verdi.
Sayfa 97
Hocam, ne yaptın?
Mutlak müctehid olan Ebu Yusuf'un Ebu Hanife'den daha çok hadise dayanması, hocası ile arasındaki en önemli usul ayrılığıdır.
Sayfa 42Kitabı yarım bıraktı
Hanefi mezhebinin mensuplarının şu şekildeki bir uydurmasını görebiliriz: “Ümmetimde İmam Şafi adında bir kimse ortaya çıkacaktır. O, ümmetime şeytandan daha zararlı olacaktır. Ve yine ümmetim arasından adına Ebu Hanife denecek bir kimse gelecektir ki, o ümmetimin ışığıdır” (İbnu Arrak, Tenzihus Şeria, 2. cilt). Bu arada Şafi taraftarları da boş durmaz ve kendi imamlarını kurtaracak hadis uydururlar: “Kureyş alimi (İmam Şafi) yeryüzünün her yerini ilimle dolduracaktır.” Maliki mezhebi taraftarları hiç durur mu, onlar da kendi hadislerini açıkladılar: “İlim talebi için bir gün gelecek, develerin boyunları vurulacak (yani uzun seyahatlere girişilecek) da Medine aliminden (İmam Malik) daha alim birisi olmayacak.”
Sayfa 85Kitabı okudu
Öncelikle Kur'an-ı Kerim'de veya sağlam hadislerde Müslümanlar için tatil gününün cuma olduğu belirtilmemiştir. Asr-ı saâdet'te ve dört halife döneminde de cumanın resmi tatil olduğuna yönelik hiçbir kayıt yoktur. Emeviler döneminde sadece mahkemeler, Abbasiler döneminde ise resmi daireler cuma günleri tatil edilmiştir. Hanefi Mezhebi'nin kurucusu İmam-ı Azam Ebu Hanife döneminde (ö. 767) mahkemeler ve okullar cumartesi günleri tatil edilmiştir.⁵⁷³
Sayfa 315 - İnkılap YayınlarıKitabı okudu
Hadis sahih olduğu zaman mezhebin hilafına da olsa hadisle amel edilir. Buda imamının mezhebi olur. Böyle bir durumda hadisle amel etmek, mukallidi Hanefi olmaktan çıkarmaz. İmamdan, “Hadis sahih olduğu zaman (bildirdiği hüküm) benim mezhebimdir” dediği sahih olarak sabit olmuştur. İbni Abdilberr bu sözü Ebu Hanife ve diğer imamlardan aktarmıştır. 
Sayfa 128Kitabı okudu
Talebesi İmam Ebu Yusuf
Harun Reşid, 170 senesinde Ebu Yusuf'u Bağdat'a "Başkadı: Kadıü'l kuzât" tayin edince, Hanefi mezhebi resmi bir mevki kazandı ve bu onun yayılmasını hızlandırdı. Devletin her tarafında Hanefiyye mezhebi büyük nüfuz kazandı. Ebu Yusuf'un emri olmadıkça bir kadı tayin olunamıyordu
Sayfa 193Kitabı okudu
Amel ve itikad mezhebi
İmam-ı Azam Ebû Hanife [rahmetullahi aleyh] ve bazı talebeleri tarafın dan kaleme alınan kelâm metinlerinin aktarılmasında ve Hanefi mez- hebinin hakim olduğu bölgelerde benimsenmesinde önemli rol oyna- yan Ebü'l-Leys'in [rahmetullahi aleyh] kelâma dair görüşleri genel olarak Mâtüridi çizgisiyle paraleldir. Ebû Ubeyde Ma'mer b. Müsenna'dan bolca yararlandığı ve nüzul sebepleri, kıraat farklılıkları ve nesih ko- nularına önem verdiği tefsirinde Ebü'l-Leys [rahmetullahi aleyh] tasavvufi (işári) tefsir sahasındaki ilk simalardan biri kabul edilmektedir. fakihler hiyerarşisinde "meselede müctehid" kabul edilen Ebü'l-Leys, Hanef Hanefi mezhebinin gelişimine önemli katkılarda bulunmuştur. Ilk Hanefi muhtasarlarından birini kaleme alarak Hanefi fıkıh sistematiğini geliş tirmiş ve hilaf ilmi² sahasındaki çalışmaları ile Hanefi hilaf literatürü- nün temelini teşkil etmiştir. Ebû Hanîfe [rahmetullahi aleyh] ve talebelerinin görüşlerinin aktarılmasında kilit rollerden birini oynayan Ebü'l-Leys'in nadirü'r-rivâye hakkında en önemli tedvin çalışmalarını gerçekleştiren müellif olduğu söylenebilir.
İmam Muhammed eş-Şeybani
İmam Muhammed b. Hasan eş-Şeybani hazretleri de Ebu Hanife'nin en güzel arkadaşlarından olup üçüncü imam olarak kabul edilir. Derleyip yazmaya muvaffak olduğu kitaplarla Hanefi mezhebi kayda geçirilmiş ve ihya edilmiştir. Güzel konuşan ve yazan, ince zeka sahibi, benzeri az bulunur, melek huylu bir kimseydi.
Sayfa 53Kitabı okudu
