İçleri , benlikleri öyle pistir ki , temiz giysi bile paklamaz ...
“Temiz giysilerin bile yakışmadığı insanlar vardır”.
"Gerçekten de çirkin suçlar vardır. Bir suç ne kadar kanlı, ne kadar dehşet vericiyse, o kadar ikna edici, o kadar anlatılabilir, açıklanabilirdir. Bir de korkunç oldukları kadar utanç verici, yüz kızartıcı suçlar vardır. Tabir caizse, zarafetten aşırı uzak suçlar..."
"İçten bir boyun eğiş söz konusuysa eğer, en ayıp, en utanç verici acıların bile içinden ün kazanarak, güç kazanarak çıkabilir insan. Hatta yaşarken bile teselli bulmanız mümkündür."
Şu saçma, aptalca merakın canı cehenneme! Şu dünyada yaşamak güzel şey be...
“Tanrı’nın anası, ulu tabiat anamızdır ve insan için büyük sevinç de onun bağrındadır. Şu dünyada çektiğimiz her acı, döktüğümüz her gözyaşı bizim için sevinçtir; şu ayağının altındaki toprağı yarım arşın derinliğe dek gözyaşlarınla ıslattın mı, hemen o anda bütün o çektiklerin için sevindirilirsin. Bir daha da asla, ama asla acı nedir bilmezsin; bu kehanettir.” Bu sözler o zaman içime işledi, ondan sonra ne zaman dua etsem secdeye vardığımda yeri öperim; hem öper, hem ağlarım.
"Gülünç yanı olmayan pişmanlık yoktur."
"Kendimi öldürmem gerektiğini biliyorum, kendimi iğrenç bir böcek gibi yeryüzünden süpürüp atmam gerektiğini. Ama kendimi öldürmekten korkuyorum, çünkü büyüklük göstermekten, gönül yüceliği göstermekten kor- kuyorum. Bunun sonsuz yalanlar zinciri içinde bir başka yalan, sonuncu yalan olacağını biliyorum. Büyüklük rolleri oynamak için kendini aldatmanın ne yararı var? İçimde hiçbir zaman öfkeye de, utanca da yer olmadı; demek ki umutsuzluğa da yer yok."
"Ağabeyiniz bir gün bana yurduyla bağlarını yitirenlerin, Tanrılarını da, yani bütün amaçlarını da yitirdiklerini söylemişti. İnsan her konuda sonsuzcasına tartışabilir, ama benim tek becerebildiğim inkâr oldu, içinde hiçbir gönül yüceliği, hiçbir güç olmayan bir inkâr. İnkârı bile beceremedim. Elimde her şey hep sığ ve sönük kaldı."
“- Benden çok daha adil, çok daha mutlu bir gücün var olduğu fikri benim de içimi öyle ölçüsüzce dolduruyor ve kim olursam olayım, her ne yapmış olursam olayım beni öyle sınırsız bir duygusallıkla minnet duyguları içinde bırakıyor ki!.. İnsanın, kendi mutluluğundan çok, bir yerlerde herkes için, her şey için eksiksiz, sakin bir mutluluğun var olduğunu bilmesi gerekli... İnsanoğlunun varoluşunun temel yasası, onun, mutlak yücelik önünde eğilmeyi bilmesinden başka bir şey değildir. İnsanları bu mutlak yücelikten yoksun bırakın, yaşamak istemeyecek, umutsuzluk içinde öle- ceklerdir. Ölümsüzlük ve sonsuzluk insanoğlu için üzerinde yaşadığı şu küçücük gezegen kadar gereklidir. Dostlarım, hepiniz, hepiniz... Yaşasın Yüce Düşünce! Sonsuz, sınırsız Düşünce! Kim olursa olsun, herkesin Yüce Düşünce önünde eğilmesi gerek. En ahmak insanın bile şu ya da bu ölçüde yüce bir şeye ihtiyacı vardır.”
“- Ah, yaşama yeniden başlamayı ne kadar isterdim! dedi müthiş canlı bir sesle.- Hayatın her dakikası, her anı haz vermeli insana, ferahlık, mutluluk vermeli. Evet, kesinlikle böyle olmalı! İnsan bir görev olarak hep bunu gerçekleştirmeye çalışmalı: Yasasıdır çünkü bu insanın; gizli, ama gerçeklikte var olan bir yasa...”
“Tanrı varsa, ben ölümsüzüm!”
"- Sakin olun, sakin olun güvercinim, sakin olun anam babam... Ah, Tanrım! Sakin ol-sa-nı-za! -diye haykırdı birden tutamadığı bir öfkeyle.- Ey zalim, ey eziyeti hiç bitmeyen işkencecim, ey öncesiz ve sonrasız celladım, sakin olsanıza!"
"Dostum, ömrüm boyunca hep yalan söyledim. Doğruyu söylerken bile yalan söyledim. Hiçbir zaman gerçek adına bir şey söylemedim, söylediğim her şey kendim içindi; bunun böyle olduğunu eskiden de bilirdim, ama ancak şimdi görüyorum... Ah, ömrüm boyunca dostluğumla incittiğim dostlar neredeler? Hepsi... hepsi! Savez-vous,* belki şu anda da yalan söylüyorum; evet, sanırım yine yalan söylüyorum. En önemlisi de kendi yalanlarıma inanmam. Dünyada en zor şey, yalan söylemeden yaşamak... ve... ve kendi yalanlarına inanmamak... evet evet, bu en zor şey dünyada! Ama durun hele, bütün bunlar daha sonra... -durdu, coşkuyla ekledi:- Birlikteyiz, birlikteyiz!"
* Biliyor musunuz? (Fr.)
"'Ah, öyle isterdim ki yanağıma bir tokat atsın!.. Bu bana öyle zevk verirdi ki!.. Öbür yanağımı uzatırdım hemen... comme dans votre livre!* Ben... ben ancak şimdi anladım, öbür yanağını da uzatmanın ne demek olduğunu... Hiç anlayamamışım bugüne dek!'"
*Kitabınızda olduğu gibi tıpkı! (Fr.)
"Rahibe de olsa kadın her zaman kadındır."