Geçen asrın sonuna kadar, dört beş yüz yıl süren bu tabiatçı düşüncenin, bazı ruhçulardan ve din felsefecilerinden gelen mukavemetlere rağmen nasıl muzaffer olduğunu ve teknik mucizelerini verdiğini görüyoruz. Fakat insan düşüncesi bu sefer de öteki ayağı üzerindedir ve kendi kendisini yalnız tabiat yapısı içinde anlamaktan öteye geçemediği için, manevî kudretinin tam şuurundan da, gelişmesi imkanlarından da mahrum kalmıştır. Bunun felsefedeki neticesi kaba bir pozitivizm, psikolojideki neticesi vatmanların dikkatini ve hafızasını yarım yamalak ölçmekten ileri gitmeyen bir faydacılık, sosyolojideki neticesi cemiyetlerin mahiyetini anlamaktan ziyade pratik ihtiyaçlarını araştıran monogrofi ve istatistiklerin ortaya döküldüğü bir sürü yalan yanlış rakam, politikadaki neticesi, Ortaçağın din harpleri yerine ekonomik itlâflardan doğan para harplerini getirmesi, ahlaktaki neticesi de "bugün varız, yarın yok"tan ibaret bir fânilik endişesi içinde mahzunlaşan insanı, konfor, lüks, çılgınca macera, eğlence ve cinsi azgınlıklar peşinde gününü gün etmekten başka ideallerden tedirgin eden bir yaşama telakkisine sürüklemesidir. İnsanın hayvanlığını medenileştirdiği kadar, medeniyetini de hayvanlaştıran bu çağ da, beş asır tek ayağı üstünde topalladıktan sonra, yirminci asrın her biri iflas eden büyük ihtilalleri ve dünya harpleriyle yıkılmak üzere olduğunu gösteriyor
Sayfa 178 - ÖtükenKitabı okudu
Okur Takip Önerileri
Olmak Dramı
İnsanda, Bergson'un yaşama hamlesi dediği bir varlaşma, fakat aynı zamanda onun kadar gerçek ve kuvvetli bir yoklaşma hamlesi de vardır. Bunların arasındaki devamlı çatışmadan doğan bütün zıtlıkların sebep olduğu felaket ve kederlerin hepsi "olmak dramı" adını alır.
Sayfa 174 - ÖtükenKitabı okudu
Zengin bir hayal içinde meçhul, daima malumun en korkunç rakibidir
Sayfa 166 - ötükenKitabı okudu
Bir mektubunda Goethe'nin şiirini de bana gönderen sensin. Aşka ait her mesele, yalnız onunla, onun içinde hallolunur. Aşk kendisine dışarıda ne hedef, ne de vasıta arar. Dışarıdan himayeye de ihtiyacı yoktur. Bir sömürge değil, muazzam bir imparatorluktur o.
Sayfa 164 - ÖtükenKitabı okudu
"Bahtiyar olmak için bedbaht olmaya ihtiyaç var...Başının belasını arıyor der, halk. Her insan arar bunu. Farkında değildir. Sanatkârlar hissederler. Fuzûlî'yi hatırlayın. "Yani ki çok belalara kıl müptelâ beni". Hamid de Makber önsözünde "kederimin artması için sevinmek isterim" der. Aynı şeydir. Sevincinin artması için kedere ihtiyacı var, demektir"
Sayfa 152 - ÖtükenKitabı okudu