"Aslında bizim klasik dünya dediğimiz şey, makroskobik ve inkoherent olan kombinezon."
Sayfa 13Kitabı okudu
"Basit bir doğru şeyin tersi basit bir yanlış fikirdir, fakat derin bir doğrunun tersi de derin bir doğru olabilir."
-Niels Bohr
"Ayırt edilemezlerin aynılıkları" ve "aynıların ayırt edilemezliği". Bunlar kuantum anlamda özdeşlik fikrine benzeyen ifadeler.
Sayfa 14Kitabı okudu
...düşüncelerimizin mekanizmaları da aynı, birbirimizi anlamamızın sebebi de aynı. Beyinlerimizin yapısı da insan DNA'sının kararlılığından geliyor, onun arkasında da tekrar relativistik kuantum alan teorisi var. Yani sırf böyle sadece gövdesiz düşünebilen bir soyut zekânın değil, bizim kendi düşünce mekanizmalarımızın altında da bu var.
...çok defa insanların karıştırdığı iki şey var: anlamak ile kanıksamak. Kanıksamada bir şeyi tekrar tekrar görüyoruz ve bu böyledir deyip artık üzerinde düşünmeyi bırakıyoruz. Bilmek ve kanıksamak, anlamak ve kanıksamak tamamıyla farklı şeyler; kanıksamak anlamak demek değil.
Şimdi buna karşılık 'klasik fizik' deyince akla ne geliyor? Klasik fizik hakkında da birtakım yaygın kanılar var, bunlar da şöyle şeyler: Gördüğümüz makroskobik dünyayı tasvir etmek için Newton denklemleri, Einstein denklemleri, bir de Maxwell denklemleri yeterli. Üstelik bu bizim formel olarak da destekleyebileceğimiz bir şey; çünkü Planck sabiti h biliyoruz ki gündelik açısal momentuma göre veya eyleme göre çok ufak; onu tam formel olarak sıfıra götürürsek, zaten kuantum mekaniği denklemlerinden bu yukarıdaki klasik fizik denklemleri bir anlamda elde ediliyor. Deniliyor ki, klasik fizikte determinizm özelliği var, kesinlik özellikleri var ve felsefi yönden de bir problem yok. O zaman gündelik dünya klasik fizikle, atom ve daha ufak sistemler ise kuantum fiziği ile betimlensin. Halbuki, işte benim burada vurgulamak istediğim nokta geliyor: bildiğimiz dünyada aslında kuantum alan teorisiyle her an karşı karşıyayız.
Dikkatsizce bazen diyoruz ki, gördüğümüz, kanıksadığımız dünya klasik fizikle betimleniyor. Halbuki aslında bu dünyanın hem kendisi, hem de onun hakkında geliştirdiğimiz en temel birtakım fikirler, ki aralarında aynılık, benzerlik, doluluk, boşluk, tam sayılar gibi kavramları sayabiliriz, ancak kuantum fiziği ile açıklanabiliyor. Dahası, ilkokulda öğrendiğimiz özel isimler ve cins isimler ayrımını hatırlayalım. Cins isim kediyi küçük harfle yazarız, Atatürk'ü büyük harfle yazarız. Cins isimler nereden çıkıyor. Benzer kediler olmasaydı kedi cins ismi olmazdı. Sonra fiiller: birisi bir şey yiyor, birisi ölüyor. Şimdi bu fiil nereden kaynaklanıyor? Fiiller belli ki benzer ajanlar tarafından tekrarlanan benzer eylemler. Ajanların benzerliği, yapabileceği şeylerin benzerliği, yani düşünce tarzımızın, lisanımızın temelini oluşturan unsurlar, gene sonunda relativistik kuantum alan teorisinden geliyor.
Bir nokta daha var: "mikroskobik dünyada kuantum mekaniği lazım, makroskobik dünyada ise klasik fizik tamamıyla yeterli" denilince bir ilave hata yapılıyor. Aslında tabii fizikçiler daha doğrusunu biliyor, ama nedense böyle dikkatsizce laflar slogan haline geliveriyor. Aslında meseleler sadece mikroskobik-makroskobik diye ayrılmıyor, bir eksen daha koymak lazım ortaya. Temelde kuantum mekaniği doğru, o yüzden her şey bir cins dalga ile gösterilecek. Şimdi o dalgalar arasında faz ilişkileri tamamıyla gelişigüzel mi, yoksa bu faz ilişkileri bir şekilde uyumlu mu? Koherens veya inkoherens uyumlu veya uyumsuz olduğu haller. O zaman dörde ayırmak lazım karşılaşacağımız fenomenleri: 'koherent ve makroskobik', 'inkoherent ve makroskobik', 'inkoherent ve mikroskobik', 'koherent ve mikroskobik'. Şimdi bu dört kategoriye ayırdığımız zaman durumu daha iyi tasvir edebiliriz .
"mikroskobik dünyada kuantum mekaniği lazım, makroskobik dünyada ise klasik fizik tamamıyla yeterli" denilince bir ilave hata yapılıyor. Aslında tabii fizikçiler daha doğrusunu biliyor, ama nedense böyle dikkatsizce laflar slogan haline geliveriyor. Aslında meseleler sadece mikroskobik-makroskobik diye ayrılmıyor, bir eksen daha koymak lazım ortaya
Uzayda homojenliğin yol açtığı şey momentumun korunması.
Sayfa 40Kitabı okudu