Zaman geri getirilemez, derler. Bir bakıma doğrudur, geçmiş geri
getirilemez. Ancak herkes geçmişte, şimdiki zamanın geçip giden
geçici olmayan gerçekliğini bulduğuna göre 'geçmiş' ne demek oluyor
ki? Geçmiş, bir anlamda, içinde yaşanan zamandan çok daha
gerçektir, en azından çok daha dayanıklı, çok daha süreklidir. Şimdiki
zaman akıp gider, kaybolur, parmaklarımızın arasından kum gibi
kayar. Maddi ağırlığına ancak anılarda kavuşur. Bilindiği gibi,
Hazreti Süleyman'ın yüzüğüne şu satırlar kazılmıştır: "Her şey gelip
geçicidir. " Buna karşılık ben , etik anlamı içinde zamanın tersine çevrilebilirliğine dikkati çekmek istiyorum. İnsan açısından zaman, arkasında
hiçbir iz bırakmadan ortadan yok olmaz, çünkü insan için zaman öznel, manevi bir kategoriden başka bir şey değildir. İçinde yaşadığımız zaman, ruhlarımıza, zaman içinde kazanılmış deneyimler olarak yerleşir.