Fi tarihinde kardeşimde 
Nazım Hikmet Ran ın 
Cezaevinden Mehmet Fuat’a Mektuplar kitabını görmüş bir çırpıda okumuştum. Nazım’ın Memed Fuat’a; edebiyattan kopmadan mühendislik eğitimi almasını, edebiyata ilişkin ise çok okumasını tavsiye ettiği kalmıştı aklımda açık bir şekilde. Okumasını salık verdiği kitaplardan 
Reşat Nuri Güntekin 
Yeşil Gece , 
Abdülbaki Gölpınarlı 
Divan Edebiyatı Beyanındadır 
André Malraux https://1000kitap.com/kitap/kitap--132501 nu hala anımsıyorum. Benim Andre Malraux’yla tanışmama Nazım Hikmet vesile oldu yani.
İnsanlık Durumu’na başladığımda, neden bilmem, giremedim ilk başta içine, 30-40 sayfa okumuşken yarım bıraktım. İçimi kemiren kurda teslim olup bir süre sonra, yeniden başlayıp büyük bir keyifle okuyup bitirdim.
İnsanlık Durumu, 1927 yılında; Milliyetçi Parti ile Komünist Parti arasında cereyan eden Çin İç Savaşı’na dair: Komünist karakterlerin karamsarlık ve yalnızlığı, yoldaşlık duygusuyla giderebileceklerini düşünürken; şiddet ve entrika, ölüm ve ıstırap sarmalına sürüklenişini anlatan harika bir romandı. “Umut”un çevirmeni 
Attila İlhan ın önsözüne göre; Nasuhi Esat Bey tarafından yapılan ilk Türkçe çeviri, 1934 yılında ‘sakıncalı’ sayılabilmesi için bir sürü neden varken, Türkiye Cumhuriyetinin resmî gazetesi “Hakimiyet-i Milliye gazetesinde, Falih Rıfkı’nın takdimiyle neşrediliyor.
İnsanlık Durumu’yla damağımda bıraktığı tadı unutamadığımdan; pandemiyle kırıldığımız, ölmemiş olsak bile henüz, sosyal hayatımızın, iç savaştaymışızcasına bitme noktasına geldiği, can sıkıntısından patladığımız, şirazemizin kaydığı 2020 yılının son gecesi isminin de büyüsüne kapılarak “Umut” olsun diye başladım, 1936-37 yıllarında İspanya İç Savaşına katılıp Uluslararası bir hava filosu kurarak bu filoya albaylık yapan Andre Malraux’nun bu deneyimini romanlaştırdığı, 1937’de yayımlanıp 1938’de İspanya’da “Sierra de Teruel” ismiyle sinemaya uyarlanan 
Umut kitabına.
Çevirmen Attila İlhan’ın önsözünde anlattığı anekdot’u değerli gördüğümden olduğu gibi buraya koyuyorum: “İzmirdeyim, Demokrat İzmir’de gazetecilik ediyorum, İstanbul’dan bir istek: Ağaoğlu Yayınevi, daha önce Kanton’da İsyan çevirisini yaptığım Malraux’dan, bu defa ünlü Espoir/Umut isimli romanın çevirisini istiyor. Hayır diyebilir miyim? Demedim, sıkı bir çalışmayla kitabı çevirdim, Ağaoğlu Yayınevi de geciktirmeden yayımladı: 1987’de, İnsanlık Durumu çevirisinden aşağı yukarı, otuz yıl sonra! Türkiye, ciddi ciddi, kendisini demokrasi sanıyor; “çoğulcu parlamenter düzene” geçilmiş, Mecliste muhalefet var vs.
“Hatırlayanlar çıkacaktır: Umut, yayımlanır yayımlanmaz toplatılmıştı! Savcılık meğer pusudaymış, bir önbilirkişi oluşturmuş, o kuruldan bir “muzırlık” raporu almışlar, suç ortadaymış: yayınevinin ve çevirenin, yanlış aklımda kalmadıysa yedi küsür yıl hapsedilmesi isteniyor. İşin tuhafı, o tarihte Malraux Paris’te General de Gaulle kabinesinde Kültür Bakanı, galiba İstanbul’a ve Ankara’ya da geldi gitti. Olay basına yansıdı, biraz da abartıldı; Fransız basımına atladı, bizimle alay ettiler; mahkeme birkaç ay sürdü, anhası minhası, sonunda beraat ettik ama, Umut romanı üzerinde bu mahkemenin, bir “lekesi” kalmamış mıdır?”
Ağırlıklı olarak Fransız “Manuel” ile Rus “Magnin” karakterleri aracılığıyla yetmişten fazla karakterin gözünden; Hükümete karşı darbeye girişen Faşist Franco’ya karşı; İspanyollar ve çeşitli milletlerden milisler, komünistler ve anarşistlerin savaşı panoramik bir bakışla sunuluyor. Mussolini ve Hitler destekli Franco karşısında, politik yalnızlık ve acınası bir durumdaki cumhuriyetçi milis, komünist ve anarşistlerin, içlerindeki bitmek tükenmek bilmez “Umut” anlatılıyor. Şu alıntıdaki gibi: “İnsanoğlunda müthiş , bitmek tükenmek bilmez bir umut kuyusu var... Haksız yere hüküm mü giydin, önüne hep kaz kafalılar çıktı da kimse seni anlamadı mı, nankörlüğe ya da kalleşliğe mi uğradın, umut kuyusuna başvuracaksın...”
·
321 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.