Esaret altında yaşayan bir ulus fikri yönden kaç parçaya bölünür? Kemal Tahir’in bu çok bilinen eseri, esaret altındaki İstanbul’da yaşayan insan portrelerini sunuyor bize. Kitabın kahramanı Kâmil Bey bir paşa çocuğu. Çok iyi düzeyde eğitim almış biri. Avrupa’nın çeşitli şehirlerinde yaşamış olup birkaç lisana hâkim bir aydın. Birinci Dünya Savaşı sırasında İspanya’da ailesiyle beraber bulunduğu için, savaşın getirdiği karanlık günleri yaşamamış kahramanımız. Belki biraz da bunun yarattığı vicdani yük sebebiyle ailesiyle beraber İstanbul’a dönmeye karar veriyor. Ancak bulduğu İstanbul ile bıraktığı İstanbul asla aynı değildir. İşgal tüm ağırlığıyla İstanbul üzerine çökmüştür. Memleketin asıl sahipleri ikinci sınıf ya da üçüncü sınıf vatandaş durumuna düşmüşlerdir. Ancak işgal güçlerine yandaşlık edenler refah bir hayat yaşamaktadırlar. İşgalle beraber yukarıda da belirttiğim gibi insanlar da bölünmüştür. Kâmil Bey de bunu açık açık söylemese de Kuvayı Milliye’ye tarafında hissetmektedir kendini. Ancak işi zordur Kâmil Bey’in. Bir tarafta daha fazla ilgi bekleyen eşi ve çocuğu diğer tarafta milli mücadeleye katkı yapma arzusu. Bir de ekonomik sıkıntı vardır Kâmil Bey’in belini büken. Ama işgal kuvvetlerini kovup tekrar özgürlüğe kavuşma umudu tüm sıkıntıları kovmaktadır kafasından. İstanbul’a gelmesiyle beraber tanıştığı insanlar kaderini belirleyecektir kendisinin. Aslında kitap karşıt güçlerin mücadelesi şeklinde. İstanbul Hükümetine karşı Ankara Hükümeti, Padişaha karşı Mustafa Kemal, hainlere karşı vatanseverler, mücadeleye karşı vurdumduymazlık, cesarete karşı korkaklık, Nedime Hanıma karşın Nermin Hanım… Bu kitabı özel kılan hususlardan bir tanesi, Kemal Tahir bu kitabı fikri dönüşüm geçirmeden önce kaleme alması. En azından serinin ilk kitabı Esir Şehrin İnsanları bu şekilde yazılmış. Esir Şehrin İnsanları 1956’da, Esir Şehrin Mahpusu 1962’de ve serinin son kitabı Yol Ayrımı 1971’de yazılmış. Yani ilk kitap ile son kitap arasında 15 senelik büyük bir zaman farkı var. Kitapların 1960’larda yaşadığı fikri dönüşümden önce ve sonra yazılmış olması sebebiyle milli mücadeleye aynı açıdan bakıp bakmadığını görmek adına serinin diğer kitaplarını da merak ediyorum. Kemal Tahir’in 1960’dan sonraki fikirlerine taban tabana zıt da olsam, yazar dönemi çok başarılı aktarıyor. Bu sebeple kendi adıma, fikirlerini benimsemediğim birinin kitaplarını okumaya devam edeceğim.

Esir Şehrin İnsanlarıKemal Tahir · İthaki Yayınları · 201913 okunma

·

14 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Özgün Coşkun