Mitolojiye Psikolojik ve Edebî bir Bakış
Klasik Yunan ve Roma mitolojisi, Batı dünyasının hatta daha da ötesinin tarihine, inancına, edebiyatına, kültürüne, hayata bakış açısına ve yaşam biçimine yön verecek kadar nüfuz etmiştir, tabiri caizse antik dünyayı ve modern dünyamızı şekillendirmiştir, günlük hayatımızın birçok yerini de etkilemeye devam etmektedir. Bu incelememde dilim döndüğünce mitolojinin hangi sebeplerle ve nasıl ortaya çıktığına, bir insanın neden mitoloji okuması gerektiğine, mitolojinin psikolojik ve edebi açıdan ehemmiyetine değineceğim.
"Sorgulanmamış bir hayat, yaşanmaya değmez." demiş Sokrates. Nasıl ki modern insan bilgiye aç ise, atalarımız da her zaman tamamıyla bizler gibi açlardı ve bilinmeyenin peşinde koşturdular. Bazıları ileri giderek evrenin oluşumuna kadar sorguladılar. Ateşin nasıl bulunduğuna, güneşin geceleri neden insanı terk ettiğine, mevsimlerin ve hava olaylarının nasıl meydana geldiğine, yıldızların neden yukarıda asılı kaldığına dair sayısız sorular sorup durdular. Bilimin ışığından mahrum oldukları için bu namütenahi soruların doğru ve kesin cevaplarını bulamayıp anlamlandırma yoluna başvurdular. Ve işte tam da bu yüzden söylenceler (mitler) ortaya çıktı. Gelgelelim ‘’Bir insan neden mitoloji okumalı?’’ sorusuna.
Ben iki ana konuyu ele alarak bu soruyu cevaplamaya çalışacağım.
Birincisi ‘’Psikoloji’’.
Fransız antropolog ve etnolog 
Claude Levi-Strauss’un şu sözünü sizinle paylaşmak istiyorum: ‘’Rüya kişiselleştirilmiş mittir. Mit ise kişisellikten çıkarılmış rüyadır. Hem rüya hem de mit ruhun dinamiğinin genel işleyişi içinde simgeseldir.’’ Rüyaların psikanaliz açısından ne kadar önemli olduğunun farkındayızdır diye düşünüyorum. Strauss’un bu sözünden yola çıkarsak, insanı yani kendimizi ve psikolojimizi anlamak adına mitolojinin çok sağlam bir basamak, bir araç olduğunu kolaylıkla görebiliriz. 
Sigmund Freud ‘’Oedipus Kompleksi’’ ve ‘’Elektra Kompleksi’’ adlı psikanalitik teorilerini mitoloji vasıtasıyla ortaya attığını biliyoruz. Bir kâhin Oedipus’un babasını öldürüp annesiyle evleneceğini söylemişti ve Freud kendi cinsinden olan ebeveyne duyulan kıskançlık ile karşı cinsten olan ebeveyne beslenen sevginin tüm çocuklarda gözlemlendiğine inanıyordu. Psikolojideki bir diğer örnek ise, aşırı kendini beğenmişlik şeklinde ortaya çıkan kişilik bozukluğu için kullanılan ‘’narsisizm’’, Antik Yunan mitolojisindeki kendine aşık olan Narcissus’tan gelmektedir. ‘’Panik’’ kelimesinin kökeninin kır tanrısı Pan’ın insanları ormanda sürekli önlerini keserek onları korkutmasından geldiğini biliyor muydunuz? Bu konuda çokça örnek var tabii, ama ben daha da uzatarak buraya kadar okuyanları sıkmak istemiyorum.
İkinci konu ise mitolojiyi kendisinden ayrı düşünemeyeceğimiz bir zat: ‘’Edebiyat’’.
Söylenceler (mitolojiler) söylendikten sonra şüphesiz ki kendinden sonra gelen şairlerin, yazarların birçoğunu büyük bir ölçüde etkilemiştir. Bu yüzden mitoloji bilerek okuma yapma, yaptığınız okumalardan alacağınız hazzı ikiye katlayacak demektir. Örneğin: 
Dante Alighieri’nin 
İlahi Komedya’sını mitoloji sözlüğü kullanmadan okumak mümkün müdür? Peki 
James Joyce’un 
Ulysses’ini mitoloji bilmeden okumanın bir mümkünatı var mıdır? 
William Shakespeare’in eserlerindeki mitolojik ögeleri reddedebilir miyiz peki? 
Mary Shelley’in 
Frankenstein ya da Modern Prometheus’unu okuduğumuzda Prometheus’un mitolojideki yerini bilmeden, verilmek istenen mesajı aldığımızı nasıl ve ne kadar iddia edebiliriz? Tabii ki bu soruların hepsine cevabımızın olumsuz olacağı su götürmez bir gerçektir. Eski söylencelerle ilgili o kadar çok edebi yapıt var ki bunlar saymakla bitmeyecek kadardır. Bu yüzdendir ki mitoloji bilmek demek, daha sağlam ve usturuplu okumalar yapmak demektir.
Roman ve Yunan mitolojisindeki evrenin oluşumdan tutun, bütün tanrı ve tanrıçalara, sinema ve popüler kültürdeki mitlere, ölümlü ve ölümsüz kahramanlara, kısacası Antik Yunan ve Roma mitolojisi hakkında bilmek istediğiniz her şey bu kitapta mevcut. Mitoloji meraklısıysanız size rehberlik edecek kitabı buldunuz demektir, başlangıç okuması için kesinlikle tavsiyemdir. Buraya kadar okuduğunuz için teşekkür ederim.
Şimdiden okumayı düşünen herkese iyi okumalar! :)
··
1 artı 1'leme
·2.825 görüntüleme
Bu yorum görüntülenemiyor
Bu yorum görüntülenemiyor
Bu yorum görüntülenemiyor
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.