Dante’nin İlahi Komedya eserini okumak için seçtiğim başlangıç kitabıydı. 80 sayfalık önsözünü ve kitabın içeriğini not almıştım sizlerle de paylaşıyorum. Açıkçası bu notları okuduktan sonra kitabı okuduğunuzda çok kolay anlayacaksınız. Zaten dili oldukça sade. Tamamen kötülüğün kötülükle, iyiliğin güzelliklerle sembolize edildiği tek tanrı inanışını anlatıyor. Bizim dinimize aşırı benzer yönleri mevcut. Notlarım tamamen kitabı okurken çıkartmış olduğum notlardır. Keyifli okumalar dilerim.
Zerdüştlük inanışı: (Mezdiyesna)
Zerdüşt tarafından İran’da kurulan en eski tek Tanrılı inançtır. Bedenen öldükten sonra dirilip Ahura Mazda’ya çıkılacağına inanılır. Pehlevice yazılmıştır. Dört evreden oluşur;
1) İyilik ve kötülük ortaya çıkar.
2) Dünya karanlığa ve kötülüğe gömülür.
3) İyilik ve kötülük savaşında iyilik kazanır.
4) Dünyaya iyilik hükmeder.
Asıl amacı, dinin gereklilikleriniyerine getirilmesi, dinin temelini güçlendirmek veetki alanını arttırmaktır. İran’da Sasani döneminde geçmektedir. Büyük İskender’in İran’ı hem dinsel hem ekonomik açıdan yıkmasından sonra hala dine inanan insanlar kurul toplama kararı alır. Bu kurulda yedi inançlı kişi seçilir ve sonrasında bir aziz belirlenerek Berzah yolculuğuna Cennet Cehennem ve Araf’ı tasvir etmeye gönderilir. Seçilen aziz kişi meng içkisini içerek Ahura Mazda’ya gönderilir. Berzah yolculuğu yedi gün yedi gece burada geçirdikten sonra dünyaya döner. Bu yolculuğu İslamiyette Hz. Muhammed (s.a.v) Miraç yolculuğuna ve Dante Alighieri’nin İlahi Komedya adlı eserine benzetilmektedir.
Dünyada yapılan iyilikler gümüş, altın, mücevher güzellik gibi nitelik kazandırılarak ödüllendirilirken, yapılan kötülüklerde kötülük sınıflandırılmasına ayrılarak uygun ve en sert cezaya tabii tutulur. Metin yoğun olarak Cehennem ve cezalandırma yöntemleri üzerinde durmuştur.
Yüz bir bölümden oluşur;
1-3 bölümler: Ardaviraf’ın sefer hazırlığı
4-15 bölümler: Cennet ve Araf seyahat tasvirleri
16-101 Cehennem ve günahkarların cezalarının tasvirleri
1-3. Bölümler:
Zerdüşler toplanarak Ardaviraf’ı seçerler. Ona meng içkisini içirirler ve Çinvad köprüsüne gönderilmesini isterler. Ardaviraf’ın yedi kız kardeşi bu duruma karşı gelir. Çünkü onlar aynı zamanda onun eşidirler ve ölüm zamanı gelmeden gitmesini istemezler. İnanışlarında akraba evliliği çok büyük sevaptır. Ardaviraf yolculuğa hazırlandırılır ve Çeka Daiti dağına gönderilir. Artık o bir peygamberdir.
4-15. Bölümler:
Öncelikle Çinvad Köprüsüne gider. Burada kutsal Suruş ve tanrı Azer ile karşılaşır. Ardaviraf’ın anlattığına göre dünyada yaşayan insanların yaptıkları, ettiği dualar, iyilikleri neyse diğer dünyada da karşılık bulur. Bu inanışa göre Ardaviraf bir kadınla karşılaşır. O kadın Ardaviraf’ın dünyada yaptığı iyiliklerin ve ettiği duaların öteki dünyada karşılık bulmuş halidir ve güzelliği ölçülemez. Çinvad Köprüsü iyi bir insansan geçerken büyür ve genişler. Kötü ise kıl kadar incecik olur. Ardaviraf geçerken genişlemiştir. (İslamiyet inanışı benzerliği, Sırat Köprüsü tasviri.) Daha sonrasında Cennet ve cehennemi görmeye gider.
Günahları ve sevapları eşit olan kişilerin ayakta beklediği Araf’a varır. İnanışa göre kıyamete kadar burada bekleyeceklerdir.
Yıldızlar ülkesi, Güneş ülkesi ve Ay ülkesine gider. Burası Cennetin ilk üç katıdır.
Melekler ve kutsal ölümsüzlerin, din önderlerinin ruhuyla ve Behmen İmşaspend ile karşılaşır. (Mazdeizmin en büyük melekleri) sonrasında iyilerin ödüllerini, kötülerin cezalarını görmesi üzerine Ahura Mazda’dan emir alır. Kocalarına iyi davranan, ordu mensuplarını zanaatkarları, iyi ahlaklı yöneticileri, çiftçileri, sanatkarları, çobanları, öğretmenleri, bilim adamlarını, akrabasıyla evlenen kadınların makamlarına gider. Burada aslında iyi olan kişilerin ödülleri tasvir edilmiştir. Onlar altın içinde yaşarlar ve ışık saçarlar. Nurlu olarak tasvir edilirler. Altın, gümüş, mücevherlerle süslenmiş kadınları görür. Burada kocasına iyi davranan, adak sunan, şüphe ve tereddüt etmeden dinine bağlı kadınların fizikötesi evrendeki ödülünü görür.
Dinsel ibadetleri yerine getirenler aydınlık içindedir.
16-52. Bölümler:
Ardaviraf ırmak görür. Bu ırmak ölülerin ardından ağlayan insanların döktüğü gözyaşı nedeniyle bu kadar şiddetli akar ve doludur. İnanışa göre ölen bir kimsenin ardından ağlamak ve ağıtlar yakmak Tanrı’ya yapılan saygısızlık ve Tanrı’ya karşı gelmedir. İnsan yaradılışında ölmeye mahkumdur.
Tekrar Çinvad köprüsüne (yaşayanlar ile ölülerin dünyasını ayıran köprü) gelir. Ölümden sonraki üç gece bekleme inanışını öğrenir. Burada ruhlar öldükten sonra bedenin yakınlarında bir yerde durur. Burada ilk gece hayatı boyunca konuştuklarını, ikinci gece düşüncelerini, üçüncü gece ise yaptıklarını düşünen ruhlar bulunur.
Buradaki ruhlar en kötü kokuya sahip, en pörsümüş, incinmiş halde bir kadınla karşılaşırlar. Bu da dünyada yaptığı kötülükleri simgeleyen kadındır. (Dördüncü bölümde Ardaviraf güzel bir kadınla karşılaşmıştı. Bu da onun dünyada iyi bir insan olduğunu simgelemişti.)
İnsanlara karşı nazik olmayan, azarlayıcı kötümser kişiler, insanların gıybetini yapanlar, hayvanları öldürüp işkence yapan, malları sadece kendisine saklayan, paylaşmayan kimseler, yalan söyleyen, saçını ateşte yakan, büyücülükle uğraşan, münafıklık yapanlar, ateş ve suya gereken saygıyı göstermeyen, çalışanlara hak ettiği ücreti vermeyen, babaları tarafından evlat kabul görmeyenler, çocuğunu aldıran kadınlar, yalancı şahitlik yapanlar, hırsızlar, helal yoldan kazanç sağlamayan yolsuzlar, hilekarlar, hayvanları aç bırakanlar, dolandırıcılar, başkasının malını kendi zimmetine geçirenler, verdiği sözü yerine getirmeyen kimseler genellikle insan bedeni, irin ve pis olan bedenleri yiyerek ya da köpekler ve yırtıcı hayvanlar tarafından parçalanarak cezalandırılmıştır.
53-99. Bölümler:
Tekrar Çeka Daiti dağına gider burada iniltileri, acıları ve ağlamaları duyar. Cehennemin kapısı oradadır.
Azaplarla dolu dehşetsaçan ve en kötü kokulara sahip olan Cehenneme gider. Burada ruhları görür. Ruhlar o kadar fazladır ki asla birbirlerini göremezler ve tanıyamazlar. Onlara tepeden bakar. Orada tanrıları reddedenleri, insanları öldüren kişileri, kendisine işkence eden insanları, çocuğunu terk edenleri, cinsel arzusuna yenik düşen erkekleri, ölüm sonrası hayata inanmayanları, fuhuş yapan kadınları, anne ve babasını üzen kimseleri, gıybet edenleri, haksızlık edip yukarıdan bakan insanları küçümseyen kadınları, kocasını aldatan kadınları, kocasının cinsel isteğine karşılık vermeyen kadınları(!), eşcinselleri, hayvanları aç bırakıp onları dinin gerektirdiği gibi korumayanları, kocasından değilde başka erkekten hamile kalan kadınları, insanları zehirleyen, eşini aldatanları, zengin olma hırsına yenik düşenleri, cimrilik yapanları, kıskanç insanları, misafirperver olmayanları, açları doyurmayanları, çocuklarını emzirmeyen anneleri görür. Buradaki kişiler yine bedenleriyle işkence görür, insan bedenini yemek zorunda kalır ya da köpek ve yırtıcı hayvanlar tarafından parçalara ayrılır, kendi dışkılarını yemek zorunda kalırlar. Memesinden asılan, dilinden asılan, ters asılan insanlar görür. İnanışa göre bu insanların cezaları bu şekilde olmalıdır.
100. Bölüm:
Şeytan Ehrimen’i görür.
101. Bölüm:
Ahur Mazda ile konuşur ve dünyaya döner. Gördüklerini anlatıp kaleme aldırır ve kutsallaştırılır.
Pehlevi dili: Sasani dönemi Batı İran dili.
Meng: Fizikötesi evrene gidebilmek için uykuda tutan bir çeşit içki.
Yezdan: Zerdüştlerin iyilik tanrısı.
Çinvad Köprüsü: Yaşayanları ve ölülerin dünyasını ayıran köprü.
Çeka Daiti Dağı: Çinvad köprüsünün girişinin olduğu yer.
Avesta: Zerdüştlüğün kutsal kitabı.
Tanrı Azer: Mazdeist tanrısından biridir.
Ehrimen: Şeytan
İranşehr: İran şehri
Mezdiyesna: Tek tanrı inancına sahip olup Ahura Mazda’yı tanrı kabul eden din.
Suruş: Ahura Mazda’nın emirlerini yerine getiren mesajlarını taşıyan melek.
Zend: Avesta kitabını daha anlaşılır hale getirilmesi, tesfir.
Mitra: Güneş Tanrısı
Hordar ve Mordad: Mezdiyesna dininin iki büyük meleği.
Dante Alighieri 
İlahi Komedya 
Ardaviraf 
Nimet Yıldırım
··
334 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.