Domuz meselesi hk.
Neolitik çağda, yani bundan önceki on bin küsur yıl zarfında insanoğlunun evcilleştirdiği hayvanlar arasında konar-göçer yaşam tarzına intibak edemeyen tek hayvandır domuz. Koyun, keçi, sığı, deve, eşek, at, köpek, kedi, lama, ren geyiği göçe gelir. Kümes hayvanları taşınabilir. Domuz gelmez. Alıştığı yerden ayrılmaya direnir, uzun yürüyüşlere tahammülü yoktur. O yüzden domuzu sadece yerleşik tarım toplumları yetiştirebilir. Köy hayvanıdır. Yaylada ve kervanda görülmez.
Konar göçer toplumların yerleşik köy halkını her devir ve kültürde hor gördüğünü biliyoruz. Nedeni gayet nettir. Yerleşik toplum çöpü ve dışkısıyla bir arada yaşar. Kanalizasyon ve belediye çöpçüsünün icadından önceki devirde bunun ne anlama geldiğini tahmin edebilirsiniz. Koku, pislik, salgın hastalık. O yüzden, yerleşiklere özgü bir mahlukunkonar göçer toplumlarda iğrenç olarak görülmesi normaldir. Nitekim yalnız Araplarda değil, hayvancılıkla geçinen toplumlarda, daha doğrusu hayvancılıkla geçinen zümrenin egemen olduğu toplumlarda, eski İbranilerde, Orta Asya göçebelerinde, Aryan kültürünü eski İran ve Hindistan'a getiren kavimlerde, Homerik Yunan geleneğinde de domuz tabusuna rastlıyoruz.
Tevrat ve Kuran'da karşımıza çıkan Domuz önyargısını o kültürel altyapının bir ifadesi olarak görmek gerekir. (Tevratta'ki Abel be Kayin öyküsünde de aynı kültürel tercihi görürsünüz. Abel/Habil hayvancıdır, iyidir; Kayin/Kabil tarımcıdır, kötüdür.) Tevrat'ın da Kuran'ın da evrensellik iddiası köftur. İlkel insan topluluklarının başlıca iki tipinden sadece birinin kültürel normlarını ifade eder. Allah eğer peygamberlerini Arabistan çölünün marjinal topraklarında yaşayan pastoral toplumlara değil de mesela İtalya'nın, Anadolu'nun Çin'in verimli topraklarında yerleşik toplumlara göndereydi, domuz meselesine bakışının da farklı olacağından kuşkunuz olmasın.
Yeni Gine'nin sağlı halkları, misal, öteden beri yerleşik tarım kültürüne sahip bir toplum. Domuzu kutsal sayıyorlar. Kişilerin itibarı sahip oldukları domu sayısıyla ölçülüyor, dini törenlerde domuz kurban ediliyor, efsanelerde tanrısal domuzlar anlatılıyor. Böyle bir kültüre İslam'ın evrensel değerlerini nasıl anlatırsınız? Teorik bir soru değil bu. Bir İslam Devleti olma hayalleri besleyen Endonezya için hayati bir konu.
Sayfa 154
·
63 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.