Ahmed Arif ’in “seni anlatabilmek seni” dediği yerdeyim. Tam orda durmuş, nasıl anlatsam da yetse diyorum. Objektif olamayacağım kesin. Çünkü bu hatun kişi, Ahmed Arif’in sevdiği,
Leyla Erbil ?
“Hayat her yerde dolaşır” demişti bir konuşmasında. Bundan sebep, Leyla Erbil’in metinleri de her yerde dolaşır. Hem de eli belinde, ıslık çala çala dolaşır. Pervasızca dolaşır. Koluna girip hadi birlikte yürüyelim dememek mümkün değil.
Bireylerinin birey olma yanlarını kuru dallar gibi kıran bir toplumda, kendine yer bulamamış, açıkta kalmış kadınlardan biri Leyla Erbil. Türkiye’de kadın olmanın çıkmaz sokaklarında, aydın bir kadın kalabilmenin direnişiyle dolaşmış, kalp yetmezliği yaşadığı yerde fütursuzca sövmüş, yollarının tıkandığı yerlerde tekmeler savurmuş bir yazar.
Sadece duruşuyla, savunduklarında değil, kalemiyle de özgün biri. Yeni anlatım tekniklerini dememesiyle, bunları kullanım biçimiyle, halkın diliyle göbek bağını koruyan anlatımıyla edebiyatımıza sayısız katkısı var.
Tuhaf Bir Kadın’a gelirsek..Leyla Erbil’in üçüncü kitabı, ilk romanı. Tıpkı Leyla Erbil gibi, tuhaf bir toplumun içinde normal algısının dışına düşmüş bir kadın karakterimiz var. Bu yanıyla da sıcak bir hırka gibi. Otobiyografik ipliklerden örgü hikayeler.
Tuhaf Bir Kadın’da dört ayrı portre çizmiş Leyla Erbil. Kız, baba, ana ve kadın. Her birinde, Leyla Erbil’den bir şeyler bulmak mümkün. Memleketinin dağlarından kokular yollayan Halit’in Ahmed Arif’in “dağlarına bahar gelmiş memleketimin” dizelerini hatırlatması gibi. Bastırılmış, yasaklanmış cinsel yaşantının izlerini, kalemi sivri uçlu bir mızrak gibi kullanarak yazıp “çocukluğumun soğuk geceleri’yle kucaklaşması gibi. Küçük ama ona hısım düşen herkesin ilk bakışta tanıyacağı şeyler.
Parçalı bir anlatım, hikayeler arasındaki zaman geçişi belirsiz bir boşlukta kalmış, bu yüzden okuma ritminin zaman zaman düştüğünü söyleyebilirim. Yine de bu romanı, aksak ritimlerle çalan çoksesli bir orkestra gibi düşünebiliriz. Ve sesler, inatçı bir duruşun, kimseye, hiçbir şeye eyvallahı olmayanlara özgü bir açıksözlülüğün, insafsız bir eleştirinin kucağında oturuyor. Kimden geldiğinden bağımsız, hırçın, kışkırtıcı, inatçı, pervasız.
Bu kitabı, 2022 yılının feminist okumalar challenge listesinde yer aldığı için okuma listeme almıştım. Hem yazarı, hem onun yazınını sevdiğim için çok keyif alarak okudum.
"Toprağına yıldızlar, ateşböcekleri, güneşler yağsın." Leyla Erbil.
İyi okumalar..
Tuhaf Bir KadınLeyla Erbil · İş Bankası Kültür Yayınları · 20111,941 okunma
