Honore de Balzac’tır. Cemil Meriç onun için, “Dünyada romanın kaderini çizen Balzac’tır. Balzac’ın romanı bir sosyolojidir”* sözlerini kullanıyor. Gerçekten de Balzac, kaleme aldığı yüzün üzerindeki eserinde Fransız toplumunu bütün yönleriyle romanlaştırıyor. Öyle ki romanlarında yer verdiği karakterlerinin üzerinden tüm Fransız toplumunun fotoğrafını çekerek yaşadığı dönemi adeta insanoğlunun gözleri önüne seriyor. • • • Bu yönüyle onun, dünyada en çok tanınan ve okunan eserlerinin başında, “Vadideki Zambak”la birlikte “

Goriot Baba” geliyor. Balzac bu romanında, kızlarını hastalık derecesinde seven Goriot Babayla, taşradan Paris’e gelen ve üst sınıfa çıkmak için ihtirasla yanıp tutuşan yoksul bir hukuk öğrencisi Eugene de Rastignac’ın hikâyesini anlatıyor. Bir şehriye ve un tüccarı olan Goriot Baba, eşini genç yaşta kaybediyor ve bir daha evlenmiyor. Kendisini tutkuyla bağlandığı iki kızını yetiştirmeye adıyor. Onlara sevgisini sınırsızca sunuyor ve en iyi eğitimleri aldırıyor. Zamanı geldiğinde de onları üst sınıftan insanlarla evlendiriyor. Tüm yaşamını ve servetini kızları için harcamasına rağmen beklediği ilgiyi ve sevgiyi hiçbir zaman göremiyor. • • • Doğrusu Balzac, pedagoji ve psikolojinin günümüzdeki kadar gelişmediği bir dönemde Goriot Baba’nın hikâyesi üzerinden çocuk yetiştirmede dikkat edilmesi gereken hususlar konusunda okura önemli ipuçları veriyor. Çocukların her istediğini sınırsızca yapmanın, sevgiyi sınırsızca sunmanın, hastalık derecesinde çocuklara bağlılığın onların karakter, kişilik ve kimlik gelişiminde doğru bir tutum olmadığını gösteriyor. Çocukların her istediğini yapmakla iyi bir baba olunamayacağının mesajını veriyor. Eugene de Rastignac’ın hikâyesi üzerinden ise bir yandan alt ve üst sınıflar arasındaki mesafeyi ortaya koyarken, bir yandan da yüksek sınıfların hırsları, ahlâki yozlaşması ve çürümüşlüğünün resmini çekiyor. Onların yaşadıkları bu hayatın hiç de özenilecek ve imrenilecek bir yaşam olmadığını gözler önüne seriyor. • • • Tüm bunlarla birlikte Balzac, “Goriat Baba”da toplumun tamamını temsil eden karakterleriyle o dönem Fransız toplumunun yoksulluktan ihtişama doğru giden fotoğrafını çekiyor. O nedenle kitabı okurken her ne kadar kalbiniz sızlasa da sayısız dersler çıkarıyorsunuz. Nitekim Goriot Babanın hikâyesini okurken her erkeğin sağlığı yerindeyse bir çocuk sahibi olabileceğini; ancak her çocuk sahibi olanın iyi bir baba olamayacağını öğreniyorsunuz. Baba olmanın bir ömür boyu süren uzun bir yolculuk olduğunu; bu yolculuğa çıkmak isteyenlerin erken yaşlardan başlayarak bilgiyle ve bilinçle donanması gerektiğini anlıyorsunuz. Sınırsız sunulan sevginin, aşırı yenen bir bal gibi insanı nasıl zehirleyebileceğine şahit oluyorsunuz. Sınıf atlamak için duyulan ihtirasın ve çabanın buna değip değmeyeceğinin muhasebesini yapıyorsunuz. Bu itibarla, kitabı okumuş birçok kitapsever gibi ben de “Goriot Baba”yı, özellikle yaşama yeni atılmaya hazırlanan ve anne baba olmayı isteyen okurlar başta olmak üzere, tüm okurların mutlaka okuması gerektiğini düşünüyorum. “Yüreğimiz bir hazinedir; onu bir anda tüketirseniz mahvolursunuz” sözünü merak eden okurlara… Keyifli okumalar dilerim! .......................................... *Cemil Meriç,