Osmanlıların çöküşü, iç değişikliklerden çok, Batı'nın bilim ve teknolojide, hem savaş hem barış sanatında, yönetim ve ticarette kaydettiği hızlı ilerlemeye ayak uyduramamasından kaynaklanıyordu. Türk liderler bu sorunun gayet iyi farkındaydı, çözüm için de bazı iyi fikirleri vardı, fakat yeni yolların, yeni fikirlerin kabulünün önündeki muazzam kurumsal ve ideolojik engelleri aşamadılar. Seçkin bir Türk tarihçinin belirttiği gibi: "Bilimsel dalga, edebiyat ile hukuk bentlerine çarpıp dağılıyordu. "Yeni koşullara ayak uyduramayan Osmanlı İmparatorluğu, tıpkı günümüzde Sovyet imparatorluğunun başına geldiği gibi, bu koşullar tarafından yıkıldı.