‘Saatin kendisi mekân, yürüyüşü zaman, ayarı insandır... Bu da gösterir ki, zaman ve mekân, insanla mevcuttur.’
Ahmet Hamdi Tanpınar’ın şiir ve romanlarında kullandığı en önemli tema zamandır. 1902-1962 yılları arasında yaşamış olan bu edebiyat ustası aslında mezar taşında yazan ‘Ne içindeyim zamanın Ne de büsbütün dışında’ dizeleri gibi zamanının dışına taşmıştır. Bergson gibi zamanı mekândan ayırmış ve içsel zamanı savunmuştur. Saatleri Ayarlama Enstitüsü’nde bilimsel olarak ölçülebilen zaman kavramının sonuçlarını ironik şekilde eleştirmiştir.
II. Abdülhamid, II. Meşrutiyet ve Cumhuriyet dönemlerini Hayri İrdal’ın ağzından anlatan yazar doğu ile batı arasında kalmış, her biri Türk toplumunun farklı kesimlerini sembolize eden insanların trajikomik yaşamlarını anlatır.
Osmanlıca ve Farsça kelimelerin sıklıkla kullanıldığı yapıtta bir miktar zorlanabilirsiniz lakin ilk 20 sayfadan sonra kitabın diline alışıyorsunuz. Akıcı olmasına rağmen ağır bir roman bu nedenle belli bir okuma olgunluğuna ulaştıktan sonra okunmasında fayda var.