İdeal insanın aforizması
Dünya var olduğundan beridir dünyayı değiştirme, ideal insanı yaratma dolayısıyla doğru bilgi ve doğru davranışı arama, insan bilincinin mutlak sonucu olarak hep var olagelmiştir.
Bu arayışa gerekçe, -çoğu zaman- kötülük olarak gösterilmişse de gerçekte asıl gerekçe bir sanat kaygısıdır. Zira sanat, tanrının insandaki en yetkin tecellisi olarak mükemmeliyetçiliğin bir tezahürüdür.
Bir çok düşünür, ideal olanın arayışındaki gerekçeyi kötülük olarak tanımlasa da gerçekte asıl neden bir sanat kaygısıdır. Zira sanatçı, Tanrının alemdeki halifesidir.
Yazar, eserinin önermesinde bu gerçek ile yüzleşiyor ve bir çok düşünür tarafından kötülük olarak sunulan gerekçenin aslında bir bahane olduğunu ileri sürüyor.
Ve bu hipotezini de “Teori, pratiğin önünde her zaman bir önder gibi dursa da asıl önder pratiktir. Zira pratiğe dönememiş bir teori, lafı güzaftır. Öyleyse teori var olabilmek için pratiğe muhtaçtır. Bu haseple asıl önder, pratiktir.” diyerek ispat etmeye çalışıyor.
Anlayacağınız Zorba karakteri, baştan sona teoriye efendilik eden bir pratik aslında. Çünkü onun temel nazariyesinde, pratiği olmayan bütün düşünceler lafı güzaf.
Bu boş lakırdının muhakeme bedeni de elbette eserin yazarı. Yazar, bütün bir önermeyi, birinci karakter olarak yazıya döküyor ve buna da bizler eser diyoruz. Eseri eşsiz kılan ve Zorba’nın bütün hipotezlerini de varsayım seviyesine yükselten de işte bu yapısal özelliği.
...
Zorba tam anlamıyla realist bir karakter. Ve onu 
Fyodor Dostoyevski‘nin Raskolnikov’undan ayıran özelliği ise tam olarak halkın kendisi olması ve kendisini bütün insanlardan üstün görmemesi.
Aslında yazar bir yönüyle 
Friedrich Nietzsche ‘nin üst insan metaforunu kurguya dökerken bir yönüyle de bu ideal insana muhalefet etmiş oluyor. Zira yazara göre asıl gelişmişlik, halktan ayrı ve münzevi bir yaşam ile örülmüş farkındalıktan ve üstünlük inancından geçmiyor. Gelişmişlik, bütün bağlardan kurtulmakla birlikte özgürlük ve özgünlükle elde ediliyor. Bu yönüyle terki de terk gerekiyor.
...
Eserin okuyucuya sunduğu en nefis ikramı ise kadim yunan karakterini tanıma imkanı vermesi. Zira Zorba karakter, bütün yapaylıklardan uzak tam anlamıyla doğal bir Yunan (Rum) insanı. Bunun yanında Yunan nefretinden de özgürleşerek feylozof atalarının muhayyilesinden var olmuş gibi muazzam bir farkındalığı sahip.
...
Eserde eleştirilebilecek tek nokta ise eserin önermesinin kurgusunu biraz fazla gölgede bırakmış olması. Dolayısıyla eserin bölüm geçişleri biraz muğlak kalmış.
Bu durumu da “her güzelin bir kusuru vardır” ata tecrübesi mucibince sineye çekiyorum ve eseri bütün kitap sever dostlarıma muhakkak öneriyorum.
·
2 artı 1'leme
·993 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.