Item: Dansa Davet
Rating: 5 puan verdi
Author: Su

Su

@versmonesprit·

24 Ağu 2022

104 syf.

· Kitabı okudu

5/10 puan verdi

StoryGraphları “dark, emotional, reflective” diyenler için

• GİRİŞ • Teulé’nin eserine puanımın 5/5, 10/10, 100/100 olduğunu; verdiğim puanın çeviriyi ve birçok yazım hatasının varlığını yansıttığını söyleyerek başlamak isterim. • OKUMA ORTAMI: İZLENİM ve TAVSİYE • “Dansa Davet,” tam bir kapalı, yağmurlu hava kitabı: tek oturuşta bitirileceği için bu tarz bir akşamüstüne saklamanızı öneririm. Kitaplara vakit atfetmek enteresan gelebilir, fakat bazı kitapların deneyiminin atmosferle doğrudan ilişkili olduğunu düşünüyorum. Ne güneşli havaya, ne gündüze, ne de kendine has bambaşka bir güzelliği olan geceye yakıştırabiliyorum “Dansa Davet”i. Bunun nedeni ise kasvetli bir akşamüstünün görsel ve hissel ağırlığının, kitabın konusunu oluşturan olayların adeta vücut bulmuş hali olması (en azından benim gözümde). Ne kadar soğuk, o kadar iyi: biraz üşüyerek okuduğunuzda sanki daha etkili oluyor kitap — bu yüzden ben sonbahara çok yakıştırıyorum bu kitabın okumasını, ama 1-2 ay beklemek istemeyenler için önümüzdeki fırtına günleri de iyi bir fırsat olacaktır. Bir müzikle ilişkilendirmek ‘gerekirse’ bu kesinlikle Ramin Djawadi’nin GoT 8. sezon için bestelediği “The Night King” parçası olur. Bu parçayı, diziyi izlerken duyduğum anda inanılmaz bir soğukluk, umutsuzluk, çaresizlik, yas, hüzün, bunalım, ve açıklanamayan bir dehşet hissiyle dolmuştum (konumuz bu değil ama GoT8 ile ilgili tek güzel şeyin Djawadi’nin besteleri olduğuna değinmeden geçemedim) — bunlar birebir “Dansa Davet”in konusunun uyandırdığı hisler. İsterseniz tekrara atıp bütün kitabı bu parça eşliğinde okuyabilirsiniz, ama en az bir defa böyle okumanızı tavsiye ederim. • KONU • Teulé, “Dansa Davet”te 1518 yılında Strasbourg sakinlerini etkileyen bir toplu histeri vakasını, ‘Dans Vebası’nı kurgulaştırıyor (Julliard tarafından da bu emsalsiz tarihî olayın 500. yılında, 2018’de yayınlanıyor). Yazar, açlıktan kırılan bir halkın umutsuzluğu ve delirmesi ile kendi içinde seküler ve dini otoritelerin çekişmesini yaşayan yönetici sınıfın refahı, umursamazlığı, ve acımasızlığının zıtlığını birkaç karakter üzerinden büyük bir başarıyla ve doğallıkla işliyor. Tüm bunların ortasında, kanibalizme kadar varan korkunç olaylarla lekelenmiş ama ebedî, kendine münhasır iki aşk hikayesi de yer alıyor. • ANLATIM • “Dansa Davet”in en ilginç yanı, şüphesiz dili: çaresizlik, delilik, yolsuzluk, yıkım, kayıp temalarından ve bu denli karanlık konulardan beklenen kasvetli, ağdalı, şairene, ‘macabre’ anlatıma yer yer başvursa da Teulé son derece gündelik, hatta espritüel bir dille kaleme almış bu kitabını. Anakronistik referanslar da bu kara mizahi yaklaşımı kuvvetlendiriyor. Bu mizah dolu dile karşın en dehşet verici anların etkileyiciliği hiçbir darbe almıyor, zira “Dansa Davet,” gerek uyandırmayı başardığı hislerin derinliği gerekse en çarpıcı sahnelerin büyük bir canlılıkla resmedilmesi sayesinde son derece görsel bir roman. • ÇEVİRİ ve YAZIM PROBLEMLERİ • Eğer siz de benim gibi yazım hataları konusunda hassassanız Türkçe kitap okurken tıpkı benim gibi öfkeden anevrizma geçirecek gibi hissediyorsunuzdur. Maalesef “Dansa Davet” tam da böylesi bir kitap. En azından bence bir kitap bu kadar bariz ve fazla sayıdaki hatayla basıma gönderilmemeli. Neredeyse her sayfada en az bir tane yazım hatası var. Ne yazık ki abartmıyorum ve dalga geçmiyorum. Bunların bilgisayar programları tarafından hatalı olarak işaretlenmeme olasılığı da yok, çünkü sanki çevirmenin boşluk tuşuyla kan davası varmış gibi ayrı yazılması gereken her şey bitişik yazılmış (“işaretparmağı” gibi) — bu tarz yazımlar o kadar fazlaydı ki kitabın orijinalini bulup kontrol ettim belki yazarın kendisinin stilistik bir tercihi olabilir diye. Öyle değil. Yazar gayet de kendi dili olan Fransızcanın yazım kurallarına uygun yazmış. Türkçe karşılığı olmayan kimi terimlerin tanımlanarak çevrilmeye çalışılması da beni rahatsız etti: Örneğin, ‘gargoyle’un Türkçesi yok. Sözcüğü olduğu gibi italik yazmak yerine “canavar şeklindeki çörten” diye hatalı bir betimleme yapılmış. Yine belki Teulé « gargouille monstrueuse » falan demiştir diye orijinalinden kontrol ettim, sadece ‘gargoyle’ demiş. Ufak bir bilgi — gargoyle grotesktir, groteskler ve canavarlar aynı şeyler değildir. Nüansları görmezden gelirsek dilin hiçbir anlamı kalmaz. Beni çeviriye dair rahatsız eden diğer şeyse çevirmen notunun yalnızca bir kez çeviriye dair bilgi vermek için kullanılmış olması; bunun dışında tamamen yazarın kendi orijinal eserinde açıklamayı uygun bulmadığı referanslar uzun uzadıya anlatılmış, resmen kitabın analizi yapılmış. Eğer Teulé, kitabında kitabın bir analizinin yer almasını isteseydi bunu yazar notu şeklinde kendisi yapardı. Çevirinin sınırlarını bilmesi, eserin orijinalliğini bozacak her şeyden mümkün olduğunca kaçınması gerektiğine inanan damardan olduğum için beni özellikle bu kadar rahatsız etmiş olması muhtemel tüm bunların — yani sizi rahatsız etmeyebilir, fakat ben okuduğum, zamanımı verdiğim bu kitapta beni mutsuz eden şeylerin her birini açıklamak istedim, en azından belki benim gibi hisseden biri varsa daha hazırlıklı olabilir eserin kimi sinir bozucu yanlarına diye. • SONUÇ • Genelde bir kitabı birden fazla defa okuma huyum olmadığı için henüz ne yazık ki orijinalinin tamamını okumaya fırsat bulamadım. Dolayısıyla değerlendirmemi Sel’in çevirisi üzerinden yaptım; fakat orijinal eserin çok daha iyi olduğuna eminim. Eğer doğrudan esas metni okumak isterseniz basımevinin başka kitaplarına sahip olduğum için rahatlıkla öneririm. Sel’in baskısı da son derece güzel ve kaliteli. Her ne kadar çeviriyle ve yazımla ilgili sorunlardan rahatsız olduysam da, bu durum kitapla deneyimimi olumsuz etkilediyse de herkese “Dansa Davet”i indirimden alıp (ben 11 lira civarında almıştım, bu kadar yazım hatasıyla dolu bir metnin daha fazlasını hak ettiğini düşünmüyorum) okumasını öneririm.

Dansa DavetJean Teule · Sel Yayıncılık · 20204,751 okunma

165 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Su