Stratejik ve İlkesel bir Siyer Okuması
İslam ilimlerinde, rivayet yöntemi her dönemde merkezi bir konuma sahip olmuş ve yöntemin bir gereği olarak olay hakkında verilmiş olan haber, o haberi veren kişinin kişisel yetkinliği ve kişi sayılarının ardından ikincil öneme sahip olmuştur.
Bu durum islamın ve dahi umumi anlamda dinlerin güven merkezli yapılarına ilkesel bir paralellik sağlasa da olayın yorumlanması konusunda subjektifliği artırdığı da bir gerçektir. Zira haberi ulaştıran şahsın mezhebi, kültürü, bilişsel gelişmişliği, ilmi donanımı haberin tahammülünde (algılanmasında) bir süzgeç görevi görür ve nihayet aynı subjektiflik eda ederken de geçerli olarak haberin dönüştürülmesine neden olur. (Haberi siyasi amaçlarla dönüştürülmesinden bahsetmiyorum bile.)
Bu realite, müslümanları halef yöntemini geliştirmeye itti ve dolayısıyla müslümanlar ilk kez metnin içeriğini kur’an, genel ilkeler, akıl ve dahi tarihi gerçekliklerle kıyaslama yoluna gittiler. Bu sayede haberi, haberi ulaştıranın subjektif yorumundan arındırmayı denediler. Tam anlamıyla başarı sağlandı mı? Cevap vermek zor ancak ilk yöntemdeki problemleri hatırı sayılır derecede çözdükleri aşikar.
...
Özellikle siyer söz konusu olduğunda siyasi ideolojilerin veya mezhepsel inançların alimlerin zihinlerini nasıl esir aldığından bahsetmeye gerek yok sanıyorum. Zira her mezhebin kendi peygamberini yarattığı bir gerçek olarak karşımızda.
Dolayısıyla bu noktada tarih ilminin (halef yönteminin temellerini attığı yöntem) bir refleks olarak ortaya çıkması gerekiyordu. Benim bildiğim kadarıyla bu refleksi islam tarihi açısından ilk bedenlenen islam alimlerinden biri Vakidî.
Vakidi, kitabul megazi adlı eserini bu yöntemle vücuda getirmiş. Ve özellikle olayların geçtiği coğrafyayı karış karış gezerek ulaşan haberleri teyit etme yoluna gitmesi, böylece bazı rivayetlerin abartı olduğuna hükmederek haberi aktaranlar güvenilir insanlar olsalar da bu olay imkansız şeklinde açıklamalarda bulunması, modern tarihçilik açısından değerlidir.
...
Halef ulemasının ve devamı olarak Vakidi’nin geliştirdiği bu modern tarihçiliği
Wadah Khanfar zirveye taşımış.
Yazar, haberleri; yalnız kur’an, akıl, tarihsel geçekler ve doğal düzenle karşılaştırmakla kalmamış haberin doğru yorumlanması için olayın gerçekleştiği dönemde olayı ortaya çıkartan/çıkartma ihtimali olan etkenleri de esere almış. Yani eserde sadece Nübüvvetin son durağı olan hicaz bölgesi değil onun etrafı da mevcut. Bu sayede alışılagelmiş siyer kitaplarından farklı olarak; sahne ışığı sadece sahnedekileri değil sahnenin arkasını da gösteriyor.
Pek tabi eserdeki yenilikler bunlarla da sınırlı değil. Eseri farklı kılan en yetkin vasfı, hz Peygamber’in stratejik dehasını ilksel bir sistem ile sunuyor oluşu. Bu stratejik ilkelerin önemli bir faydası var. Biz bu ilkeler sayesinde olaylar hakkında verilmiş olan haberleri daha sistemli bir tetkike tabi tutabiliyor ve daha isabetli tespitler yapabiliyoruz. Bu sebeple eseri
siyer okumalarımın zirvesine yerleştiriyorum.
Siyeri ve dolayısıyla hz peygamberi, nübüvveti, peygamberlik stratejisini hiç bu kadar bütün ve ilkesel olarak tasavvur edememiştim. Bu eser, Hz peygamberin bütün hamlelerinin hikmetini ortaya seriyor ve bunu da tümel ilkelere sardederek daha önce hiçbir siyer eserinin başaramadığı bir iş başarıyor. Bu başarısı hasebiyle yazarı tebrik ediyor ve eseri bütün kitapseverlere öneriyorum.
··
2 artı 1'leme
·1.469 görüntüleme
Güzel inceleme bana kitabı aldırttı yakında okuyacağım bakalım. Benim de siyer okumalarımda zirveye oynayabilirse mutlu olacağım bayağıdır güzel bir siyer okumuyorum zira :) eline sağlık
Vesile olduğum için mutluyum hocam; umarım tatmin eder. 🙏 Bizdeki romantik siyerlerden sonra bence saracaktır ☺️
Hocam öncelikle yazma işinin Allah vergisi olduğuna daha çok inandım.
O kadar mükemmel bir yazı ki ne desem kelimeler kifayetsiz kalacak.
Her gün nasıl Kur'an-ı Kerim ve meal okuyoruz.
Her gün düzenli siyer kitabı da okumak gerekiyor.
Manevi iklimini yaşadığımız şu günlerde okunacak mükemmel bir siyer kitabı.
Güzel inceleme için tekrardan teşekkürler
Tek başına meal okumanın bence hiçbir anlamı yok hocam. Tefsir okumak daha iyi. Ancak en iyisi meal okumasını tefsir ve beraber siyer okumasıyla birleştirmek. Bu şekilde daha bütün bir anlama ulaşılabilir. Eser de zaten bu bütün anlamın ürünü olduğu için değerli. Ben teşekkür ederim yorumunuz dolayısıyla katkılarınız için🙏
1 sonraki yanıtı göster
Kitap kargoda, bana ulaşsın en kısa zamanda okuyacağım. Bu inceleme de beni iyice meraklandırdı. Teşekkür ederiz✨
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.