Gönderi

1036 yenilgisinin bir sonucu da Peçeneklerin bir kısmının Ruslar arasında, bir kısmının da kendilerini daha batı'ya gitmeye zorlayan Uzlar arasında kalmayı tercih etmelerine sebep olmasıdır. Bu yüzdendir ki bundan sonra Rus yıllıkları Peçenekleri hep Uzlar (Torki) ile beraber zikretmişler ve Rus topraklarında kalan Peçeneklere dair bilgileri kaydetmişlerdir. 60 yıl gibi uzun bir süre geçtikten sonra 1096da Kuman/Kıpçakların saldırılarından duçar olarak onların Peçenekler ile aynı milletten geldiklerini şu şekilde aktarmışlardır: "Komşuları Türkler yeryüzüne doğu ile kuzey arasındaki Yetriv Çölünden (Mısır ile İsrail arasındaki Çöl) dört boy halinde: Türkmenler, Peçenekler, Uzlar ve Kuman/Kıpçaklar olarak çıktılar, Patar Piskoposu Mefodiy, Yahudilerin hakimi Gedeon'un onları kılıçtan geçirmeden önce sekiz boy olduklarını söylemiştir. Bu sekiz boy yüzyılın sonunda Tanrı Dağlarından pis olarak yeryüzüne çıkıp dağılmışlardır". Bu arada özellikle sekiz boy ile kastedilen aslında Kiyev Knyazlığına zor zamanlar yaşatan Peçenek boylarıdır. Patar Piskoposu Mefodiy, onların İtil-Yayık arasına gelmeden önce yani Türkistan bozkırlarında iken de sekiz boy halinde yaşadıklarını söylemektedir. Bilindiği üzere De İmperio'da da İtil boylarına geldiklerinde sekiz boy oldukları kayıtlıdır. Bu bilgi bize Konstantionos'un verdiği bilgileri doğrulaması açısından önemlidir. 1096'dan itibaren Tuna boylarına gitmeyi tercih etmeyen Peçenekler, özellikle sınır boylarına yerleşerek, çeşitli Rus Knyazlıklarında önemli roller üstlendiler. Örneğin 1097 yılında Kiyev Rusya'nın en büyük Knyazlarından biri olarak kabul edilen, Kiyev'e gelinceye kadar Fereyasvl'de Knyazlık yapan Vladimir Monomah (1113-1125), Kiyev Knyazı Svyatopolk'un ölümü ve Kiyev halkının kendisini çağırması üzerine 60 yaşında olmasına rağmen Kiyev'e gelerek tahta çıktı. Bu yıllar tüm Rusyanın Kuman/Kıpçak saldırılarından duçar olduğu yıllardı. Rus Knyazlarının hepsi sürekli başlarını ağrıtan Kuman/Kıpçaklara karşı birlikte harekete geçmek ve kendi aralarında sahip oldukları bölgelerinin sınırlarını çizmek üzere 1097 yılında Lübeç kasabasında toplandılar ve ortak bir karar alarak Kuman/Kıpçaklar üzerine gittiler. İşte bu sefere Peçenekleri de davet ettiler ve onlarda büyük bir memnuniyetle katıldılar. Peçeneklerin güvenir bir müttefik olmaları, Rus Knyazlannı hakimiyet kurdukları bölgelerdekiler ile ittifak yapmaya daha sonraki dönemlerde de askeri unsur olarak faydalanmaya yönlendirdi. Ayrıca hem Kuman/Kıpçaklara karşı hem de kendi aralarındaki iç mücadelelerde de onlardan istifade etme yoluna gittiler. Bu istifadenin yıllıklara yansıyan oldukça fazla örnekleri vardır. Biz bunlardan birkaçını burada zikretmekle yetineceğiz. 1097'de Kiyev Knyazı olan Svyatopolk (1093-1113), Vladimir- Volın Knyazı David tarafından kahpece bir planla yakalanarak gözlerine mil çektirildi. O sırada Pereyaslavl Knyazı olan, daha sonra ise Kiyev tahtına oturacak olan Vladimir (1113-1125) bunu duyunca çok üzüldü. Zira kısa bir süre önce bütün Rusya'nın Knyazları Lübeç'de birbirlerinin sınırlarına tecavüz etmeyeceklerine dair yemin edip Haç'ı öpmüşlerdi. Vladimir, bunu yapan David'e elçiler göndererek sebebini sordu. O da "Eğer Svyatopolk'a bunu yapmasaydım, benim bölgelerimi ele geçirecekti" diye cevap verdi. Buna çok kızan Vladimir, diğer Knyazları da yanına alarak, David ile birleşip Svyatopolk'un üzerine gitmeye karar verdi. Svyatopolk, Vladimir ve diğer Knyazlann üzerine doğru geldiklerini duyunca Kiyev'den kaçmak istedi ancak Kiyev halkı onu bırakmak istemedi ve onun affedilmesi için metropoliti Vladimir'e gönderdi. Vladimir, metropoliti kırmadı ondan Svyatopolk'a David'i öldürmesini söylemesini istedi. Svyatopok'da bunu kabul etti ve aralarında barış oldu. Ancak kısa bir süre sonra Rus Knyazları arasında tekrar anlaşmazlıklar baş gösterdi ve anlaşmazlıklarda başvurulan en önemli güç de Türk boyları oldu. Nitekim 1097 yılında Trebovl Knyazı Vasilko, Rus topraklan için çok kötü düşüncelere sahip olduğu için Vladimir- Volin Knyazı David'in kendisini Lehlilere vereceğinden çekindi ve yaptıklarının sebebini Türk boylarının kendisine yardıma geleceklerini düşündüğünden yaptığını açıkladı. Yıllıklarda bu hususta şöyle bir kayıt vardır: Rus topraklarının intikamını almak için onlara çok kötülük yaptım... Tanrı bana bunu kibirim olduğu için verdi. Berendilerin, Peçeneklerin ve Uzların bana doğru geldikleri haberini duyunca kendi kendime şöyle dedim: Eğer Berendiler, Peçenekler ve Uzlar benim yanımda olurlarsa kardeşlerim Volodar ve Davıd'a şöyle diyeceğim: "Bana küçük drujinanızı veriniz, kendiniz ise içiniz ve eğleniniz". Ve şöyle düşündüm: Kışın Polyak topraklarına hücum edeceğim, yazın ise bu toprakları ele geçirerek Rus topraklarının öcünü alacağım. Sonra Tuna Bulgarlarını alarak onları yanımda oturtmak istedim. Daha sonra Kuman/ Kıpçaklar üzerine gitmek için Svyatopolk ve Vladimir'in iznini istedim. Ya şöhret olacaktım ya da Rus toprakları için başımı verecektim. Gönlümde ne Svyatopolk ne de Davıd'e karşı kötü bir düşünce olmadı. Tanrı'ya yemin ederim ki kardeşlerime de bir kötülük düşünmedim. Ancak ben kendimi çok övdüm ve bana Berendiler gelerek gönlümü hoş edip, zekamı beğendiklerini söylediler. Tanrı da beni cezalandırdı". Vladimir Monomah, Rus Knyazlarının Kuman/Kıpçaklar karşısında birlikte hareket etmelerinin daha doğru olacağını düşünerek hepsini 1103 yılında Dolobsk'da topladı. Bu sırada Kiyev Knyazı olan Svyatopolk ile bir istişarede bulundu ve hemen bütün Rusya'nın Knyazlarırun birleşerek Kuman/Kıpçaklar üzerine gitmelerine karar verdi. Bu karar yerinde bir karardı zira o zamana kadar saldırılarıyla Rus halkını bıktıran Kuman/Kıpçaklara karşı büyük bir zaferin kazanılması bu sayede gerçekleşti. Kuman/ Kıpçaklar bu saldırı ile sadece büyük bir hezimete uğramadılar, ayrıca başbuğlarından birçoğunu da kaybettiler. Bu kayıp Kuman/Kıpçaklara 4 yıl gibi uzun bir süre kendilerini toparlayamamalarına sebep oldu. 1103 yılında birleşik Rus ordusunun Kuman/Kıpçaklar karşısında aldığı galibiyetin hemen akabinde, bu kararda tarafsız kalan ve savaşa katılmadığını düşündüğümüz Peçenekler ile Uzların topraklarına da Ruslar saldırdılar. Yıllıkların bu savaşı ve zaferi anlatırken verdikleri bilgi dikkat çekicidir. Vladimir'in bu savaşa giderken Peçenekleri çağırıp çağırmadığını bilmiyoruz ama çağırma ihtimalinin yüksek olduğunu ve Peçeneklerin bu davete katılmadıklarını düşünüyoruz. Zira bu yüzden Ruslar tepkilerini onların da topraklarına saldırarak gösterdiler.
52 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.