Beyin
Özel bir kitabın incelemesi ile birlikteyiz arkadaşlar. Kitaba, kısa roman demek mümkün bence. Kitabın ana kahramanı isimsizdir. İsimsiz kitaplardaki mesajları çok iyi bilirsiniz. Aynı örnekleri 
Aylak Adam ve 
Beyaz Gemi kitaplarında da görmüştük. Daha pek çok kitapta vardır bu durum. Yani buradaki kişi herhangi benzer durumdaki bir başka kişi olabilir mesajı içermektedir. İsim belirtmeme nedeni işte budur. Sen, ben, biz, hepimiz olabiliriz. Mesela bu kitapta kim böyle olur derseniz; hayatı anlamaya çalışan, sorgulayan herkes Yeraltından Notlar kitabının baş kahramanı olabilir. İsim yani bilerek belirtilmemiştir. Çünkü yazarın ismi 
Fyodor Dostoyevski dir ve her hamlesinden bir anlam çıkarmak gerekmektedir.
Peki bu kısa roman ne anlatır : St. Petersburg da yaşayan emekli bir memurun acı bir hikayesi demek mümkün olabilir. İki kısımdan oluşmaktadır. İlk kısım yeraltı. ikinci kısım ise notların olduğu kısımdır. Kitabın ismini görünce sizin aklınıza ilk ne geldi bilemiyorum ama benim aklıma ilk yeraltı edebiyatı, işkence çeken bir insan, illegal bir hayat, cezaevi hayatı, enkaz altında kalmış biri ve ya çukurda savaşan bir asker geldi. Ama aklımıza gelmesi gereken ilk yeraltı kavramı benim aklıma gelen bu yukarıdaki durumlar değilmiş. Bu yeraltı neymiş? Beyinmiş. Beyin. Evet düşündüm ve Dostoyevski ye hak verdim. Neden biliyor musunuz? Çünkü yukarıda saydığım şeylerden insanlar elbet bir gün kurtulur, ama ya kendi başımızın içindeki beyindeki yeraltı karanlığından kurtulabilir miyiz? Kafamızı söküp mesela atabilir miyiz? Atamayız. İnsanoğlunun en çok savaştığı, en çok çeliştiği kendi iç dünyası değil midir? Düşünceleri değil midir? Beynimizin buhranından öyle kolay kurtulamayız, kaçarak uzaklaşamayız. Yazar bize işte bunun mesajını vermiş.
Peki farklı bir konuya daha gireyim ve hangi dönemde bu kitap okunmalı ve herkes okuyabilir mi sorularını sorayım ve cevabını vereyim. Kitap, bence kendi içinize döndüğünüz, yalnızlığın tadını çıkardığınız, karanlık dönemlerinizde mesela size iyi bir yol arkadaşı olabilir. Sırdaş olabilir. İkinci sorunun cevabı da şu; herkesin okuyabileceği bir eser değil arkadaşlar. Hatta Dostoyevski nin ilk okunabilecek ya da her yaş döneminde okunabilecek bir eseri de değil. Dostoyevski ye alışanlar ya da edebiyat dünyasını iyi tecrübe edinmiş abilerimiz, ablalarımız, kardeşlerimiz okuyabilir. Altyapı yani öyle ya da böyle şart. İnce kitapmış, dur önce bunu okuyalım diyenler hata yapacaktır.
Kitabın İlk bölümde bir olay örgüsü yok. Ben dili ile anlatılan, ağır, edebi yönden de ağır hatta, anlatım şekli de zor, konudan konuya atlayan, yer yer bilinç akışı metodunu da hissettiğimiz, konu bütünlüğü olmayan bir bölüm. Haa şunu da demek lazım; edebi olarak bu bölümde resmen şov yapmış, analizler harika, yaa adam her dediğin mi doğru olur diyorsunuz hatta analizlerinde. Alıntılar harika.
İkinci bölüm farklı. Daha net, daha tümleşik. Hikaye, kurgu, konu akışı var. Birinci bölümdeki o anlamsızlıklar, boşluklar bu bölümde doldurulmuş.
İnsan mutlu olmak için acıyı, ıstırabı hayatının merkezinde normal bir şeymiş bu gibi görmeli ve mormale indirgemeli der Dostoyevski. Bu sorunlar olmalı, olmazsa işte o zaman problem vardır der bizlere. İntikam, kin gibi kavramların erdemsiz ve değersizliğinden de bizlere sık sık bahseder.
Onlar izin vermiyorlar ben iyi olmak istiyorum ama olamam kısmı özellikle çok iyiydi. Senin yarısına kadar taşımaya cesaret edemediğin şeyi, ben hayatımın en uç noktasına kadar taşıdım kısmı vardı sonlara doğru o kısımda yine unutulmazdı.
Dostoyevski, başta nihilizm ve rasyonel egoizm olmak üzere zamanının ideolojilerine meydan okumuştur.
Taş Duvar , romandaki sembollerden biridir ve doğa kanunlarının insana ve özgürlüğüne karşı duran tüm engellerini temsil eder. Basitçe söylemek gerekirse, iki artı ikinin dört ettiği kuralı kahramımızı kızdırır çünkü o iki artı iki eşittir beş deme özgürlüğü ister , ancak önünde doğanın yasalarından oluşan Taş Duvar onun ve özgür iradesinin önünde durmaktadır.
Şimdi gelelim iki önemli konuya; sevgi ve korkaklık mevzusu. Burası biraz uzun olabilir. Kitaptaki adam korkak bir adam. Korkak insanlar sizin de hayatınızda vardır. Hatta belki o korkak sizsinizdir. Korkak insanlar ilişkiden korkar, çocuk yapmaktan korkar, sevgiden korkar, iş yerinden patrondan korkar, sınava hazırlanırken kaybetmekten korkar, hastane ölümden korkar, hakkını savunmaktan korkar, hatta özgürlüğünü bu nedenle kaybeder. Hep bir şeye geç kalırlar ama en çok da kendilerine geç kalırlar. Kendine geç kalmak onları yaralar belki ilerleyen zamanlarda. Hatta belki uzun yıllar geçtikten sonra keşkeler dağına uzaktan bakarlar. Ben niye böyle yapmışım yaa derler, derler de derler ama işte artık geç olmuştur. Korkar insanlarla ilgili çok net mesajlar vardı, ee tabi mesaj almak isteyenlere. Seçtiği yanlış yolda uzun uğraşlar, emekler, laflar sonucunda devam eden insanlara siz hiç dokunmayın dostlar. Zaman onlara dokunacaktır. O zamanda sizin bu söylediklerinizi hatırlayacaklardır. Dik duruşu olan, yanlışta ısrarcı olmayan insanlardan olmanızı ben ve Dostoyevski size öneriyoruz. Bugün kaybetseniz de yarın elbet kazanacaksınız. Çünkü bu yarış tek bir günlük değil. Uzun bir maraton.
İkinci Konu, sevgi konusu. Kitap karakteri yine sevgi kavramı ile ilgili sorunları olan bir karakterdi. Sevgisiz insan. Sevmeyen insan. Sevilmeyen insan. Aslında hepsi birazcık aynı. Öyle değil mi? Aynı apartmanın kiracıları. Sonuç olarak aynı neticeyi yaşarlar. İnsan sevmeyi bilmeyen insan, hatta kendi dahil kimseyi sevmeyen insan net eksiktir. Asla da tam olamaz. Ne yaparsa yapsın olmaz. Yukarıda bahsettiğim konu ile de bağlantılıdır. Sevmeyen insan korkaktır da. Korkak insan da sevemez. Dostoyevski burada bizim bunun bağıntısını da kurmamızı istemiş ve bir şekilde de sağlamış.
Kitaba puanım 9.
··
1 artı 1'leme
·11,1bin görüntüleme
Bu yorum görüntülenemiyor
Yerinaltı, karanlık ve soğuktur.. kitap da aynı incelemeniz gibi aydınlatıp ısıtıyor, bizleri..
🤌💝👏👏
Kitabı ikinci kez okuyorum şu an muazzam keyif alıyorum. Bu eserle tam anlamıyla bütünleşebilmek için Dostoyevski’yi iyi tanımak ve kalemine ciddi anlamda hakim olmak gerekir.
İncelemeniz detaylı ve güzel emeğinize sağlık
Çok şükür sitede okuduğu kitabı yorumlayan birileri var ,site bir tuhaf olmuş ya
Benim de bitmek üzere. Çok beğendim Yeraltından Notlar'ı.
Kalemine sağlık abi ben bunu okuyalım 2 yıl oldu 
İrade Eğitimi kitabı gibi çok ağırdı pek sevemedim bu kitabı...
Anlaşılır kitaplar aslında
2 sonraki yanıtı göster
Ellerin dert görmesin abi çok güzel ellerine sağlık 🥰
Çok güzel ifadeleriniz, emeğinize sağlık 🙏😇
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.