Tanzimat yöneticilerinin sırrı buradadır; eleştirileri de hücumları da itirazları da kullanarak âdeta atılan taşlarla bir devri bina etmişlerdir. Bugünün muhalifi yarının çalışma arkadaşı demişlerdir; kimseyi örselemeden, kimsenin özgürlüğünden kısmadan imparatorluğu bir çağdaşlaşma yoluna çıkarmışlardır. Çok açık ki bugünün ve yarının yöneticilerine ilham verecek yanları vardır.