İlhanlılar devri şiirin genel özelliği, şiirler yoluyla sorgulama geleneğinin oluşmasıdır. Mecduddin Hamgar'ın şiirlerinde bu sorgulama karakteri açıkça kendisini göstermektedir. Şairler sordukları sorulara cevapları yine kendileri şiirlerinde vermektedirler. Mecduddin Hamgar ile Faryaph Zahir karşılıklı olarak şiirlerinde birbirlerine sorular sormuşlardır. Sorulan bu sorular ve karşılığında verilen cevapları orijinal metinleri ile birlikte Tarih-i Güzide'de yer almaktadır. Kazvini bu yazışmalar için 674 Recebinin sonunu vermektedir (Ocak 1276). Birbirleri ile fikri rekabet içerisinde olan hem Mecduddin'in, hem de İmami'nin bu rekabetinin Sadi ile ilgili olduğu anlaşılmaktadır.26 Edebiyat tarihçileri İmami'nin bir taraftan kendine olan güvenini perçinleyip mutlu etmeyi, diğer yandan da Sadi'yi kızdırmayı amaçlamış olabileceğini ileri sürmektedirler. İlhanlı devrinin güçlü şairlerinden olan Mecdüddin Hamgar, Yezd'lidir. İlhanlı bürokrasisinin çok uzağında olmayan Hamgar, İlhanlı yöneticilerinden Fars eyaletinin uzun yıllar valiliğini yapan Bahauddin Cüveyni'nin yanında yetişmiştir.28 Uzun süre Yezd'te ikamet eden Hamgar daha onra buradan ayrılıp Isfü.han'a geçmiştir. Isfahan'a yalnız giden Hamgar'ın eşi daha sonra yanına gelmiştir. Dostlarından biri Hamgar'a "müjdeler olsun, hanımınız evinizi aydınlattı" ifadesiyle hanımının gelişini haber vermişti. Onun cevabı ise şöyle olmuştur: "müjdeler olsun ama müjdeler onun ışığıyla aydınlanan o eve olsun." Adına bu konuşmalar geçen kadının, kocasının hoş olmayan kelimeleri sonucu duyduğu hayal kırıklığına, Ömer Hayyam'dan alıntı bir dörtlük ile cevap vermişti. Hamgar'ın bu kadar ağır ve gururlu konuşturan şey onun soylu bir aileye mensup olmasıdır. Tarihi kayıtlar onun Nurşivan Sasanilerinden olduğunu belirtmektedir. Cüveynl ailesinin ona bu kadar hürmet etmesi Bahauddin Cüveyni'nin onu sürekli etrafında tutmasında soyluluğunun etkisi büyüktür. Cüveynilerin, İlhanlı hakimiyetinin ilk zamanlarındaki sert tutumlarından pek çok şair ve yazarı korudukları bilinmektedir. Bulardan birisi de Hamgar' dır. Hamgar pek çok kere suçlanmış yargılanmış ama her seferinde kurtulmuştur. Onu kurtaran Cüveyni olmuştur. Her ne kadar şiirlerinde Hamgar kendisine gösterilen ayrıcalıklı yargılamaların soyunun üstünlüğünden kaynaklandığını ima etse de onun bu ayrıcalığının Fars valisi Bahauddin Cüveyni'den kaynaklandığını düşünmek daha doğru olacaktır. Çünkü Hamgari, Cüveyni'nin öldüğü tarih olan 1279 tarihinden sonra yaşadığı şehri terk etmiştir. Yine onun, devrin Sahip Divan'ı olan Şemseddin Cüveyni'ye övgü dolu şiirler yazması Cüveyniler ile olan ünsiyetini gösteren ayrı bir delildir. Hamgar'ın şiirleri Farsça şiir geleneğinde bir yeniliği de temsil etmektedir. Hayyam örneğindeki mistik ve mecazi dörtlük yazma geleneğini bir kenara bırakarak somut konu ve şahıslara değinen şiirler yazmaya başlamıştır. Bu değişikliği devrin siyasi koşulları içinde değerlendirmek mümkündür. 1293 yılında ölen şair Hamgar'ın birçok şiiri yarım kalmıştır. Bu şiirleri 1293-1298 yılları arasında torunu tamamlamıştır.
·
51 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.