"Acı çeken her insanın yüreği soylulaşır..." (s.497). Şu yeryüzünde savaşlar, iç çatışmalar, şiddet, haksızlık ve adaletsizliklerin yolaçtığı ne çok acı var değil mi? Çoğu zaman bize dokunmadığı sürece kendi inşa ettiğimiz küçük dünyalarımızda yaşamlarımızı sürdürüyoruz. Kulağımıza gelen ve gözümüzle şahit olduğumuz bu acılara kafamızı kuma gömerek görmezden geliyor ve konfor alanlarımızda bir ömrü tüketip gidiyoruz. Bu bağlamda hukuğun yerel/evrensel kurallarının işlemediği ve adalet mekanizmasının çarklarının sağlıklı çalışmadığı toplumlarda insanlara verilen en büyük acılardan biri de hiç haketmediği halde insanların yıllar ve yıllar boyu cezaevlerinde tutulmasıdır. Kendisi işlemediği halde bir suçtan müebbet kürek mahkumluğu cezasına çarptırılan Fransız vatandaşı

Henri Charrière'nin yaşam öyküsünü anlatan "

Kelebek"in bunun en iyi örneklerinden biri olduğunu düşünüyorum. Nitekim gerçek bir yaşam öyküsünden oluşan romanın hikâyesi, Fransa'da sefahate dayanan bir yaşam biçimini benimsemiş bir kadın satıcısının öldürülmesi olayının romanın kahramanı Kelebek'in üzerine atılmasıyla başlıyor. Kelebek yapılan yargılamanın sonucunda Fransız Guyanası'nda ömür boyu kürek cezasına çarptırılıyor. İşlemediği bir suçtan ömür boyu ceza alan Kelebek, büyük bir okyanusun ortasındaki adada yer alan cezaevine girer girmez yalnızca bir şeyi düşünüyor: Hangi koşulda olursa olsun ayakta kalmak ve kaçmak. Cezaevinden ilk kaçışından yedi ay sonra yakalanıyor. Birçok mahkumun ya öldüğü ya da çıldırarak aklını yitirdiği bir ortamda iki yıl hücreye atılıyor. Ama o yılmıyor. Kitapta geçen ifadesiyle "Yaşamak, yaşamak, yaşamak. Kendimi umutsuzluğa kaptıracağım anlar, üç kere bu umut dolu sözü tekrarlamalıyım" (s.355) diyerek kendisini motive ederek hayata tutunuyor. Ümidini, azmini ve sabrını en bayağı koşullarda bile ayakta tutarak on üç yılın sonunda bir insan öğütme makinası olan cezaevinden kaçmayı başarıyor. Doğrusu kitabı okurken bir yandan şahit olduğunuz insanlık dışı uygulamalar karşısında içiniz ürperirken, bir yandan da hangi koşulda olursa olsun bir insanın inancını ve hayatta kalma arzusunu yitirmediği sürece neleri başarabileceğine şahit oluyorsunuz. Özgürlük duygusunun bir istek ve arzu olarak insanı nasıl dinamik tutabileceğine ve bu uğurda neleri göze alabileceğine tanık oluyorsunuz. Bütün bunların yanında bozulan bir adalet sisteminin bir toplumda nelere mal olduğunu/olabileceğini görüyorsunuz. Özcesi bazen yaşamımızda olumsuzluklar üst üste gelir, çektiğimiz acılardan dolayı hayattan yorulduğumuz ve pes etmek istediğimiz anlar olur. Kelebek'in öyküsü, işte böylesi anlarda yaşamın, özgürlüğün, azmin, inancın, sabrın ve ayakta kalmanın ne demek olduğunu anlamak isteyen okurlara harika bir bakış açısı sunuyor. Bu itibarla, yayınlandığı yıllarda (1969) birçok okuru derinden etkileyen, okurken zaman zaman Jack London'ın "

Yıldız Gezgini" ve Stephen King'in " https://1000kitap.com/kitap/kitap--201700" isimli eserlerindeki kahramanlarının yaşadıklarına gidip geldiğim bir solukta okunan bu biyografik eseri ilgi duyan tüm okurlara içtenlikle öneriyorum. Papillon (1973)¹ ismiyle beyaz perdeye uyarlanan filminin ise kitabı okunduktan sonra izlenmesini tavsiye ediyorum. Her izlediğimde yeniden izliyormuş gibi dersler çıkardığım, benzer temayla beyaz perdeye aktarılan filmlerin listesini de ilgi duyan okurlar için dipnota ekliyorum.² İncelememe kitapta geçen "Bir insan asla yitip gitmez. Ne yaparsa yapsın, hayatının belirli bir anında onu yeniden kazanma, iyi ve topluluğa yararlı biri yapma fırsatı beliriverir. Öyle değil mi dostlar?" (s.542) sözleriyle son verirken tüm kitap dostlarına... Sağlıklı ve kitap dolu günler diliyorum! ‐--------------------------------------------------------- ¹youtu.be/BiT7xLOzDbU?si=.... ² The Green Mile/Yeşil Yol (1999). • 12 Angry Men/ On İki Öfkeli Adam (1957). • The Shawshank Redemption/Esaretin Bedeli (1994). • A Twelve Year Night/On İki Yıllık Gece (1918).