Rousseau'nun öğretisinin temelinde de bunlar vardır; bizim meclis uygulamalarımızın temelinde de, aşağı-yukarı aynı düşünceler bulunmaktadır. Bu yüzden bunların nedenlerini bilmek son derecede önemlidir. Kuşkusuz düşüncelerde bir yanılmadan ileri geldiklerini, bayağı bir mantık yanlışı olduklarını, bu yanlışı düzeltmek için onu dile getirmenin, kanıtlı olarak göstermenin, o düşüncelere geri dönülmesini eğitimle, uygun öğütlerle önlemenin yeterli olacağını söylemek kolaydır. Ama bireylerin yanlışları gibi toplumların yaptığı yanlışların da nesnel nedenleri vardır ve onları düzeltmek, ancak o nedenler üzerinde etkide bulunarak olanaklıdır. Renk körlerinin renkler konusunda yanılmaları, onların görme organlarının bu yanılmaya neden olacak biçimde yapılmış olmasından dolayıdır; istendiği ölçüde uyarılsınlar, her şeyi gördükleri gibi görmekte süre gideceklerdir. Bunun gibi, eğer bir halk devletin rolünü, onunla girmek durumunda olduğu ilişkilerin niteliğini böyle tasarlıyorsa, toplumsal durumda bu yanlış tasarıma yol açan bir şey var demektir. Bu organik yapı değiştirilmedikçe, hiçbir azarlama, hiçbir çağrı, o yanlışı ortadan kaldırmaya yetmez. Kuşkusuz hastaya rahatsızlığını ve bunun yol açtığı sakıncaları açıklamak yararsız değildir, ama iyileşebilmesi için onun koşullarını kendisine göstermek gerekir ki onları değiştirebilsin. Böyle değişimler ise güzel sözlerle olamaz.
Sayfa 119Kitabı okudu
·
11 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.