PAN ARABİZM (ARAP BİRLİĞİ SİYASETİ)
Sultan Abdülhamid’e karşı yürütülen Jön Türk hareketi (Pantürkizm)’e paralel olarak bir de Panarabizm cereyanı ortaya çıktı. Bu iki hareketin ortak yönü milliyetçi olmalarıdır. Jön Türkler içinde gayr-i Müslimler olduğu gibi, Panarabizm üyelerinin yüzde doksanı Hıristiyanlardan müteşekkildi. Hemen hepsi Avrupa’da yetişmiş olan Arap milliyetçileri, Batı ve Jön Türkler gibi Abdülhamid’e Kızıl Sultan diyor; bir an önce devirmeyi planlıyorlardı. Nasîf el-Yazici ve Patrus el-Bustânî, bunların öncülerindendir. Kitapları Türkçeye de tercüme edilmiş olan Corci Zeydan da, Arap milliyetçiliğine hizmet eden Hıristiyanlardandır. “Tarihu’l Arab Kable’l İslam” (İslam Öncesi Arap Tarihi) adlı kitabında Arapların asıl medeniyetlerinin İslam’da değil, İslam öncesinde olduğunu göstermeye çalıştı. Onun ölümünden sonra da İslam öncesi tarihe hayranlık cereyanı başladı. İslam eserleri bakımsızlığa terk edildi. Abdülhamid’e karşı demokrasi rejimini savunan Kasım Emin ve Şibli Şamil, Kahire’de; Edib İshak Şam’da, Suriye’de faaliyet gösteren Arap milliyetçilerindendirler.
Bugün bu hareket Beyrut Amerika Üniversitesi bünyesinde papaz profesörlerin yönetiminde varlığını devam ettirmektedir.
··
8 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.