Item: Ben Robot
Rating: 8 puan verdi
Author: Oğuz Aktürk

Oğuz Aktürk

@distopikokur

30 Ekim 2018 15:56

Bilim

238 syf.

· Kitabı okudu

8/10 puan verdi

4 günde okudu

GO ROBOT

YouTube kitap kanalımda Ben Robot kitabını önerdim: ytbe.one/Zi_3twAwIPM 14 milyar yıllık evrende robotların üretilmeye başlandığı döneme denk gelmek. Şu anda bu yazıyı 30 Ekim 2018 tarihinde yazıyorum. Bir zaman kapsülü gibi düşünecek olursak, eğer ki, 1000kitap babadan oğula ya da herhangi bir şekilde nesilden nesile geçen bir site haline gelirse, evren ve dünya da varlığını hala sürdürüyor olursa bu yazının, 50 ya da 100 yıl sonra robotlar tarafından yorumlanabilecek olması hiç işten bile değil. Robotların evriminin ne kadar hızla geliştiğinin küçük bir kanıtı olarak, bazı sitelere giriş yaparken karşımıza çıkan "Ben robot değilim." kutucuğuna kendi iradesiyle olmasa bile tik atabilen robotların olması youtube.com/watch?v=fsF7enQ... ve Boston Dynamics şirketinin her yüklediği videoyla önümüzdeki yıllar içerisinde robotların yaygınlaşacağı gerçeğini yadsımak mümkün değil gerçekten. Örnek : youtube.com/watch?v=kHBcVlq... Asimov'un robotları, Üç Robot Kanunu denilen, insanlara zarar veremeyen, insanlara zarar gelmesine göz yumamayan, insanlar tarafından verilen emirlere itaat etmek zorunda olan ve robotların kendi varlıklarını korumak zorunda olduğunu bildiren küçük bir kurallar bütünüyle düşünülmüş. Böyle bir durumda ise en sıkıntı konu, otoriteler değiştiğinde, kanunların kararları başka düşüncelerdeki ellere geçtiğinde kanunların eski hükümlerinin sürüp sürmeyeceğidir. Robotlar konusunun kırılma noktası benim açımdan, robotları bir birey yani tıpkı bir insan gibi mi göreceğimiz, yoksa onları birer makine, kablo zırvalarından ibaret olarak mı tanımlayacağımız. Aynı Pitbull cinsi köpeklerin kötü niyetli kişiler tarafından eğitildiğinde sonuçlarının vahşet olabildiği gibi, iyi niyetli kişiler tarafından terk edilmiş bir yerde bulunup onlar tarafından eğitildiğinde de etrafına hiç zarar vermeyen köpekler haline gelmeleri gibi. 2 puanı Özgür Demirtaş'ın robot olma ihtimalinden bahsetmediği için kırd... Şaka şaka. Kelime çeşitliliği, edebi anlatım zenginliği ve yazarın yazım üslubu konularında bana pek bir edebi zevk vermediği için 2 puanı kırma kararı verdim. Bunun dışında konunun özgünlüğü ve içerdiği ütopik-distopik karışımı dünya gayet ilgi çekici. Ütopik yönden bakacak olursak, insanların gücünün yetmediği ekstrem durumlarda robotlar pek çok işlev görecek. Belki de ileride robotların çeşitlenmesiyle birlikte bir Transformers misali bakkala ekmek almaya bir robotu yollayabileceğiz ya da krizle beraber artan otobüs fiyatlarından etkilenmemek için yine aynı robotumuzla istediğimiz kadar seyahat edebileceğiz. Distopik yönden bakacak olursak, robotlar pek çok meslekteki kişinin işsiz kalmasına yol açacaktır. İnsanların kolaylığı için düşünülen pek çok şey, insanların aynı zamanda tembelliğine ve iletişimin kısırlaşmasına da yol açmaktadır. Robotların iş görme özellikleri bir bakıma insanların gittikçe tembelleşme evrimi olarak zamana yavaş yavaş yansıyabilecektir. Otorite paradigmaları değiştikçe, kanunlar ilk halleriyle kalmadıkça, robotların yaşayışını belirleyen kurallar da ister istemez kötü niyetli kişiler tarafından değiştirilecektir. Böylelikle Orwell'ın Hayvan Çiftliği yasaları misali, kanunlar kolaylıkla değiştirilebilme imkanı bulacak ve otorite sahibi insanlar da bu kanunları kendi siyasi çıkarları için maalesef ki kullanabileceklerdir. Kitabın kapağındaki görselin Auguste Rodin’in Düşünen Adam heykelini çağrıştırdığı ise aşikâr. Zamanın Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi başhekimi Fahri Celal Göktulga’ya, bu heykelin bir akıl hastanesinin bahçesinde bulunmasının neyi ifade ettiğini sormuşlar. Göktulga yarı şaka yarı ciddi gülümseyerek: “Hastane dışındakilerinin durumu içeridekilerden daha kötü, bu heykel onların durumu ne olacak diye düşünüyor.” demiş. Aslında buradan robotlar konusuna tümevarım yapacak olursak, insanların durumunun dünya şartlarıyla da beraber zamanla daha da kalitesizleşip robotların çağının yavaş yavaş gelmeye başladığı da söylenebilir. Distopik yön olarak bu, insanların geldiği güncel halin çıkmazına ve çaresizliğine karşılık Asimov tarafından getirilen bilimkurgu türünde bir kaygı olarak belirtilebilir. Asimov, kendisinin de dediği gibi, bu kitabıyla birlikte ne bize herhangi bir siyasi sınıfı, ne dönemin siyasi bir karışıklığını, ne de dinle ilgili herhangi bir mesaj vermek istemiş. Tam tersine, dinlerden ve siyasi karışıklıklardan meydana gelen savaşları tekrar tekrar anlatmaktansa konuyu robotlar gibi epey ileri görüşlü, insanlara belki de çok farklı konularda yarar sağlayabilecek ve göz alıcı bir konuyu çekmek istemiş. Filminin, kitabından daha çok bilinip izleniyor olması konusunda Maymunlar Gezegeni kitabının önsözünde Kutlukhan Kutlu'nun demiş olduğu çok önemli cümleler var, onları da burada belirtmek istiyorum : "Biz kitapseverler için filmlerin etki alanının büyüklüğünü, kitap sayfalarında başlayan öykülerin kitlelerin zihninde daha çok film kareleriyle yer ettiğini kabul etmek bazen zordur. Özellikle de sevdiğimiz metinler söz konusuysa. Gelgelelim nice kitabın kaderi, filmlerinin gölgesinde yaşamak oluyor. Çok da şaşırtıcı değil bu, ne de olsa sinema, özellikle de serpildiği yirminci yüzyıl içinde popüler kültür üretmeye ve kitlesel aşinalık yaratmaya kitaplardan epey daha yakın gezindi. Hedefi on ikiden vurduğunda da ortaya fenomenleşmiş filmler, unutulmaz anlar çıktı." Konu tamamen halk ve kitlelerin onayı, popüler kültürün hizmet ettiği alanın hazır ürüne daha yatkın olması ve kitlelerin beynini bir şey okumak üzere yormak istemediğinden geliyor. Şimdi isteyen gitsin filmini izlesin, ben robotlarla ilgili başka şeyler okumak üzere araştırmaya gidiyorum. Parti kurun, oy verelim robotlar!

Ben RobotIsaac Asimov · İthaki Yayınları · 20227,2bin okunma

··

1.971 görüntüleme

Semih Doğan

@muaddib ·

30 Ekim 2018 18:27

Robotu ekmeğe yollaman güldürdü :) Anıl’ın da dediği gibi, bayağı paralel izlenimler oluşmuş sizde. Eline sağlık, çok güzel bir inceleme olmuş.

Oğuz Aktürk

@distopikokur ·

30 Ekim 2018 19:51

Hiçbir şey o ekmek alma eylemi kadar üşendirmiyor insanı, dünyayı gezerim ama o ekmeği almaya gitmemek için türlü türlü bahane uydururum. :)) Teşekkürler dostum.

GONCA

@birbibliosmia ·

19 Temmuz 2019 10:18

İnsanlar ilk önce ihtiyaçlarını üretirler sonra da ürettikleri o ihtiyaçlarını giderecek nesneyi... Örneğin elektrik insanlar için bir ihtiyaç değildi belki bir luxtu. Ancak şimdi olmazsa olmaz ihtiyacı... Buna benzer çamaşır makinesi, mutfak teknolojisi, TV vb. eşyaların hiç biri bir ihtiyaç değilken şimdi yaşamımızın bir parçası halindeler. Oysa eskiler makinayı bir tehdit olarak görürdü. En basitinden çorap mesela, romantik Lee nin çorap üretim makinesi icat etmesi ve kraliçe Elizabeth ten patent istemesi ve Elizabeth in makina işsizliğe neden olur diye Lee nin patent başvurusunu reddetmesi... Ancak şimdiki bizler teknolojinin tehdidine aldırmadan kendi sonumuzu hazırlıyor gibiyiz. Yapay zeka ya kadar gittik. Şimdilik birer lux olan bu robotlar bı on yıl sonraya kalmaz zorunlu birer ihtiyaç olurlar sonra da bizi yurdumuzdan atar hatta öldürüp yakar külümüzü de denize atarlar...! Çok mu fantastik oldu ne 🙄😅 Her neyse, muhteşem bir inceleme olmuş. Tebrik ederim

Oğuz Aktürk

@distopikokur ·

19 Temmuz 2019 10:38

Tüfek, Mikrop ve Çelik kitabında da tam olarak bu anlattıklarınızı belirten bir cümle var: ""İcadın anası ihtiyaçtır." Tam olarak nokta atışı bir tespit yani. :) Siz de epey karamsar düşünmüşsünüz, robotlarla bir arada yaşayabileceğimiz uzun yıllar olacağını düşünüyorum o seviyeye gelene kadar