Ünlü yazar Fyodor Mihayloviç Dostoyevski'nin son başyapıtı olan Karamazov Kardeşler son derece ilgi ve merakla okuduğum kitaplardan oldu. Uzun zamandır okumayı düşünüyordum elime geçer geçmez başlamak istedim. İyi ki okumuşum dediğim ve her edebiyat severin okuması gerektiğini düşündüğüm bir eser. Okuduktan sonra neden bu kadar önemli olduğunu daha iyi anlamaktayız. Dostoyevski'nin kendini ve fikirlerini en iyi anlattığı kitabı olabilir. Onun hayatından ve düşüncelerinden pek çok izler mevcut çünkü. Başlarda biraz hatta bazı yerlerin sıkıcı olduğunu itiraf etmeliyim. O yıllara ait eserlerde ayrıntının ayrıntısı yer aldığından günümüz okurları biraz bunalabilir. Hal böyle olunca uzun cümleler kaçınılmaz olmakta. Yalnız karakterler hakkındaki detayları ve geçmişlerini okuduktan sonra olaylara daha iyi hakim oluyor ve anlamak kolaylaşıyor. Özellikle diyalogların uzunluğu dikkat çekici boyutta. Bunların yanında psikolojik, sosyolojik ve felsefi tespitler gerçekten önemli yer tutuyor. Dostoyevski kendi halkını ve ülkesini çok iyi tanıyıp analiz etmiş bir yazar. Kitapta oldukça fazla yan karakter ve kendine has özellikleri mevcut. Karakterlerin kendi anlattıkları hikayeler oldukça başarılı. "Büyük Engizisyoncu" diye bir kısım var ki Dostoyevski'nin felsefesini bize anlatıyor aslında.Hikayeden bahsetmek istiyorum ama nereden başlasam bilemiyorum. Oldukça uzun ve kısaltmak zor olacak anlatmak. Elimden geldiğince özünü vermeye çalışacağım. Fyodor Pavloviç adında bir soylunun biri ilk eşinden Dmitri, diğeri ikinci eşinden Ivan ve Alyoşa adlı üç oğlu vardır. Fyodor oğulları tarafınca bile sevilmeyen, oldukça bencil, kadın avcısı ve karaktersiz bir tiptir. Evlendiği iki eşi de ölmüştür ve miraslarına konmuştur. Hedefindeyse oğlu Dmitri'nin sevgilisi Gruşenka vardır çünkü kadın zengindir parası yine onun olacaktır. Dmitri eski bir subaydır ve eğlenceye düşkün biridir. Artık parası yetmeyince babasından hakkını ister ama o vermeye yanaşmaz. Zaten ipler burada kopmaya başlamıştır. Dmitri ayrıca asıl sevdiği Katerina'dan yüklü para almıştır ve borcunu ödemek için çareler aramaktadır. Ivan yazar olan oğuldur ve parası tükenince o da baba ocağına dönmüştür. Din karşıtı görüşleri ve anarşist karakteriyle dikkat çeken ara sıra görünen bir karakterdir. Ivan'ın esasında Dostoyevski'nin kendisi olduğu söylenir. Yalnız kendisi epilepsi hastasıdır ve sürekli hayaller görmektedir. Alyoşa için en sakin oğlu diyebiliriz. Kendisi askeri okuldan sonra şehrindeki manastıra girmiş ve rahip olmak için babasından izin istemiştir. Sonraları hizmet ettiği Staretz Zosima adlı rahip ölünce manastırı terk eder ve kardeşleriyle ilgilenmeye başlar. Bütün bu karmaşanın ortasında bir de ölüm mevzusu çıkar. Katilin Dmitri olduğundan şüphelenir herkes ancak sara nöbetleri geçiren Smerdyakov adlı uşak da şüphelidir. Son bölümdeki mahkeme ayrı bir hoşuma gitti, bayağı kendinizi celsede hissediyorsunuz. Fyodor Pavloviç gerçekten iğrenç bir insan öyle baba olmaz olsun, zaten roman karakterleri de ne kadar kötü biri olduğunu anlatıyorlar. Hem aile dramı, hem cinayet, hem psikolojik, hem felesefik hem de sosyolojik bir roman işte Karamazov Kardeşler. Dostoyevski sohbet havasında aslında. Alışılmışın dışında okurla konuşarak nelerden bahsedeceğini söylüyor açıkça. Yazar bazı olayları ve konuşmaları pek hatırlamıyorum diyor ancak nasıl hatırlamıyorsa otuz sayfa yazmış, bir de hatırlasa ansiklopedi seti yazardı herhalde. Okurla bağ kurmuş olması bence önemli bir hadise. Bu sayede hem samimiyeti sağlıyor hem de klasiklerin yarattığı o soğuk buzları eritiyor. Şöyle bir huyu var ki kitabın; olayları yarım yarım anlatıp esas nedenlerini sonra anlatıyor. Bu sayede hem kitaptan kopmuyor hem de merak içinde okumaya devam ediyorsunuz. Biraz yorucu bir eser olsa da kesinlikle buna değen bir kitap. Dostoyevski'nin son başyapıtı demiştik çünkü yayınlanmasından dört ay sonra ölüyor kendisi. Duyduğuma göre iki yıl gibi bir sürede yazılan eserin keyfini sürememiş yazarımız. Gerçi biraz daha yaşasa kazandığı parayı içkiye ve kumara yatıracaktı. Ölmüş adamın arkasından konuşmak olmaz. Kumarbaz da olsa , alkolik de olsa böyle güzel bir eseri edebiyata kazandırdığı için sonuna kadar saygıyı hakediyor.

Karamazov KardeşlerFyodor Dostoyevski · Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları · 202335,1bin okunma

··

18 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Yusuf Çorakcı