Item: Evvelotel - Saklı
Rating: 9 puan verdi
Author: Erhan

Erhan

@rhozd

01 Mart 2019 19:14

Edebiyat

248 syf.

· Kitabı okudu

9/10 puan verdi

Beğendi

10 günde okudu

“Saklı” Ayfer Tunç’un ilk kitabı, benim de kendisinden okuduğum ilk kitap oldu. Genç yazar bu kitabında genel olarak şiirsel bir üslupla yazdığı öykülerini hassas bir anlatımla ortaya koymakta. 1988-1989 Yunus Nadi ödülünü aldıktan sonra yayınlanan bu kitap yazarın kurgusunun gücü hakkında bir fikir vermekte. Yanlış bir zamanda, yanlış bir kitaba inceleme yapmaya başladığımı düşünebilirsiniz tabii. Öyle ya “Evvelotel” yazıyor kitabın kapağında, yayım yılı 2006. Herkes tarafından takdir edilen bir yazar var ortada bir de – Ayfer Tunç. Ben de başta Ayfer Tunç nasıl bir yazar, nasıl öyküler yazıyor diye başlamıştım bu yolculuğa. İlk iki öyküyü okuduktan sonra ama - ki ikisi de modern insan sorunlarını irdeleyen üst düzey hikayelerdi- nette biraz gezindim ve bir kitaba körü körüne atlamanın zararlarını tekrar deneyimledim tabiri caizse. “Evvelotel” toplam 9 öyküden oluşuyordu sadece, kitabın ikinci kısmındaki öyküler yazarın 24 yaşındayken yazdığı “Saklı” kitabındandı, yani iki kitap bir arada satılıyordu. Üstelik “Evvelotel” “Saklı”nın bir nevi yeniden yazımıydı. Ayfer Tunç ilk kitap günleri ile yüzleşerek, orada potansiyelini tam karşılayamadığını düşündüğü öykülerini, farklı anlatıcılar, farklı kurgular, farklı dönemler kullanarak tekrar yazmıştı. Bunu anladıktan sonra yazara saygım arttı tabii artmasına ama değişik bir okuma yöntemiyle tekrar okumaya başladım kitabı. İlk önce “Saklı”nın ilk hikayesini okuyor sonra da onun “Evvelotel” versiyonun okuyordum. İlk kitabı daha önce okumayanlar, bu yöntemi deneyebilir, ya da ilk önce “Saklı”yı daha sonra da “Evvelotel”i okuyabilirler. Öykülerin “Evvelotel” versiyonları derken birebir aynı hikayeler olarak düşünmeyin. Ama bu konuya daha sonra gireceğim. Önce iki kitap arasındaki en önemli farktan bahsedelim. Başta söylediğim gibi “Saklı” yazarın ilk kitabı. Buradaki hikâyeleri Ayfer Tunç ilk gençlik döneminin başlarından itibaren kaleme almış, açıkça söylemek gerekirse bir ilk kitap nasılsa bu da öyle. (Bir iki öyküde bizim hikaye etkinliklerimizde yazılan potansiyeli yüksek bazı öyküler geldi aklıma açıkçası) Tüm cephanesini kullanmış yazar. Bir hikayede her şeyi vermek istiyor sanki, ama bunaltmıyor genelde. Şiirsellik ön planda, öyküler alıp götürüyor bizi, hüzün, yalnızlık, sevgisizlik gibi konular ön planda genellikle. Kelimeler düzgün, metin akıcı. Bir iki öykü hariç beğendim hikayeleri. Yeniden yazım öyküler ama, daha dolduruyor insanın içini. Buradaki kurguyu çok daha fazla sevdim. İlk kitaptaki hikayeler üzerine olsa da, buradaki ana temalar yabancılaşma, yalnızlık, kıskançlık gibi modern insan problemleri bir nevi. Tek başına okunduğunda bir profesyonelin elinden çıkmış güçlü öyküler olarak yorumlanabilecek “Evvelotel”, Saklı’dan sonra okunduğundaysa gerçek bir kurgu şaheseri olarak göze çarpıyor. Üstkurmacanın çeşitli yöntemlerini denemiş Ayfer Tunç burada. Bir hikaye ilkinin açtığı parantezi kapatıyor, diğeri ilk hikayenin içindeki bazı bilgileri bizi irrite etmeden yalanlıyor. Bazen bir soruya cevap buluyorsunuz, bazense anlaşılamayan şeyler açıklığa kavuşuyor. Ama bunlar sıkmıyor kesinlikle okuyucuyu, su gibi akıp gidiyor. Biraz da hikayelerden bahsedeyim. Kitapların isim hikâyeleri “Saklı” ve “Evvelotel”de iki farklı öykü var aslında. “Evvelotel”de,”Saklı”da anlatılan Süslü Yenge’nin hikayesinden bahsedilmiyor, orada saklı olan başka bir hikayeye yoğunlaşıyor Ayfer Tunç. Süslü Yenge’nin kocasının eski oğlunun, babasını bulmak için otele gelişi buradaki konu. “İhtilaller Neye Benzer” hikâyesinde kardeş ”Kibir” hikayesini bir nevi intihar mektubu olarak kabul ediyor ağabeyinin. Abisine karşı olan duygularını mükemmel bir şekilde yansıtıyor Ayfer Tunç burada. İlk hikâyedeki bazı bilinmeyenler de su üstüne çıkıyor. “Yaşadığımız Yerler”de şiirsel anlatım yüzünden işin içinden çıkılamıyor fazla, ama Halas’ın sevgilisinin anlattığı “Halas” öyküsünde işin iç yüzünü anlıyoruz büyük oranda. “Önemsizlik “ve “Acılezzet” birbirini tamamlayan ve bir nevi birbirini yalanlayan öyküler. Birisinde yazar tarafından Madam Estrea ile Nesim arasındaki bağ anlatılırken, diğeri, hikayenin sonrasında ve öncesindeki olayları Madam’ın kiracısı ve ona platonik bir aşk besleyen bir gencin kaleminden anlatıyor bize. “Ay Bakıyor”da eşini kaybettiği gölde oğlunu da bıraktığını kabul edemeyen bir Selvi hanımın dramını okuyoruz kendi dilinden. “Hiçbir Hikaye Göründüğü Kadar Temiz Değildir” de bu annenin dönemlik komşusu pis bir beyaz yakalının öyküsünde öğreniyoruz, işin aslını. “Mozart’ın Son Zartı” yaşamak için yalan söylemiş bir kadının itiraflarını ve arkadaşının o yalanlara bağımlılığını okuyoruz, “Doğru”da ise o yalanlara , ama başka bir kadın üzerinden kapılan bir kocayı görüyoruz. İki öykü arasındaki bağ tek bir paragrafta anlaşılıyor burada. “Su” ve “Yanık Taşlar”da farklı dönemlerde tek bir anlatıcının ağzından dinliyoruz hikayeleri. Ana tema aynı ama susuzluk. “Silentium”da bir yaz adasında fayans işçiliği yapmakta olan Cafer’in hüzünlü bekleyişini görüyoruz. “Tevekkül”de ise hikâyeyi başka birinin, Cafer’in çalıştığı evin sahibinin ağzından dinliyoruz ve beklenilenle tanışıyoruz. Son öykü(ler) “Yüreğin Mahallesi”nde yalnız bir kadın olan Asude’nin hikayesini okurken , “Serim Düğüm Çözüm” de ilk hikayenin yazarına yapılan oldukça sert bir eleştiriyi görmekteyiz. Asude’nin çözüme bağlanamama sebeplerini araştırıyor yazar. Bu son öyküyle Ayfer Tunç sanki tüm “Saklı” kitabını eleştirmiş ve üstkurmacanın da en tepesine çıkmış. Kitap boyunca Ayfer Tunç’da 17 yıl sonra ne kadar değişim yaşandığını görüyoruz, ama daha da önemlisi neden Ayfer Tunç okumamız gerektiğini de anlıyoruz. “Saklı” edebi bir derinliğe sahip bir kitap evet, betimlemeler, metaforlar üst düzeyde ama sanki bir yavanlık var, bitmiyor kolay kolay öyküler. Oysa “Evvelotel”deki hikayeler okutuyor kendini büyük bir zevkle, olması gereken olmuş ve kitap gerçek potansiyeline kavuşmuş. “Saklı”da dolup taşan o genç şairane yazım tarzı, “Evvelotel”de olgunluğun verdiği hesaplılıkla tam kıvamına çekiliyor ve bize mükemmel bir kitap olarak geri dönüyor. Romanlarını okumadım ama anladığım kadarıyla Ayfer Tunç Türk edebiyatının en başarılı öykücülerinden biri. 1000 kitap inceleme klişelerinden de bir iki örnek vererek bitireyim yazımı (Bunlara da girmek lazım bir ara) Kendisini bu kadar geç tanıdığım için pişman olduğum bir yazar Ayfer Tunç, okuduğum ilk kitabı ama kesinlikle son olmayacak. Daha önce okumayanlara kesinlikle tavsiye edebilirim.

Evvelotel - SaklıAyfer Tunç · Can Yayınları · 20191,077 okunma

··

796 görüntüleme

İclâl

@lalcivert ·

15 Mart 2019 22:59

Bu kitabı bir arkadaşım baya överek tavsiye etti ve okumam için ödünç verdi, daha yeni... Başlamadan önce buradan da bakayım dedim ve sizin incelemenizi de okuyunca beklentim ve hevesim de arttı haliyle. Ayfer Tunç'tan Suzan Defter'i okumuştum daha önce onun da farklı bir okuma tarzı vardı. Kitabın sağ tarafındaki sayfalar başka, sol tarafındaki sayfalar başka hikaye anlatıyordu. Onun da gerek üslubu, anlatımı, kurgusu çok hoşuma gitmişti. Haliyle bu kitaptan yana ümitliyim oldukça :) Çok güzel bir inceleme olmuş elinize sağlık, nasıl okunacağını anlatmanız da bir hayli yararlı olmuş yeni okuyacaklar için :))

Erhan

@rhozd ·

16 Mart 2019 10:06

Teşekkürler, Suzan Defter'i okuyacağım ben de fırsat bulunca. Daha önce başka bir kitabın içindeymiş o da galiba. Bakarım artık:) Ben kendi okuma biçimini yazdım, tarzları farklı olsa da içerik bakımından daha rahat oluyor öyle. Kafam karışır diyorsanız ama ilk önce Saklı'yı sonra yeni kitabı okumakta fayda var.

Nesrin A.

@LaLiseuse ·

02 Mart 2019 07:03

Ayfer Tunç'u çok severim diye gezinirim, bu kitaplarının böyle olduğunu yazmasanız açıp da okumazdım Erhan Bey. Aslında biraz riskli çoğu yazar için hikayelerle oynamak, hepimiz muhteşem okuyucular olduğumuz için burun kıvırıyoruz, ne gerek var diyoruz çoğu zaman. Hakkını teslim etmişsiniz siz iyi bir öykücü olarak. Sın paragraf da ayrı güzel :)

Erhan

@rhozd ·

02 Mart 2019 10:20

Öyle gerçekten, ilk kitabıyla yüzleşmiş, çoğu yazar cesaret edemez. Ve çıkardığı iş de az buz bir şey değil. Aziz Bey Hadisesine başlıyorum şimdi de, okutuyor kendisini. Teşekkürler yorumunuz için, klişe olayına girmek gerek tabii bir de :)

2 sonraki yanıtı göster

Hercaiokumalar /Ayşe

@hercaiokumalar ·

02 Mart 2019 10:36

Emeğinize sağlık Erhan Bey. Ayfer Tunç'un "Evvelotel" kitabını okuma rehberi gibi olmuş incelemeniz. Doyurucu, bilgilendirici ve tekrar tekrar okunası...

Erhan

@rhozd ·

02 Mart 2019 10:41

Çok teşekkürler, spoiler vermemeye çalıştım fazla, detaylı bir kaynak vardı, yazarken faydalandığım. Bulabilirsem tekrar paylaşırım, hem bu kitapla ilgili hem de yeniden yazıma ilişkin güzel şeyler var.

2 sonraki yanıtı göster

Rahime

@Madame ·

22 Mart 2019 00:07

Kaç gündür 1K'da bir şey yapacaktım ama ne yapacaktım diye düşünmekten kafayı yedim resmen. Az önce hatırladım ki sizin incelemeyi okuyacaktım. İki defa niyetlenniştim ama bir türlü olmadı, sonrada unutmuşum. Şimdiye kısmetmiş. :) Bu aralar Türk Edebiyatı okumaları yapıyorum sanırım Ayfer Tunç okuma zamanım da geldi. Şimdi "Saklı" ile mi başlasam yoksa "Evvelotel" ile mi bilemedim? Yoksa sizin gibi çapraz okuma mı yapsam? Ne dersiniz? :) Elinize sağlık bu arada, güzel ve doyurucu bir inceleme olmuş.

Erhan

@rhozd ·

22 Mart 2019 00:12

Mecburen ikisini de okuyacaksınız, saklı ilk kitap ama, ona göre karar verin :) Teşekkürler çok:)

7 sonraki yanıtı göster

YAMAN

@_ymn_ ·

01 Mart 2019 19:27

Romanları öykülerden daha da iyi. Eminim ki onun dilinin tadına varan asla vazgeçemez.

Erhan

@rhozd ·

01 Mart 2019 20:45

Şu aralar öykü ağırlıklı okuyorum, onlara da geçerim elbette, teşekkürler:)

YAMAN

@_ymn_ ·

01 Mart 2019 19:20

Ayfer Tunç' un günümüzün kalemi en güçlü kadın yazarı olduğunu düşünüyorum. Dilerim incelemeniz sayesinde daha çok okurun dikkatini çeksin eserleri ...

Erhan

@rhozd ·

01 Mart 2019 19:23

Aynı görüşteyiz, incelemede belirttiğim gibi daha önce tanımıyordum kendisini, daha doğrusu

Bir Maniniz Yoksa Annemler Size Gelecek kitabında bir ik bölüm okumuştum sadece, dilini beğenmiştim ama içerik itibariyle fazla zorlanmamıştım kendimi. Başlayacağım artık diğer kitaplarına da, umarım söylediğiniz gibi olur.

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Erhan