Bu kitap içerisinde birbirinden farklı dört adet metin bulunuyor; Yunancadan Arapçaya çevrilmiş “Salaman ve Absal”, İbn Sina’nın bu eseri okuyarak aynı isimle yazdığı felsefi öykü, İbn Sina’nın yazdığı “Hay Bin Yakzan” ve İbn Tufeyl’in yazdığı “Hay Bin Yakzan”. İsimlerinin aynı olması dışında, İbn Sina ve İbn Tufeyl’in eserlerinin başka bir ortak noktası bulunmuyor ve kitaptaki en önemli eser İbn Tufeyl’in eseridir. “Uyanık Oğlu Hay” anlamına gelen “Hay Bin Yakzan”, bir adada bebeklikten itibaren hayvanlar ile birlikte büyüyen bir insanın hayatını anlatıyor ve Allah’ı arayışını inceliyor. Bu eser, dünyadaki ilk felsefi öykü olup, “robinsonad” olarak tarif edilen adasal roman türünün de ilk örneği olarak kabul ediliyor. Her ne kadar arada ciddi farklılıklar olsa da, Daniel Defoe’nun bu kitaptan etkilenerek “Robinson Crusoe” kitabını yazdığı belirtilir. “Hay Bin Yakzan” kitabı, dış dünya ile temas halinde olmayan bir insanın tek başına düşünsel ve izlemsel yol ile kâmil insan olunabileceğini, din ile felsefenin uyuştuğunu ve gerçekliğe ulaşmanın bireysel bir eylem olduğunu ifade eder. Hz. İbrahim’in Allah’ı arayışını hatırlatsa da, dış dünya ve başka bir insan olmaması, bedensel ihtiyaçlardan manevi ihtiyaçlara yönelmesi ve daha derin felsefi düşünceler ve çıkarımlar içermesi bakımından bu eser daha ileri bir arayışı tarif ediyor denilebilir. Yer yer dili ağır olan ve 12. yüzyılda yazılmış olan bu eser Avrupa’da büyük ilgi görmüş (14. yüzyıl), birçok yazarı etkilemiş, felsefenin “dinden uzaklaştırıcı bir etmen olduğu” düşüncesini değiştirerek din ile felsefeyi bir nebze barıştırmış ancak ülkemizde gerekli ilgiyi görememiştir. Dilimize ancak 1923 yılında çevrilmiştir. Ayrıca, “Allah'ı Arayan Çocuk - Hay” çizgi filmi bu kitabın bir animasyon uyarlaması olarak 1977 yılında Durali Yılmaz tarafından yapılmıştır. Bu güzel kitabın mutlaka okunması gerektiğini düşünüyorum.

Hay bin Yakzanİbn-i Sina · Yapı Kredi Yayınları · 20214,787 okunma

·

16 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Enes Başak