Russell - 'Neden' Kavramı Üzerine
Şu an için nedenlerin çokluğu sorusunu es geçiyorum çünkü daha mühim olan diğer soruların üzerinde durulması gerekmekte.
Bu sorulardan ikisi şunlardır:
1) Bir ”Olay”dan kast edilen nedir?
2) Neden ve sonuç arasında ”zaman aralığı” ne kadar uzun olabilir?
1) Yasaya göre bir ”Olay” aksi takdirde önemsiz olacağından dolayı yinelenen bir şey olması istenmektedir. Yasa der ki: Bir olay istisnai değildir ayrıca bir çok örneği içerisinde barındırabilecek bir genel geçerliliktir.Yinelenmemesi oldukça olası olduğundan ötürü bir olay genel geçerliliğin bütününden eksik olmalıdır.Bir ”Olay” ile kast edilen kibrit çakmak veya bir bozuk paranın bir otomatın içine yerleştirmek gibi bir şeydir. Eğer böyle bir olay tekrar meydana gelecekse dar bir ölçekte tanımlanmamalı: Kibritin çakılma gücüyle veya bozuk paranın ısısıyla oyalanmamalıyız.Çünkü bu etmenler önemli olsaydı olayımız en fazla bir kez gerçekleşirdi ve yasa da bilgi vermeyi bırakırdı. O halde bir olay O halde, bir olay, olayın vakası olduğu zaman olayları kabul etmek için yeterince geniş bir biçimde tanımlanmış bir evrenseldir.
2) Sonraki soru zaman aralığıyla ilgilenmektedir. Filozoflar hiç kuşkusuz neden ve sonucu ”zaman” içinde bitişik olarak düşünmüşlerdir fakat nedenler zaten verildiği için bu durum imkansızdır. O halde, Bölünemeyecek kadar küçük zaman aralıkları olmamasından kaynaklı neden ve sonuç arasında ölçülebilir bir zaman aşımı olması gerekmekte. Ancak bu durum bir anda, aşılması güç zorluklara neden olmakta. Aralığı ne kadar kısaltırsak kısaltalım beklenen sonuçları önleyen bu aralık süresince birşey meydana gelebilir.Paramı otomata atarım fakat biletimi makineden çekmeden önce otomatı ve hesaplamalarımın keyfini kaçıran bir deprem meydana gelir. Umulan etkiden emin olmak için etrafta bu duruma müdahale edecek hiçbir şey olmadığını bilmeliyiz. Fakat bu, varsayılan sebebin kendi başına etkiyi garantilemeye yeterli olmadığı anlamına gelmektedir.Çevreyi hesaba katar katmaz yinelenme azalır, ta ki en sonunda, bütün çevre hesaba katıldığında yinelenmenin olasılığı neredeyse bir hiç haline gelir.
·
20 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.