Şair Evlenmesi, İbrahim Şinasi tarafından 1860'ta yazılmış olup edebiyatımızın Batılı anlamdaki ilk Türkçe tiyatrosudur. Komedi türünde bir oyun (töre komedisi). Tek perde ve dokuz sahneden oluşur. Sahneler oldukça kısa, uzun bir oyun değil zaten. Benim de ''edebiyatımızın ilkleri'' seyahatimdeki bir diğer durak oldu. Eser, temelde görücü usülü evliliklerin sakıncasını anlatıyor; aynı zamanda rüşveti ele alıyor. Dili sade, gündelik bir dil kullanılmış, sokak dili olduğu gibi gösterilmiş. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınların'nın basımında önsöz oldukça doyurucu. Kitabı okuyacaklara önsözü oyundan sonraya bırakmalarını tavsiye ederim. Ayrıca eserden sonra İbrahim Necmi Dilmen tarafından yazılmış ''Şair Evlendirmesi Güldürüsü'' ve Ebüzziya Tevfik tarafından yazılmış ''Şinasi'nin Hayatının Son Günleri ve Ölümü''ne yer verilmiş, inanılmaz faydalı buldum, toplamda yirmi sayfa. Şair Evlenmesi Güldürüsü'nde verilen bilgilere göre Şinasi bu oyunu gazete hayatına ilk atıldığı zamanlarda, Tercüman-ı Ahval isimli gazetesinin sütunlarında tefrika olarak yayımlamış, ki bu gazete ilk Türkçe özel gazetedir, fakat çevrede pek önemli bir etki bırakmamış. Vefatından sonra Selanik'te Mehmed Tayfur Efendi isimli bir kitapçı tarafından kitap şeklinde basımı yayımlanmış. Yine de unutulmaktan kurtulamayan eser, meşrutiyetin ilanından sonra bu kitapçının oğlu İbrahim Necmi Dilmen vesilesiyle Selanik'teki bir takım tarafından sahneye konulmuş. Önsözde yer alan Ahmet Hamdi Tanpınar'ın oyun hakkındaki bir yorumu şöyle: ''Hatta, isimlerde görülen rolle uyumlulukta bile biraz bu durum vardır; boş bir değirmen gibi konuşan, fakat hükümlerinde daima kesin olan cahil ve düzenbaz imam efendi Ebüllaklaka'dır, süprüntücü Atak Köse'dir, bekçi Batak Ese'dir, aşıkın adı Müştak'tır, evlilik çağındaki genç kız Kumru'dur, aklı başında becerikli dost Hikmet Efendi'dir, sağdıç hanım Ziba Dudu'dur.'' Bu da yazarın sözcük seçimlerindeki zekasını gösteriyor. İnci Enginün'e ait şu cümle ise biraz spoiler barındırabilir, uyarayım: ''Ferdi hayata ve seçimlere mahallelinin bütün olarak karışması, düğünlerin büyük masraflar gerektirmesi, kaç göçün olduğu kapalı toplumlarda, kişileri mutsuz kılacak, istekleri dışında sahteliklere kalkışılması ve bir din adamının bile yaptığı haksızlığı rüşvetle düzeltmesi türünden nice bozukluk dile getirilmiştir.'' Edebiyatımızda bu komedi ile yeniliklere kapı açan Şinasi, en büyük isteği onu tamamlamak olan sözlüğünü tamamlayamadan beyin tümörü nedeni ile vefat eder...

Şair Evlenmesiİbrahim Şinasi · Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları · 202216,3bin okunma

·

10 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Kübra