Gönderi

İnsanlık tarihinin 3. "Büyük Salgın''ı, hıyarcıklı vebaydı. Has­talık, genellikle kemirgenlere (özellikle de sıçanları) ve bunların üzerin­ de yaşayan pirelere bulaşan bir bakteriden kaynaklanıyor. İnsanlar da pirelerin ısırmasıyla bu hastalığa yakalanabiliyor. Bu durum genellikle sıçanlarda büyük bir salgın görülmesinin ve ölen hayvanlardan kaçan pirelerin kanla bestenrnek üzere insanlara geçmesinin ardından yaşanı­yor. İnsanlar bu bakteriye karşı bağışıklık geliştirmiş olmadığı için, pire­ler tarafından ısırılan bölgedeki hücreler hemen ölerek siyah kabarcıklar ve şişlikler yaratıyor. Hastalık lenf sistemiyle yayılarak, en yakındaki lenf bezini (genellikle kasık ya da koltukaltı) şişiriyor; bu şişlik, ilk ısı­ nktan sonraki dört ila altı gün içinde portakal boyutuna ulaşıyor. Has­talığa yakalananların ortalama yüzde 60'ı, ısırıldıktan sonraki on gün içinde ölüyor. Bazı kişiler de hastalıktan dolayı ciğer enfeksiyonuna ya­kalanıyor ve hıyarcıklı vebanın hava yoluyla geçen bir türünü yaratmış oluyor; bu hastalık hemen hemen her zaman ölümle sonuçlanıyor. Hıyarcıklı vebanın nerede ortaya çıktığı kesin olarak bilinmiyar ama bilinen ilk salgın, 540'lı yılların başlarında eski Roma İmparatorluğu'nda görüldü. Hindistan'dan Mısır'a, oradan da, büyük olasılıkla bir tahılgemisi aracılığıyla imparatorluğun başkenti Konstantinopolis' e ulaştı. Salgının en şiddetli olduğu dönemde günde 10 bin kişi hayatını kaybe­diyordu. Toplam ölü sayısının, nüfusun dörtte biri ile üçte biri arasında olduğu, özellikle sıçanların hastalık bulaştırdığı yerlerde ve kalabalık liman kentlerinde ölü sayısının arttığı tahmin ediliyor. Hastalık kuzey­ batı Avrupa'ya da yayıldı ama bölgedeki dağınık ve küçük köylü top­luluklarının çok az zarar gördüğü düşünülüyor. Salgın, Hindistan'ın Kanton limanından gelen gemiler yoluyla 610 yılında Çin'e de yayıldı ve toplam nüfusun yaklaşık dörtte birini öldürdü. 770'li yıllara kadar Avrupa'da başka hıyarcıklı veba salgınları da yaşandı ama bundan sonra, bilinmeyen nedenlerle, 600 yıl kadar hiç görülmedi.
··
8 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.