1. Dünya Savaşı başlangıç-bitiş
1914 Temmuz-Ağustos ayları Avrupa’yı barut fıçısına çevirmişti. Saraybosna’daki bir tetkik ve teftiş gezisi esnasında karısı ile birlikte suikasta kurban giden Franz Ferdinand, Avusturya İmparatorluğu’nun Balkanlar’daki iştahını ve Bosna Hersek‘in idaresindeki zaafını ortaya koymuştu. Sırbistan suikastçıyı cezalandıracak ve yargılayacaktı ama Viyana, “biz buna güvenmeyiz, siz adaletli gerçekleştirecek kapasitede bir devlet düzenine sahip değilsiniz, kendiniz teröristsiniz” diyordu.Sırbistana bu müdahale, devletin istiklalini tanımamak ve taarruz niyetini açığa çıkarmak olarak nitelendirildi. Bu durumda Rusya hemen küçük kardeşi Sırbistan’ın hükümranlığını korumak yolunu seçti.
Ağustos başında Sırbistan’a savaş ilan eden Avusturya-Macaristan‘ı önlemek ve Sırp kardeşlerini korumak için Rusya da Avusturya’ya savaş ilan etti. Bu savaşa Rusya’nın katılması vahim bir hataydı. Rus Genelkurmayı’nda “Noel’de evlerimize zaferle döneceğiz” çığlıklarını sadece akıllı Maliye Nazırı Kont Sergey Vitte, “Bu savaş büyüyecek, ortada ne taht ne taç ne de ahlak ve düzen kalacak” sözleriyle beyhude bir çaba ile önlemeye çalıştı. Nitekim Almanya’da müttefiki Avusturya-macaristanın yanında durmak için Rusya’ya savaş ilan etti. İtalya savaşa hazır değildi, ittifak antlaşması yaptığı Almanya ve Avusturya‘yı yüzüstü bırakıp bir kenara çekildi. Fransa, Rusya’nın yanında yer alarak Almanya’ya savaş ilan etti ve Almanlar Fransızları ezmek için Belçika’yı işgal edince, Belçika’nın ebedi müttefiki Büyük Britanya da harbe girdi.
Kutuplaşmalar uzun zaman öncesinden başlamıştı. Avrupa’nın iktisadi ama daha ziyade siyasi menfaatleri ve çıkar çatışmaları su yüzüne çıkıyordu. Rusya, Fransa ve İngiltere ile birlikte ittifakın içindeydi. Reval görüşmesi nde Osmanlı İmparatorluğu’nun paylaşılması bile gündeme gelmişti. İşte bu özlem, genç Türk Hükümetini telaşla ayaklandırdı. Paylaşılmaktan kurtulmak için savaşa girilmesi fikri taraftar kazandı. İttihatçılar İngiltere ve Fransa blokuyla ittifaka gitmek için uğraşmış olsalar da batıda Rusya tercih ediliyordu.
Biritanya imparatorluğu’nun bu haftaki can kaybı 900.000 kadardı.250.000 kişi sivil hayata ayak bacakları olmadan geri döndü. Asıl önemli sorun ise bir kısmı, bu miktarda hastayı kabule hazır olmayan hastaneler önünde yığılan, bir kısmı da aileleri tarafından gizlenen 200.000’i aşkın ruh sağlığı bozulmuş savaş kurbanıydı.
1 Kasım 1918 saat 11:00 de Fransa, harap olduğu savaşın galibi olarak, Compiegne ormanında Almanya ile imzaladığı mütareke ile Birinci Dünya Savaşı’nın fiilen bitirmişti.
Sayfa 109Kitabı okudu
·
3 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.