“Bir milleti yok etmek isterseniz askerî istilâya lüzum yoktur. Ona tarihini unutturmak, dilini bozmak, dininden soğutmak ve dolayısıyla mânevî değerlerini, ahlâkını soysuzlaştırmak kâfîdir.” diyerek, 1 Kasım 1928'de gerçekleştirilen Harf Inkılabına karşı olduğunu savunan ve ömrünün tamamını yazmaya adayan bir Muharrir; Peyami SAFA. Harf Inkılabına karşı olmasının nedenini, niçinlerini anlattığı uzun yazıları var. Bu kitabın sonunda bundan bahsetmemin sebebi, yazarın okuduğum üçüncü kitabı ve bu kitaplar içinde (Dokuzuncu Hariciye Koğuşu, YALNIZIZ) dili en ağır olan kitap olması. Kitabın sonunda, kitabın içinde bolca kullanılan eski Türkçe kelimelerin on, onbeş sayfalık sözlüğü var ama okuma senkronunu bozduktan sonra bir anlamı yok. Kitabı okurken hem harf devrimine karşı oluyorsunuz, hem de yok ya, iyi ki gerçekleştirilmiş diyorsunuz. Tam bir tereddüdün romanı gerçekten! Şüphe ve tereddüt, insan ruhunda anarşi yaratan en tehlikeli hislerdir. Peyami SAFA, bilinen bu gerçeği romanda da Muharrir-Mualla ve Vildan karakterleri üzerinden eski kelimelere rağmen! çok çok iyi analiz etmiş yine ve okuyucuya içinde anarşi yaratacak kadar hissettirmiş. Devrimden önceki dile hakimseniz okurken çok daha iyi hazlar alabilirsiniz. Ben hiçbir kitapta bu kadar zorlanmamıştım ama sonuç olarak anlatılmak istenenleri anladım ve hissettim. Kitap on üzerinden on puandır ama sekiz dememin sebebi harf devrimi midir, yoksa devrime ayak uydurmayı şiddetle reddeden yazar mıdır bilemedim. Dedim ya, tam BİR TEREDDÜDÜN ROMANI. İyi okumalar :)

Bir Tereddüdün RomanıPeyami Safa · Ötüken Neşriyat · 20207,1bin okunma

··

208 görüntüleme

Ayşe*

@zezola ·

11 Kasım 2020 14:32

Merhaba, bu kitap kısmen biyografik sayılan bir roman özelliği taşıyor, bu yakınlarda okuduğum Peyami Safa biyografisinde bu romanda geçen olayların Peyami Safa ve arkadaşlarıyla yaşadığı bir olaydan sonra kaleme aldığını okudum. Dil devrimi konusuna gelecek olursak, Peyami Safa dil devrimi yapıldığında bunu şiddetle eleştirenlerden biridir, ülkenin okuma oranı gerçekten bir gecede sıfıra inmiş, uzun süreli bir bocalama dönemi yaşanmıştır. Osmanlıca kaynaklar toplatılmış Latin alfabesine keskin bir geçiş yapılmıştır, bundan elbette ki en çok dönemin entelektüel çevresi etkilenmiştir. Empati yaptığımda bu geçişi çok katı bulmuştum, sonra o dönemle ilgili yetkin bilgisi olan arkadaşlarımın görüşünü aldım, bir çoğu bunun olması gerektiğini özellikle Farsça ve Osmanlıca alfabenin zorluğu göz önüne alındığında çok doğru bir karar olduğunu söyledi. Elbette ki bundan kültürümüz de etkilendi, o dönemde tefrika edilen birçok kaynağı şu an okuyamıyoruz. Peyami Safa'nın fikri sonradan değişmiştir, hatta kendisi Atatürk'ü çok sevdiğini, devrimlerini başarılı bulduğunu bir çok yazısında kaleme almıştır.

Çağlayan ASLAN

@caglayana ·

11 Kasım 2020 14:36

Aslında boş bir tartışmadan ibaretttir dil devrimi meselesi. Eski yazıları okuyamıyoruz diyerek siyasi pek çok çatışmalara meze yapılıyor. O zamanın eserlerini günümüz sadeleştirilmiş Türkçesine çevirterek, ki bütün eserlerden bahsediyorum, okutulması mümkündür. Ama diyorum ya, kim siyasi rant sağlayacak o zaman? Teşekkür ederim değerli yorumunuza.

2 sonraki yanıtı göster

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.