Allah’ın sıfatlarının tasnifi
Vücûd: Var olmak, yokluğu düşünülemez olan.
Kıdem: Ezeli, başlangıçsız olan.
Beka: Varlığı ebedî olan.
Vahdaniyet: Allah’ın zatında, sıfatında bir olması.
Muhalefetül lil havadis: Allah’ın hem zatı hem sıfatları ile hiç bir varlığa benzememesi.
Kıyam bi nefsihi: Varlığı bir başkasına muhtaç olmaması.
İmam Maturidi den bilginin tanımı...
"Kendisinde bulunan kimseye,zikrolunan setin acık hale gelmesini sağlayan sıfattır"
Sayfa 37Kitabı okudu
Allah’ın Kelam Sıfatı
Mutezile: Allah’ın kelam sıfatı hâdistir. Ses ve harflere ihtiyaç duyar. Bunlar hâdistir.
Selefiyye: Ses ve harflerden meydana gelen Allah’ın kelam sıfatı ezelidir.
Ehlisünnet: Nefsi kelam, lafzi kelam Allah’ın zâtındaki mana, Allah’ın zâtında ki mananın ses ve harfler şekline bürünmesi, ezelidir yaratılmıştır, hâdistir.
sukun-u nefs (bilen kimsenin "tatmin olması")
Bilgi, "bilenin bildiği şey konusunda, mutmain olmasını yani sukun-u nefs gerektiren bir anlamadır ki bu anlam ile bilen kimse bilmeyen kimseden ayrılır.Bilginin böyle tanımlanabilmesi de ancak bir şeye olduğu şekilde itikad etmekle olur."
Sayfa 37Kitabı okudu
Allah'ın varlığının delilleri
•Âfak, ufuklar manasına gelir. Gökteki ve yerdeki varlıklara işaret etmektedir. Bu çerçevede evrendeki pek çok varlık ve hadise Kur'an- Kerim'de Allah'ın varlığına delil olarak gösterilmektedir.
Ayetler :
-Casiye, 3-5.ayetler
-Yûnus, 5-6.ayetler
-Bakara, 164.ayet
-Nahl, 66-69.ayetler
Sayfa 141 - Ensar
Bakara-136
"Allah'a, bize gönderilene, İbrahim'e, İsmail'e, İshak'a, Yakub'a ve torunlarına gönderilene, Musa ve İsa'ya verilene, Rableri tarafından peygamberlere verilene, onları birbirinden ayırt etmeyerek inandık, biz O'na teslim olanlarız deyin."
Sayfa 87
*... kelamcılar, dini bilginin belirlenmesi için hem dini bilgi hem de birbirinden ayırt edilmesi mümkün olmayan genel bilgi konusuyla ilgilenmişlerdir.
*Dini akidinin belirlenebilmesi için üzerinde hüküm bina edilen bilginin öncelikle doğru olup olmadığı ortaya konulması gerekir.
*Eğer bilginin doğruluğunda şüphe varsa, o zaman bilgiye dayandırılan meselenin de doğruluğu şüpheli olur.
Bu anlamda doğru bilgi ifade edilmesi doğru bilginin kesin olarak ortaya konulmasına bağlıdır.
*Bu nedenle kelamcılar, doğru bilginin ne olduğunu tespit için bilgi konusu ile ilgilenmişlerdir.
Sayfa 22 - ensar
İrade
Teşrii irade: Ahlak alanı ile ilgilidir. Allah’ın iradesi yalnızca iyiye ve hayra tealluk eder. Allah’ın kullarına sorumluk yükleyen iradesidir.
Tekvini irade: Evren ve içindekileri yaratmaya ve değiştirmeye yönelik iradesidir. Allah’ın iradesi hayra ve şerre iyiye kötülüğe tealluk eder. Onları irade eder ve yaratır.
Bilgi varlıkla başlar ve varlık, bilgiden öncedir.
Sayfa 3
İstitaat (Ehli Sünnet/Eşari/Maturidi)
Ehlisünnet: İnsan özünde olmayan hâdis bir kudrete sahiptir.
Bu kudret fiille birlikte insana verilmiştir.
Maturidiler> Önceden verilen kudret. fillerin meydana gelmesi için sebeblerin uygun uzuvların sağlıklı olması.
Fiille birlikte kudret: Allah’ın fiil esnasında insana yapabilme gücü vermesidir.
Eşariler: Allah’ın bir fiil için verdiği kudret başka bir fiil için kullanılamaz.
Maturidiler: Allah’ın bir fiil için verdiği kudret başka bir fiil için kullanılabilir.
Bir makdur iki Kadir’in etkisi oluşur.
Fiili Sıfatlar
“Yaratma, öldürme, rızık verme, peygamber gönderme.”
Mutezile/ Eşariyye: Kudret sıfatının yansıması hâdis ve yaratılmıştır.
Selefiyye/ Maturidiyye: Tekvin sıfatının yansıması ezelidir.
"Allah insanları, küfür ve imandan uzak olarak yaratmıştır.". Ebû Hanife
Sayfa 123 - Diyanet YayınlarıKitabı okudu
Varlık Alanları
İbn-i Sîna'nın varlık tasnifi 3'tür :
1. Mutlak Varlık : Herhangi bir şeyle ilgi kurmadan yalnızca kendisine bakılarak kullanılır.
2. Zihinde Varlık : Zihindeki kavram anlamına göre kullanılır.
3. Dış Dünyadaki Varlık : Dış dünyada bulunan dertlerine bakılarak kullanılır.
Sayfa 10
İstitaat ( Cebriyye ve Mutezile)
Cebriyye: İnsanın ne iradesi ne de kuvveti vardır.
Mutezile: İnsan fiillerinin meydana gelmesi onların özünde var olan kuvvete bağlıdır.
Bu kudret önceden Allah tarafından insana verilmiştir.
İnsanda önceki kudret geçerlidir.
Bu işi yapan Fail zıddınıda yapmaya kâdirdir.
Bir makdur, bir kâdir tarafından yapılır.
Meydana gelen insan filinde bir Kâdir’in/kudretin etkisi vardır.