Şartlı refleks, iyi veya kötü olsun, bütün kalıplaşmış alışkanlıklarımızın köküdür. Size işinizi yaptıran, saatinizi kurduran,öğleyin yemek yemenizi sağlayan, akşam fazla yemek yediren ve yatma zamanında uyumayı isteyen hep bu reflekstir.
Sizin bedeni davranışlarınızı, yalnız uygarlıkta bulunan durumlarla bağlayan şartlı reflekstir. İnsan ormanda yaşarken davranışlarının giyinme ihtiyacıyla şartlanmasına ihtiyaç yoktu. Sigara içmek için bir arzu ile şartlanmamıştı. SOSYAL REKABET BİR ŞARTLI REFLEKSTİR. Yanındaki masada oturan arkadaşı terfi etti diye içi içini yemiyor. İşini kaybetmekten korktuğu için midesi ekşimiyor ve sindirim bozukluğuna uğramıyordu. İLKEL İNSAN BUNLARDAN HİÇBİRİNE ŞARTLANMIYORDU.
İLKEL İNSAN SİNİRLENMİYORDU.