Akıl Sağlığı
Arthur SchopenhauerAkıl Sağlığı Gönderileri
Akıl Sağlığı kitaplarını, Akıl Sağlığı sözleri ve alıntılarını, Akıl Sağlığı yazarlarını, Akıl Sağlığı yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Bir kimsenin kendisini ve bütün gücünü özel bir bilgi dalına adaması için kesinlikle ona büyük bir sevgi duyması ama aynı zamanda geri kalanların tümüne büyük bir ilgi eksikliği göstermesi gerekir.
Sayfa 72Kitabı okudu
Buna mukabil tabiat, gerçeklik asla yalan konuşmaz.
Sayfa 71Kitabı okudu
Akıl hürriyetin hüküm sürdüğü yerde çiçeklenir
Sayfa 40Kitabı okudu
Belli diye esirgensin mi söz? Madem yeri geldi bir kere daha söylensin.
Sayfa 11Kitabı okudu
Şu halde bütün bunlar bizi nihayetinde kalabalıklann çok az düşündüğu, zira düşünmeye ayıracak zamanlarınin olmadığı sonucuna götürür ve elbette bu sebepten ötürü onlar yanılgı ve yanlışlarına uzun bir zaman baglı kalırlar. Beri yandan onlar okur – yazar dünya gibl her gûn değişip duran kanaatlerin rūzgârgülü de degldir, kl bu sonuncular būtün yönleri gösteren bir finldaktır. Bunun böyle olmasına şükretmeliyiz, zira bu hantal kütlelerin süratle hareket ettiklerinl tasavvur etmek dehşet verici blr düşüncedir. Hele bir de dönüp istikametlerini değiştirdikleri takdirde her şeyin nasıl yerle bir edileceğini ve ortadan kaldırılacağını gözlerimizin önünde canlandırıldığımızda bu bilhassa (böyledir).
Bilginin bireyselligin (kusurlanyla) lekelenmesi ve bozulmasına ilave olarak öznenin bir defa ve son kez verilmiş meşrebi – mizacı vasıtasıyla şimdi dogrudan iradeden ve onun o andaki halinden, dolayısıyla bilenin ilgileri, tutku- lan ve duygulanndan kaynaklanan bulaşma – bozulma ile karşılaşıyoruz. Bilgimize öznel unsurun ne ölçüde ilave edildiğini tam olarak kestirmek için bir ve aynı hadiseye iki insanın gözleriyle daha sık bakmamız gerekir. Bunlar farklı meşrep – mizaçtan değişik ilgi – çıkarların peşinde olmalıdır. Bu mümkün olmadığı için aynı kimse ve nesnelerin farklı zamanlarda, farklı ruh halleri içinde ve farklı vesilelerle bize ne kadar değişik göründüklerini gözlemlemekle yetinmeliyiz.
Ne var ki kendi başına ve bu tasavvurdan aynı olarak bu organizma iradedir. Benim açıklamamda kesinlikle bedenin mevcudiyeti, o da cisim veya gerçek nesne ola- rak, ancak bu dünyada var olduğu için peşinen tasavvur dũnyasını şart koşar. Buna karşılık tasavvurun kendisi de aynı ölçüde peşinen bedeni şart koşar çünkü o ancak bedenin bir uzvunun işlevi vasıtasıyla ortaya çıkar. Bütün tezahūrün temelinde bulunan, onda tek başına kendinde varlığa sahip ve asli hüviyette olan münhasıran iradedir; çünkü bu süreç neticesinde tasavvur şekline bürünen, diğer bir ifadeyle, nesnel bir dünyanın, bilinebilir olan alanın tali mevcudiyetinin bir parçası olan iradedir
Fakat sadece dış dünyanın dolaysız kavranılışı veya başka şeylerin bilinci değil fakat ben bilinci de beyin ve onun işlevleri tarafından belirlenir ve şekillenir. Kendi başına irade şuurdan yoksundur ve tezahürlerinin en büyük kısmı itibariyle de böyle kalır. Tali tasavvur dünyası kendisinin bilincine varabilmek için iradeye eklene- cektir, nitekim ışık da ancak kendisini yansıtan cisimler sayesinde görülebilir hale gelir, aksi halde karanlığın içerisinde hiçbir iz bırakmadan kaybolur gider. İrade dış dünya ile ilişkilerini anlama algılama amacıyla canlı varlıkta bir beyin meydana getirdiği için bilgi öznesi ara- cılığıyla onda ilk defa öz bilinç ortaya çıkar ve bu özne (kendi dışındaki) şeyleri varolan, beni de isteyen diye duyar – algılar.
İrade ancak bunun sayesinden kendisinin farkına vanır çünkü beyin faaliyetinin bu odagı veya bilen kendisini neşet ettigi veyahut zuhur ettiği menşeiyle, yani isteyen şeyle özdeş olarak kavrar ve böylece ben ortaya çıkar. Bununla beraber beyin faaliyetinin bu mihrakı evleviyetle safl bir bilme öznesi olarak kalır ve bu hüvlyetiyle, soguk ve kayıtsız seyircl, Iradenin safi kılavuzu ve müşavir olabilir ve ayrıca dış dünyayı bütünüyle nesnel tarzda Iradeyl ve onun saadetini – felaketini kale almaksızın kavrayabilir
Fakat bir varlığın mevcudiyet düzeyini belirleyen bilinç derecesidir. Zira her türlũ dolaysız varoluş özneldir; nesnel varoluş bir başkasının bilincinde mevcuttur ve bu sebepten ötürü sadece bu başkası içindir; dolayısıyla gayet dolaylıdır. Varlıklar iradeleriyle, bu onların hepsi için ortak unsur olduğu kada- rıyla, birbirlerine benzer olduklan kadar bilinç düzeyleri bakımından birbirilerinden farklıdırlar
Nerede o ‘fikir ve ifade özgürlüğünü’ ağızlarından düşürmeyenler ?
Aralarından ancak dehşetin , vahşetin sıyrılıp, birtakım saçmalık ve tuhaflıkların ‘çıkış’ yapabilecegi kadar etrafı gürültüye kargaşaya boğ bununla da yetinme ‘reklam propaganda ‘ adı altında birtakım hususi mecraları gayet özel kimselere tahsis et sonra da fikir ve ifade özgürlüğü bayraktarlığını kimseye bırakma. Bu taşları bağlayıp köpekleri serbest bırakmak değil de ne ?
Öyle günlerden geçiyoruz ki bütün olumsuz şartlara rağmen ne yapıp edip akıl sağlığımızı korumalıyız.
Artık bu ülkenin hangi meselesi olursa olsun ehlinin eline geçme ve o elden örselenmeden esrarının çözülmesini bulma umudunu ebediyen kaybediyor. Artık bu ülkenin meseleleri ebediyen sahipsiz, ebediyen öksüz kalıyor. Bundan böyle bu ülkede her meselenin kaderi biganelerin önce sağır kapılarını ardından bön bakışlarini himmet umuduyla beyhude yere bekledikten sonra ne mahremiyetine hürmet eden ne esrarına nüfuz edebilen ehliyetsiz ellerde bir mesele haline gelirken dahi görmediğini görmek, zillet içinde sürünmektir.
Bilgi ve onun gücü, dolayısıyla zihin dahi iradenin tezahürüne ve bu sebepten ötürü ona ancak dolaylı olarak aittir. Dar kafalı ve anlayış yoksunu olanların her zaman belli ölçüde bir küçümsemeyle karşılaşıyor olmaları herhalde kısmen şu durumdan ileri gelebilir: irade onlarda yükünü büyük ölçüde hafifletmiş ve hedefleri için zihni gücün ancak çok küçük bir miktarını üzerine almıştır.
Göz bir müddet bir nesneye baktıktan sonra zayıflar ve artık herhangi bir şey göremez olur. Benzer şekilde zihin de sürekli aynı şey üzerine düşünmekle daha öte idrak ve tefekkür kabiliyetini kaybeder; giderek körelip durgunlaşır ve allak bullak olur. Bu durumda onu bir müddet bir tarafa bırakmayı bilmeli ve daha sonra yeniden ve daha açık hatlar içinde bulduğumuzda ona geri dönmeliyiz