Ben, Öteki ve Ötesi
İbrahim KalınBen, Öteki ve Ötesi Gönderileri
Ben, Öteki ve Ötesi kitaplarını, Ben, Öteki ve Ötesi sözleri ve alıntılarını, Ben, Öteki ve Ötesi yazarlarını, Ben, Öteki ve Ötesi yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Sicistânî'ye göre: " Hikmet; Yunanlıların zihnine, Arapların diline, Farisilerin kalbine ve Çinlilerin eline verilmiştir." Buna göre Yunanlar felsefe ve spekülatif düşüncede, Araplar dil ve hitabette, Farisiler şiir ve sanatta, Çinliler de teknoloji ve el sanatlarında temayüz etmişler ve insanlığın ortak kültürüne katkıda bulunmuşlardır.
Avrupa kolonyalizmi, Batı'nın seküler evren anlayışının siyasi, ekonomik ve coğrafi alanlara yansımasının bir sonucu olarak ortaya çıktı.
İslam, İslam dininin kendisi için kullandığı ve Kur'an'da geçen bir kelime. Allah'a teslim olmak yoluyla barış ve huzura kavuşmak anlamına geliyor. Dini manada Kur'an'ın öngördüğü inanç ve yaşam biçimini ifade ediyor. Peki bizler, Allah'a teslim olmak yoluyla barış ve huzura kavuşmuş bir yaşam tarzını benimsemiş miyiz? Bu tartışılır...
Modern zamanlar, İslam dünyasında önemli kırılmalara yol açtı. Toprakları işgal edilen, onurlu ve özgür vatandaşları köleleştirilen, tarihi ve medeniyeti geri ve anlamsız bir kültür olarak reddedilen İslam dünyası, moderniteye belli tepkiler vermek zorundaydı. Modernitenin kaynağı olan Batı, bu tepkilerin odak noktası oldu. Yaklaşık iki asırdır Müslüman kitleler, kendilerini tarihin dışında, kültürel geri kalmışlık sendromuyla hareket eden özneler olarak görüyor. Şanlı bir geçmiş ve güçlü bir ben bilinciyle mevcut siyasi, sosyal ve ekonomik daralma arasındaki gerilim tepkisellik olarak ortaya çıkıyor. "Kurban edilmişlik" psikolojisi Müslüman dünyayı modernite karşısında umutsuzluğa, kırgınlığa, öfkeye mahkum ediyor. Batı, İslam dünyasının modern 'ötekisi' haline gelmiş durumda. İslam dünyasının kendi değerlerine dayanan bir gelecek inşa etmesi; bu psikolojiden kurtulmasına bağlı... Kendi tarihinin öznesi olan bir İslam dünyası: geçmişiyle barışık, geleceğine güvenle bakabilen bir dünya olacaktır. Bunun için Müslüman dünyanın Batı algısını gözden geçirmesi ve bir 'öteki' olarak batıyı aşması gerekiyor.
Kendisini tarihin merkezinde gören, ahlaktan bilime her şeyin kaynağının kendisinde olduğuna inanan bir Batı'nın, Afrikalılara, Çinlilere yahut Latin Amerikalılara evrim sürecinin alt basamaklarında kalmış "medenileştirilmeye" muhtaç dolayısıyla sömürülmeyi hak eden ilkel toplumlar olarak bakması şaşılacak bir durum değildir. Arkeoloji, antropoloji ve psikoloji gibi modern bilimlerin bu Avrupa merkezci ve ırkçı ideolojilere bilimsel malzeme sağlaması bu sürecin en yüz kızartıcı gerçeklerinden biridir...
İslam'ı Batı'nın dünyeviliğinin ve Doğu'nun mistisizminin ötesinde gören Müslüman düşünürler, bu manada hem oryantalizme hem de oksidentalizme karşıdırlar.
Her kategorik ayrım gibi doğu-batı karşıtlığı da sadece tarih ufkumuzu daraltır.
Mekan algısı, Avrupa merkezci hale geldikçe kullandığımız coğrafi terimler de sınırlayıcı bir nitelik kazanıyor. Örneğin; insanlık tarihinin merkezinde yer alan coğrafyaya bugün neden "Ortadoğu" diyoruz? Japonya hangi coğrafi tasnife göre Uzak Doğu kabul ediliyor? Tersinden düşünecek olursak mesela Amerika'ya neden 'Uzak Batı' ya da 'Uzak Doğu' demiyoruz?
Avrupa'nın Doğu'yu ve İslam dünyasını bir "öteki" olarak görmesi İslam'ın tarih sahnesine çıktığı 7. yüzyıla kadar geri gider. Ortaçağlarda İslam'ı dini ve teolojik gerekçelerle bir öteki haline getiren Avrupa medeniyeti, bu ötekileştirmeyi modern dönemde; din dışı ve seküler argümanlar kullanarak yapmaktadır. Bu yüzden soğuk savaşın ardından İslam, giderek bir güvenlik sorunu olarak kurgulanmış ve "İslam tehdidi" uluslararası ilişkilerden, göçmen yasalarına kadar her alanda kullanılan elverişli bir siyaset aracı haline gelmiştir. Modern Batı medeniyetinin milliyetçi, dini ve seküler aşırı uçları; İslamı ve müslümanları ötekileştirerek kendilerine bir güvenlik ve meşruiyet alanı yaratmaya çalışıyorlar.
“Bir gerçekliği temsil etmesi gereken kelimeler, bazen onu anlamamızın önündeki en büyük engel haline gelebiliyor.”
~