Büyük Yabancı Gönderileri
Büyük Yabancı kitaplarını, Büyük Yabancı sözleri ve alıntılarını, Büyük Yabancı yazarlarını, Büyük Yabancı yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Edebiyat ihlaldir, kitabın dişiliğine karşı dilin erkekliğidir.
Ah Kaderci, o zaman 1K yoktu tabii…
“Ah, romancı olsaydım,” der Kaderci Jacques efendisine, “size anlattığım şey şu anda öykülediğim gerçeklikten çok daha güzel olurdu; anlattıklarımın hepsini güzelleştirmek isteseydim, o zaman ne kadar güzel bir edebiyat olacağını görürdünüz, ama güzel- leştiremiyorum, edebiyat yapmıyorum, olanı anlatmak zorundayım size...”
Proust
Kayıp Zamanın izinde, bilindiği üzere, Proust’un hayatından çıkıp eserine giden bir yolculuğun değil, Proust’un hayatının -gerçek, dünyevi, vb. hayatının- askıya alındığı, kesintiye uğradığı, kendi üzerine kapandığı ve tam da hayatın kendi üzerine kıvrılması sayesinde eserin başlayabilme ve kendi mekânını açabilme gücünü bulduğu bir andan çıkan yolculuğun anlatısıdır.
Ama Proust’un bu hayatı, bu gerçek hayatı eserde hiç anlatılmamıştır. Öte yandan Proust’un uğrunda hayatını askıya aldığı ve dünyevi hayatını kesintiye uğratmaya karar verdiği bu eser de asla sunulmamıştır, çünkü Proust kitabın son satırında, başlayacak - ama aslında hiç vücut bulmayan bu esere tam olarak nasıl varacağını anlatır.
Edebiyatta, 19. yüzyıldan beri var olan bu dil biçiminde, iki gerçek özne, iki konuşan özne vardır - ihlal için Oidipus, ölüm için de Orpheus. Ayrıca hem söz konusu edilen hem de alçak sesle ve dolaylı olarak seslenilen sadece iki figür vardır - kutsallığı bozulmuş olan Iokaste ve kaybedildikten sonra bulunan Eurydike. Bana öyle geliyor ki, ihlal ve ölüm, isterseniz yasak ve kütüphane de diyebiliriz, bu iki kategori edebiyatın kendine özgü mekânı diyebileceğimiz şeyi aşağı yukarı bölüşürler. En azından edebiyat gibi bir şey bize bu mekândan gelir.
Statüsü, edebi itibarı olmayan her kelime bir kilit kırmadır, düzyazısal veya gündelik her kelime bir kilit kırmadır, ama yazıldığı andan itibaren aslında her kelime bir kilit kırmadır.
Sayfa 65
Dante, Cervantes veya Euripides’in edebiyat olduğu o kadar kesin değil. Elbette ki edebiyata ait isimler bunlar, yani şu anki edebiyatımızın bir parçasılar ve aslında bizden başkasını ilgilendirmeyen belli bir bağla edebiyatın parçasılar. Ama bizim edebiyatımızın parçası onlar, kendi edebiyatlarının değil, çünkü Yunan edebiyatı, Latin edebiyatı diye bir şey yok. Bir başka deyişle, Euripides’in eserinin dilimizle ilişkisi pekâlâ edebiyat olabilir ama aynı eserin Yunan diliyle ilişkisi kesinlikle edebiyat değildi.
Sayfa 62