Çin Felsefesi Tarihi
Fung Yu-LanÇin Felsefesi Tarihi Gönderileri
Çin Felsefesi Tarihi kitaplarını, Çin Felsefesi Tarihi sözleri ve alıntılarını, Çin Felsefesi Tarihi yazarlarını, Çin Felsefesi Tarihi yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
"Bir başka bölümde Hsün Tzu şöyle der: "Lao Tzu, uysallıkla ilgili vizyona sahipti, bu yüzden gayreti göremedi. Mo Tzu tekdüzelikle ilgili bir vizyona sahipti, bu yüzden ferdiyeti göremedi. Sung Tzu, bazı insanların arzularının az olduğu gerçeği ile ilgili vizyona sahipti, bu yüzden diğer insanların arzularının çok olduğu gerçeğini göremedi." Hsün Tzuya göre, bir felsefecinin vizyonu ve körlüğü yanyana gider. Bu yüzden onun felsefesinin mükemmelliği, aynı zamanda onun noksanlığıdır."
Sayfa 246Kitabı okudu
"Han Fei Tzu'ya göre yeni problemler ancak yeni ölçülerle çözülebilir. Yalnızca bir aptal, bu açık gerçeği, olguyu idrak edemez. Hen Fei Tzu aptallığın bu türünü bir hikaye ile tasvir eder: "Bir zamanlar, tarlasını süren Sung'lu bir adam vardı. Tarlasının ortasında bir ağaç gövdesi dururdu ve bir gün bir tavşan bütün hızıyla bu gövdeye çarptı, boynunu kırdı ve öldü. Bunun üzerine adam, sabanını bıraktı ve bu ağacın yanında durdu; başka bir tavşan yakalamayı umarak bekledi. Ancak asla başka bir tavşan yakalayamadı ve Sung halkı tarafından alay konusu oldu. Eğer sen, bugünün halkını daha önceki kralların yönetim metotlarıyla yönetmek istiyorsan, sen de tam olarak ağacın yanında bekleyen adam gibi aynı şeyi yapıyorsun demektir. İşler kendi zamanına göre akıp giderler ve hazırlıklar da meselelere göre yapılır."
Sayfa 215Kitabı okudu
"Chou döneminin son büyük okulu olan Yasacılar, keskin bir istisna teşkil ettiler. Onlar zamanın değişen ihtiyaçlarını tam olarak anladılar ve onları gerçekçi bir şekilde gördüler. Kadim dönem insanlarının daha masum ve bu anlamda muhtemelen daha faziletli olduklarını kabul etmekle birlikte, bunun herhangi doğuştan gelen üstün bir iyilikten ziyade maddi şartlardan kaynaklandığını ileri sürdüler."
Sayfa 214Kitabı okudu
Konfüçyüsçülüğün Gerçekçi Kanadı: Hsün Tzu
"O (Hsün Tzu) yine şöyle yazar: "Yeni bir kral ortaya çıkarsa, kesinlikle kadim terimleri takip etmeli ve yeni terimler yapmalıdır." Bu yüzden yeni isimlerin icat edilmesi ve onların anlamlarının belirlenmesi, yöneticinin ve onun yönetiminin bir fonksiyonudur. Hsün Tzu der ki: "Krallar isimleri düzenlediklerinde, isimler sabitlendi ve gerçeklikler birbirinden ayrıldı. Böylece onların ilkeleri, yerine getirilebilindi ve onların isteği bilindi. Bu yüzden, onlar dikkatli bir şekilde halkı birliğe götürdüler. Bundan dolayı, gerçek terminolojiyi karıştıracak şekilde, kelimeler arasında yetkisiz ayrımlar ve yeni kelimeler yapma, insanların şüphe içinde olmalarına sebep olur ve daha çok davaya meydan verebilir. Bu yüzden o, büyük günahkarlık olarak adlandırılır; yanlış deliller ya da ölçüler kullanma gibi bir suçtur."
Sayfa 204Kitabı okudu
"Ch'i Wu Lun şöyle der: "Bir ayırım yapmak, bir inşa yapmaktır. Ancak inşa, yok etmeyle aynıdır. Bütün olarak bir şey için, ne inşa ne yok etme yoktur; bununla birlikte birleşmeye ve bir olmaya başlarlar." Mesela, ahşaptan bir masa yapıldığında, masa bakış açısından bu, bir inşa eylemidir. Ancak ahşap ya da ağaç bakış açısından o bir yok etme vardır. Ancak inşa ya da yok etme, yalnızca sınırlı bir bakış açısından böyledir. Tao bakış açısından, ne inşa ne yok ediş vardır. Bu ayrımların hepsi izafidir."
Sayfa 153Kitabı okudu
"Büyün yasaların, ahlakların, kurumların ve yönetimlerin hedefi, tekdüzeliği tesis etmek ve farklılığı bastırmaktır. Bu tekdüzeliği uygulamaya çalışan halkın motivasyonu, bütünüyle taktire şayan olabilir. Onlar kendileri için iyi olan bir şeyi bulduklarında, başkalarının da ona sahip olmaları hususunda sabırsız olabilirler. Ancak onların bu iyi niyeti, durumu yalnızca daha trajik bir hale getirir."
Sayfa 145Kitabı okudu
"Te'yi takip eden hayat, iyi ve kötü ayırımının ötesinde yer alır. Lao Tzu bize şöyle der: "Dünyada herkes, güzel olan şeyleri güzel olarak bilirse, çirkin şeyleri de tanır." Bu yüzden Lao Tzu, insanseverlik ve doğruluk gibi Konfüçyüsçü faziletleri küçümser; çünkü ona göre bu faziletler Tao ve Te'den bir yozlaşmayı temsil eder. Bu yüzden şöyle der: "Tao kaybolduğunda, Te ortaya çıkar. Te kaybolduğunda, insanseverlik ortaya çıkar. Doğruluk kaybolduğunda, törenler ortaya çıkar. Törenler, sadakatin ve iyi inancın bozulması ve bu dünyadaki düzensizliğin başlangıcıdır." Burada, Taoculuk ve Konfüçyüsçülük arasında aşikar zıtlığı buluruz."
Sayfa 136Kitabı okudu
"Eğer bir yönetici, kendisini iyi bir lider haline getiren ahlaki niteliklerini kaybederse, insanlar devrim yapma hususunda ahlaki bir hakka sahip olurlar. Bu durumda, yöneticinin öldürülmesi bile, artık bir hükümdar öldürme suçu değildir. Bu nedenle, Mencius'a göre, eğer bir hükümdar ideal olarak yapması gerekeni yapmazsa, o artık ahlaken bir hükümdar değildir. Konfüçyüs'ün isimlerin ıslahı teorisine uygun olarak Mencius'ün dediği gibi, o "yalnızca bir vatandaştır." Mencius keza şöyle der: "Halk, bir [devletteki] en önemli unsurdur; toprağın ve tohumun ruhları, ikincildir; hükümdar, sonuncudur." Mencius'un bu fikirleri, Çin Cumhuriyeti'nin kuruluşuyla sonuçlanan 1911 devrimine kadar Çin tarihinde muazzam bir etkiye sahip oldu. Batı kaynaklı modern demokratik fikirlerin, bu devrimde etkili olduğu doğrudur, ancak kadim yerel devrim "hakkı" anlayışının, halk yığınları üzerinde büyük etkisi vardı."
Sayfa 102Kitabı okudu
"Açıklık değil de anlamlılık, ister şiir, ister resim isterse başka bir şey olsun, Çin sanatının idealidir. Şiirde, şairin iletmek istediği şey, çoğunlukla onun şiirinde söylediği şey değil, fakat onda söylenilmeyen şeydir. Çin edebiyat geleneğine göre şiirde "kelimelerin sayısı sınırlıdır; ancak onun ileri sürdüğü düşünceler, sınırsızdır." Bundan dolayı da, zeki bir şiir okuyucusu, şiirin dışında olanı okur; iyi bir kitap okuyucusu da, "satırlar arasında olanı." Bu Çin sanatının idealidir ve bu ideal, Çin felsefecilerinin kendilerini ifade ettikleri yola yansır."
Sayfa 15Kitabı okudu
Çin Felsefesine Dair
"Felsefenin konusu, içsel bilgelik ve dışsal krallığın Taosu (Yolu) olduğundan, felsefe çalışması, yalnızca bu tür bilgiyi edinmeye yönelik bir teşebbüs değil, aynı zamanda, bu türden bir karakteri geliştirmeye yönelik bir teşebbüstür de. Felsefe, yalnızca "bilinecek" bir şey değil fakat aynı zamanda, "tecrübe edilecek" bir şeydir."
Sayfa 13Kitabı okudu