Din olgusunu her açıdan değerlendirmede bizlere, Durkheim, Evans-Pritchard, Marx, Freud, Geertz, Hegel, Spencer, Malinowski ve daha ismini sayamadığım bir çok kuramcı, yazar, düşünür ve antropolog üzerinden, çoklu bakış açısıyla ele alarak dolu dolu bir inceleme sunmuş bizlere Brian Morris.
Morris kendi bakış açısından çok düşünürlerin din hakkındaki irdeleyişlerini ele aldığı için kitap hakkında detaylı bir eleştiri sunamıyorum. Çünkü kitapta hem tarihsel maddeci felsefeye de yer verilirken, idealist felsefe de, psikolojik çözümlemeler de, yapısalcı ve postyapısalcı analizler de, ekspresyonist bakış da, evrimci bakış açısı da mevcut. Kitap tam bir kaynakça niteliğinde diyebilirim.
Kitabın içeriğiyle de alakalı olarak bana göre en doğru antropolojik inceleme, dinsel olgulara henüz bir anlam yüklememiş, nitelendirmemiş bir toplum üzerinden yapılacak olan inceleme olacaktır. Çünkü dini refleksi bulunan toplumda duyulacak tek şey dini övgü olacaktır. Bu durum dinin evrensel bir niteliğinin olduğunun göstergesi iken sağlıklı bir irdeleyiş de söz konusu olamayacaktır. Çünkü spritüalist bakış açısının yanında Natüralist bakış açısı da her toplumda var olduğu gibi bir o kadar eski bir geçmişe sahiptir. Bu zıtlığın çözümlenebilmesi için henüz mitler hakkında irdeleme yapmamış bir toplum, sınıf veya grup üzerinde inceleme yapmak gerekmekte diye düşünüyorum. -ki kitapta bu görüşe de rastlamış olmak bayağı bağladı beni kitaba. Tavsiye ederim.
