APTALLIK VE ŞANS TARİHİ NASIL DEĞİŞTİRDİ? yazarından bu kez doğanın, esas olarak da iklimin, tarihin dönüm noktalarında oynadığı role ilişkin ilginç bir çalışma… Evet, tarihi yapan insandır, hatta bireylerden de öte kitlelerdir ama bu gerçeklik insan-doğa ilişkisinde bazen doğanın inisiyatifi üstlendiğini unutturmamalıdır. Ya da insanların tarihi yaparken doğanın kendilerine sunduğu koşullara ve olanaklara bağlı olarak iş gördüklerini ve bazen de doğanın kendi bildiğini okuduğunu unutmamak gerekir… İnsanlığın bugüne kadar kaydettiği gelişme, inşa edilen uygarlık düzeyi ne olursa olsun, insanın doğa karşısında çaresiz kaldığı anlar hala az değil. Ve böyle durumlarda doğanın tarihin değişiminde belirleyici rolü üstlenmesi hala mümkün. Özellikle de savaşlar söz konusu olduğunda sonucu belirleyen sadece silahların gücü, askerin sayısı veya iyi düşünülmüş stratejiler değil bazen de beklenmedik bir doğal gelişme olabiliyor… Aniden bastıran bir fırtına ve sisin içinde Varus’un Roma lejyonlarının kaybolması gibi… Moğol İmparatoru Kubilay’ın Japonya’yı işgale giden büyük donanmasının kutsal rüzgar, kamikaze tarafından durdurulması gibi… 1812’de Napolyon’un süvarilerinden sonra 1941’de Hitler’in panzerlerinin de Rusya’da General Kış’a yenik düşmeleri gibi… Gemilerin donan gölde yüzememeleri veya orduların aşırı kar yağışından ilerleyememeleri sonucunda ülkelerin işgalden kurtulmaları gibi… Yine keyifle okunan, yine asık suratlı olmayan, hoş bir “aykırı tarih” kitabı…

Yazar: