Edmund Husserl'de Başkasının Ben'i Sorunu
Nermi UygurEdmund Husserl'de Başkasının Ben'i Sorunu Gönderileri
Edmund Husserl'de Başkasının Ben'i Sorunu kitaplarını, Edmund Husserl'de Başkasının Ben'i Sorunu sözleri ve alıntılarını, Edmund Husserl'de Başkasının Ben'i Sorunu yazarlarını, Edmund Husserl'de Başkasının Ben'i Sorunu yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Transzendenetal fenomenolojik idealism, Husserl'e göre Kantçı idealizm de değildir. Çünkü ona göre bu idealizm, "sınır-kavramı (Grenzbegriff) olarak kendinden (an sich) varolan nesneler dünyasının açık bırakılabileceğine inanmaktadır. Oysa Husserl'in idealizmi böyle bir olabilirliği saçma bulmaktadır: "Transzendental idealizm, sistmatik egolojik bilim çerçevesi içinde tutarlı olarak gerçekleştirilen kendi-kendini-yorumlamadır (Selbstauslegung'tur)."
Sayfa 97 - II. KISIM: Başkasının "Gerçek" Varlığı Soru Çevresi, "Transzendental-Fenomenolojik İdealizm" ve Başkasının "Gerçek" VarlığıKitabı okudu
Reduktion-epokhe, yalnız yepyeni bir araştırma biçimi değildir; aynı zamanda şimdiye dek işitilmedik bir araştırma alanı da ortaya çıkarmaktadır: transzendental ben. İşte bu transzendental ben'i olanca varlığıyla: yapısı, yetisi, ana kuruluşları ve bağlamları bakımından intuition'a dayanarak eidetik olarak betimlemek, Husserl fenemenolojisinin en belli başlı çizgisidir.
Sayfa 86 - II. KISIM: Başkasının "Gerçek" Varlığı Soru Çevresi, "Transzendental-Fenomenolojik İdealizm" ve Başkasının "Gerçek" VarlığıKitabı okudu
Bundan ötürü 'başkasının be'i sorununa, transzendental fenomenolojinin düğüm-noktası' gözüyle bakmak yerinde bir yorum sayılmalıdır.
Sayfa 80 - II. KISIM: Başkasının "Gerçek" Varlığı Soru Çevresi, "Transzendental Solipsizm" Sorusunun HusserlKitabı okudu
Başkasının ben'i sorusunun ağırlık merkezine alındığı 1910/11 kış semestresindeki Göttingen derslerinin, transzendental fenomenolojiye yapışık olan birçok güçlüğü aydınlatmada sıradışı yeri vardır. Aynı sorun, büsbütün ayrı bir alanı ilgilendiren 'Formal ve Transzendental Mantık'ta da önplana çıkmaktadır.
Sayfa 79 - II. KISIM: Başkasının "Gerçek" Varlığı Soru Çevresi, "Transzendental Solipsizm" Sorusunun Husserl'deki Yeri ve ÖnemiKitabı okudu
Transzendental solipsizm, fenomenolojinin varlığını tehdit eden pek ciddi bir itiraz olarak görünür. Husserl, cesaretle kendi kendine yaptığı bu itirazı, çeşitli yanlarından didikleyip aşağı yukarı ilk dört meditaiton kadar yer kaplayan V. metitation'un odağı yapmaktadır. Asıl amacı ise sağlam verilere dayanarak itirazı kökten çürütmektir.
Sayfa 78 - II. KISIM: Başkasının "Gerçek" Varlığı Soru Çevresi, "Transzendental Solipsizm" Sorusunun Husserl'deki Yeri ve ÖnemiKitabı okudu
Husserl'in Türkçeye "yaşama-dünyası" diye çevrilebilecek olan "Lebenswelt" üzerindeki fenomenolojik betimlemeleri, geriye bıraktığı pek değerli bir gömü dür. Özellikle basılı yapıtlardan Erfahrung und Urteil'ın 10. paragr. ile Krisis'in 34. paragraflarında, yayımlanmamış yazılardan da E öbeğinde toplananlarda "yaşama-dünyası" ile ilgili önemli işaretlere rastlanmaktadır. Existenz felsefesi yönünde, en çok, Husserl'in öğrencilerinden M. Heidegger'in "varolma çözümlemeleri"yle (Daseins-analysen) akraba bir tutumla kaleme alınmış olan bu işaretler, henüz bütünüyle incelenmiş değildir. Fransız Felsefesinde (örneğin Merleau Ponty'de) ortaya çıkan "monde vecu" kavramı ile Amerikan Felsefesinde (örneğin H. Spiegelberg'de) görünen "lifeworld" kavramı hep Husserl'den esinlenmiştir.
Özel bir fenomenoloji biçemi olarak yalnızca Husserl'de ortaya çıkan transzendental fenomenoloji, bilinip uygulanan bütün düşünme alışkanlıklarından özce başka olan bir davranışı gerektirmektedir. Reduktion epoche, yalnız yepyeni bir araştırma biçimi değildir; aynı zamanda şimdiyedek işitilmedik bir araştırma alanını da ortaya çıkarmaktadır: transzendental ben
Yaşantı ile yaşanmış durumuyla yaşanan şey arasında intentional bir bağ uzanmaktadır; intentionalite (Latince 'tendere' sözünden geldiğine, 'tendere' de germek demek olduğuna göre), bilinç ile nesnesi arasında bir gerilmedir. İntentional objekt, "gerçek" nesne olmasa da vardır; intentional objekt, yalnızca, 'extra mentem' bir nesnenin (zihin dışındaki bir objekt'in) 'in mentem' (zihin içindeki) yaşantısı değildir; intentional objekt, gerçek olarak varolmayan, düpedüz düşgücündeki bir nesne de olabilir; intentional objekt, eo ipso bilinç-yaşantısında hazır olatı, bilinç yaşantısında verilmiş olan nesnedir; çünkü bilinç yaşantısı, özü gereği, aracısız yaşanan nesne'ye yönelmek demektir.
Katkısız sevginin nesnesi, belli bir anlamda ya kendimden başka bir tek-ben, ya belli bir insan öbeği ya da bütün insanlardır. "En belirgin anlamıyla sevgi, kişice bir birlikte varolma ve birlikte yaşamaktır"38. Sevgide özellikle "karşılıklı sevgide" (Wechselliebe) insan varlıkları içiçe kenetlenmiştir. Sevgi, ben'ler arasında bir "uyum" dur (Harmonieren). Sevgi: bir ben-sen-birleşmesidir (Ich-Du-Einigung), bir "ikili birlik" tir (Zweieinigkeit), bir "birlikte-eyleme" dir (Mithandeln). Tek olmadığımı, olamayacağımı anlatan çok önemli bir olay, sevgilinin ölümüyle kendini açığa vurmaktadır. Seven, sevgilisi öldüğünde 'varlıkça' ortadan kalkabilir; bundan, sevenin, sevgiliyle birlikte fizik bakımdan öldüğü çıkarılmamalıdır; sevgilinin ölümü, sevendeki yaşama değerini, yaşama sevincini, yaşama duygusunu hepten yokedebilir39.