Türkçe ezan tartışmaları hiç kuşkusuz Osmanlı'nın batılaşmasını isteyen batıcılar tarafından bir dizi dini reformasyon talepleri ile sürekli gündeme getirilmiştir. Osmanlının kuruluşunun ancak batılılaşma yoluyla olacağına inanan batıcılar Osmanlı'nın geri kalmasının tek müsebbinin de İslam olduğunu düşünüyorlardı.
Batıcılar tarafından sıklıkla dile getirilen Kuran'ın, ezanın ve dini hutbelerin Türkçe okutulması talepleri için Cumhuriyet belkide en verişli ortamdı. Bu elverişli ortamdan yararlanan batıcılar bu projelerini başta cumhuriyetin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere, yönetici elitin büyük bir kesimine kabul ettirmeyi başarabilmişlerdir. Bu anlamıyla dinde reform çalışmalarının altında, dini algının çağın getirdiği yeniliklere uygun olarak yeniden yorumlanıp güncellenmesi gibi saf bir niyet yatmamaktadır. Aksine dinde reform düşüncesi tamamıyla Osmanlı saltanatının bekasının teminine yönelik bir pragmatist yaklaşımdan ileri gelmektedir.
