Gerekçeli Fıkıh 1
Faruk BeşerEn Eski Gerekçeli Fıkıh 1 Gönderileri
En Eski Gerekçeli Fıkıh 1 kitaplarını, en eski Gerekçeli Fıkıh 1 sözleri ve alıntılarını, en eski Gerekçeli Fıkıh 1 yazarlarını, en eski Gerekçeli Fıkıh 1 yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Bir İslam toplumunun kültür ve düşünce zeminini oluşturan bilgi türü fıkıhtır.
İslam’da dini anlama ve yorumlama yetkisini elinde bulunduran papalık gibi bir kurum yoktur. Kabiliyeti ve birikim olan herkes dini anlayabilir ve prensip olarak içtihat yapabilir. Ancak marangozluk için bile ehliyet aranan bir dünyada, dinde içtihat yapabilme ehliyetinin olmaması düşünülemez. Bir içtihadın dinde bir değer ifade edebilmesi ehlinden çıkmış olmasına ve yerinde yapılmasına bağlıdır.
Faydasız Bilgi
Bilginin faydasız olması hakkında:
“Din bilgisi söz konusu olduğunda mesela beş vakit namazın farz olduğunu bildiği halde namaz kılmamak bu bilgiyi önce faydasız sonra da zararlı kılar. Faydasızdır çünkü semeresini vermemiş, eyleme dönüşmemiştir. Zararlıdır çünkü kişi gereğini bildiği halde namaz kılmamakla, kılmama halini kanıksar ve bu durum onun akidesini bozar. Kılmadan da olabileceğine itikat etmeye başlar. Bu da bir mümin için gerçekten zararlı bir sonuçtur.”
Gelin görün ki şu anda TOKİ’nin yaptığı evler dahil sünnet ve fıkıh ölçüsü hesap edilerek yapılan bize ait hiçbir konut projemiz yoktur. Küçük bireysel gayretler bulunabilir.
Evlerdeki tuvaletlerin yönü bile kimsenin aklına gelmez. Lavabolar abdest almaya değil batılıların ki gibi sadece deliği kapatılarak avuçla su alıp elini yüzünü yıkanabilmesine müsaittir. Ev planlanmasında mahremiyet kuralları hiç hesapla katılmaz. Oysa Osmanlı evlerinde kapının tokmağına varıncaya kadar şaşırtıcı bir mahremiyet uygulamaları vardır. Çünkü Foucault’un da iyi anladığın gibi İslam toplumu bir mahremiyet toplumudur. Batı toplumu ise deşifre ve itiraf toplumudur. Günah için bile Allah’a iltica edip af dileneceği yerde papaza anlatılır ve güya sildirilir.
Fıkıh topluma bakar, yanlış eğilimleri ve iyi sonuç veren davranışları izler ve ona göre yeni hükümler koyar. Oysa bugün bizim yaşadığımız toplum, temel dinamikleriyle bir İslam toplumu değildir.
Mezhep Gerçeği
Hiçbir müçtehid, bir mezhep kurmak üzere yola çıkmaz. Diğer bir deyişle mezhep kurma bir hedef olamaz. Olursa bu, bölme ve ayrıştırma anlamına gelir ki din bunu yasaklamıştır. Onun için mezhep imamı/kurucusu müçtehidlerin görüşleri kendi zamanlarında mezhepleşmemiştir. Hatta onların hepsi şu anlamda sözler söylemişlerdir: “Delilimi yani neden öyle söylediğimi bilmeden kimse benim görüşümle amel etmesin.”
İçtihad Gerçeği
Her asırda yeterince müçtehid âlimler yetişmeli, onlar bir yönden ümmetin yeni yeni ortaya çıkan meselelerin hallederken bir yönden de önceki içtihatların halen iş görecek olanlarını ayıklayıp yeniden inşa etmeli idiler. Buna, Yusuf el Kardavi “intikaî içtihat” diyor. İçtihadı inşaî ve intikaî diye ikiye ayırıyor. Yeniden içtihat ve ayaklanma içtihadı demek.
Mezhepler nimettir çünkü sünnetteki bütün farklılıklar bu yolla korunmuştur.