Hadis Edebiyatı Gönderileri
Hadis Edebiyatı kitaplarını, Hadis Edebiyatı sözleri ve alıntılarını, Hadis Edebiyatı yazarlarını, Hadis Edebiyatı yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.Hocadan bizzat okumak, duymak ve başkalarına okutmak için yetki almak (rivâyet yetkisi, icazet) gibi dinamik bir eğitim öğretimin benimsenmiş olması, dikkate değer olan en küçük noktanın bile ihmal edilmeyip gösterilmesi, kaynaksız bilgiye itibar edilmemesi İslâm bilginlerinin, özellikle hadisçilerin ısrarla geliştirdikleri ilmî usuller ve meziyetlerdir.
Sayfa 306Kitabı okudu
İbn Hacer el-Askalânî (852/1448), Müsned'de mevzû hadis olduğu iddiasını, el-Kavlu'l-müsedded fi'z-zebb ani'l-Müsnedi li'l-Imam Ahmed adlı eserinde çürütmüştür. İbn Hacer bu eserinde, 9'u Zeynüddin el-Irâkî; 15'i İbnu'l-Cevzi tarafından "mevzu" olduğu ileri sürülen toplam 24 hadisi inceleme konusu yapmıştır. Muhammed Sibgatullah el-Midrâsî de "Zeylu Kavli'l-müsedded" adıyla kaleme aldığı eserinde Suyûtî'nin "İbnu'l-Cevzî'nin Mevzuat'ında Ahmed b. Hanbel'in Müsned'inde geçen 38 hadis bulunmaktadır” sözünden hareketle, İbn Hacer'in inceleme konusu yapmadığı 22 hadisi incelemiştir. Her iki eser de Haydarâbâd'da 1319'da basılmıştır.
Koçyiğit, Hadis Istilahları, s. 319, dn. 925.
Sayfa 61 - ALE'R-RICAL TASNİF EDİLEN HADİS EDEBİYATI. MÜSNEDLER.Kitabı okuyor
Ebu'l-Ferec İbnu'l-Cevzî, Hanbeli olmasına rağmen mezheb imamının kitabı Müsned'de, 15 adet uydurma hadis olduğunu belirtmektedir. Bu, aslında Müsned'in değerine bir zarar vermez. Zira 30.000'e yakın hadis içinde 15 kadarının böyle bir ithama uğraması, aslında Müsned'in değerini gösterir.
Sayfa 61 - ALE'R-RICAL TASNİF EDİLEN HADİS EDEBİYATI. MÜSNEDLER.Kitabı okuyor
Müsnedlerin telif sebebi ve faydaları
"Eskiden sahâbîlerden kesintisiz senedle rivayet edilen (müsned-muttasil) hadisleri Müsned adı verilen kitaplarda ale'r-rical tertip etmek pek faydalı idi. Zira müsned müelliflerinin amacı, "lafızlarının ezberlenmesi ve ahkâm istinbâti için hadisleri bir araya getirmek"ten ibaretti. Çünkü o zamanlar, hadisleri ezberlemeye karşı müslümanlarda fevkalâde bir istek ve arzu vardı. Meselâ biri kalkar, Kur'ân'dan bir süre ezberliyormuşcasına bir sahâbinin rivayetlerini (mesânîd) ezberlerdi. Çünkü onlar, ezbere itimat ederler ve hadislerin kitaplardaki yerlerini ve konularım da pek iyi bilirlerdi."
Sayfa 53 - ALE'R-RICAL TASNİF EDİLEN HADİS EDEBİYATI. MÜSNEDLER.Kitabı okuyor
İlk MÜSNED
Bu tür eserlerin ilki olarak Ebû Dâvûd et-Tayâlisî'nin (204/819) Müsned'i bilinmekte ve eser matbu olarak elde mevcut bulunmaktadır. et-Tayâlisî'den, h. 297'de vefat eden Ebû Ca'fer Muhammed b. Abdillah el-Hadrami'ye kadar birçok İslâm bilgini Müsned adına taşıyan eserler telif etmişlerdir.
Bk. Kettânî, Risale, s. 52-64; Koçyiğit, Hadis Tarihi, s. 234-238.
Sayfa 53 - ALE'R-RICAL TASNİF EDİLEN HADİS EDEBİYATI. MÜSNEDLER.Kitabı okuyor
MÜSNEDLER
Hadisler, konularına bakılmaksızın, sahâbî râvilerine göre ard arda sıralanır.
Sayfa 53 - ALE'R-RICAL TASNİF EDİLEN HADİS EDEBİYATIKitabı okuyor
ALE'R-RICAL TASNİF EDİLEN HADİS EDEBİYATI
Ale'r-rical tasnif edilen hadis edebiyatını Müsnedler, Mu'cemler ve Etraf kitapları teşkil etmektedir.
Sayfa 53Kitabı okuyor
ALE'L-EBVÂB TASNİF
Bu sistemde hadisler, râvilerine bakılmadan konularına göre taksim ve tasnife tabi tutulur. Herhangi bir konunun esas ve tâlî noktalarıyla ilgili hadisleri bir arada bulmak mümkün olur. Zaten bu sistemin temelinde yatan ana gâye, hadisleri delil oldukları konularda zikretmek ve onlar için birer bâb/konu tahsis etmektir.
Bu sistemle meydana getirilmiş eserlerin genel adı Musanneftir.
Sistematik olarak kolaylıkla yararlanma imkânı veren musannef türü, hadis edebiyatının hâkim sistemidir.
Sayfa 50 - TASNİF SİSTEMLERİKitabı okuyor
ALE'R-RICAL TASNİF
Bu sistemde sahâbî raviler, muhtelif kriterlere göre sıralanır ve her birinden rivayet edilen hadisler, konularına bakılmaksızın isimleri altına dercedilir.
Kriter olarak da sahâbîlerin müslüman olmakta kıdemi, Hz. Peygamber'e yakınlık derecesi gibi hususlar benimsenir. Meselâ, Ebû Dâvûd et-Tayâlisi (204/819) ve Ahmed b. Hanbel'in (241/855) Müsned'lerinde aşere-i mübeşşere'den ilk halife Hz. Ebû Bekr'in Müsned'i ilk sırayı alır.
Bu sistem, hadis metinlerini olduğu gibi korumak ve ricâle ait rivâyetleri bir yerde toplamak maksadından kaynaklanmaktadır.
Müsnedlerden başka etraf kitapları ve mu'cemler de bu sisteme sahiptir. Ancak mu'cemlerde, musannifin hocaları ya alfabetik, ya kabilelerine göre bir sıralamaya tabi tutulmak suretiyle onların rivâyet ettiği hadisler peşpeşe verilir. et-Taberânî'nin (360/971) el-Mu'cemu'l-evsat ve el-Mu'cemu's-sağir'i bu grubun en meşhur örneğini teşkil eder. el-Mu'cemü'l- kebir ise müsnedler gibi sahâbî isimlerini esas alır.
Sayfa 49 - TASNİF SİSTEMLERİ.Kitabı okuyor
TASNİF SİSTEMLERİ
Tasnif devrinde başlayıp süregelen iki ana tasnif sistemi görülmektedir. Bunlardan biri hadislerin, onları rivayet eden sahâbî ravilerin isimlerine göre sıralanması (ale'r-ricâl), ikincisi de konularına göre (ale'l- ebvab) tasnife tâbi tutulmasıdır.
Sayfa 49Kitabı okuyor