İnsanda üç temel duygunun bulunduğundan bahseden Bediüzzaman Hazretleri, bunları kuvve-i akliye, kuvve-i gadabiye ve kuvve-i şeheviye olarak sıralıyor. Kuvve-i akliye, hakikatleri görüp, fayda ya da zarar getirecek şeyleri birbirinden ayırma melekesi; kuvve-i gadabiye, kin, hiddet, kızgınlık ve atılganlık gibi hislerin kaynağı sayılan güç merkezi; kubbe-i şeheviye ise arzu, iştiha ve cismani hazların menşei kabul edilen duygudur. Üstad hazretleri kuvve-i şeheviyenin, haya hissinden tamamen sıyrılarak her türlü cürmü işleyecek kadar kayıtsız kalma şeklindeki ifrat halini “fısk u fücur”; helal nimet ve lezzetlere karşı dahi hissiz ve hareketsiz kalma durumunu da “humûd” olarak isimlendiriyor.

İffet Ya Hu

Ali Demirel