İhyâ-u Ulûmi’d-Dîn (8 Cilt Takım)
İmam GazaliSözler ve Alıntılar
Mide Şehveti
Bil ki, insan için en büyük helâk edici şey
mide şehvetidir. Bu şehvet, ilk insandan itibaren
kendisine uyan herkese felâket ve zarar
getirmiştir. Âdem (as) ve eşi Havvâ bu yüzden
izzet ve nimet yeri olan cennetten zillet ve yokluk yurdu olan dünyaya sürgün edilmişler, onların
zürriyetinden çoğu da aynı sebeple dünyadan da
beter sürgün ve azap yeri olan cehennemi hak
etmişlerdir.
Mide şehveti, hakikatte bütün
şehvetlerin kaynağı, maddî ve manevî hastalık ve
âfetlerin yuvasıdır. Mide şehveti, cinsiyet şehvetini
tahrik eder; bu ikisi birlikte mal ve şöhret
şehvetini uyandırırlar; bu şehvetler de her türlü
çekişme, kavga, hile, zulüm, kıskançlık, fuhuş ve
ahlâksızlığa sebebiyet verirler. Bütün bu
kötülükler, başlangıçta mide şehvetine uymanın
zehirli meyveleridir.
Sayfa 1653
°Bir hakîm şöyle demiştir: "Ben çoğu
ihtiyaçlarımı, onları terk etmek suretiyle gideririm.
Bu yöntem, kalbimi fuzûlî meşguliyetlerden
korur."
Yemek konusunda vasat, ne midenin
yemekle ağırlaşıp sıkışması, ne de açlıktan kıvrılıp
burkulması hâlidir.
Az yemekle hem vücut hem de kalp hastalıklardan korunur.
Hz. Peygamber şöyle buyurmuştur:
Zenginlik fazla maldan ileri gelmez. Zenginlik ancak gönül zenginliğidir.
Sayfa 585
Ebu Bekir Verrak Hazretleri şöyle anlatır:
“Sabahları kalkınca insanlara bakarım; kimin helal, kimin haram yediğini anlarım.”
Dinleyenler sordular: “Bunu nasıl anlıyorsun?”
“Her kim sabahleyin kalkar kalkmaz dilini boş laf,
gıybet ve sövüp saymakla meşgul ediyorsa,
bilirim ki bu hal yediği (haram) gıdâdan kaynaklanmaktadır.
Her kim de sabahleyin kalktığında dilini Allah Teâlâ’nın zikri,
kelime-i tevhid ve istiğfarla meşgul ediyorsa;
onun aldığı gıda da helal yoldandır.”
Hz. Ebû Bekir (r.a.)'in fâzileti, fazla namaz kılması, fazla oruç tutması, çok rivâyet edip çok fetvâ vermesi veya kelâmcılığı ile değil, ancak kalbine yerleştirilen bir 'sırr' iledir. Sen de bu sırrı ara. Çünkü değer taşıyan kıymetli cevher budur.
Görünüşe aldanarak tafsili uzun olan bazı sebepler ile insanların saygı gösterdiği kimseleri boşver.
Başkası bir tarafa aile efradına bile malının miktarını söyleme! Çünkü malının az olduğunu öğrenirlerse gözlerinden düşersin. Malının fazla olduğunu öğrenirlerse hiçbir zaman onları razı edemezsin.